امکان تشخیص زودهنگام آلزایمر با آنالیز مایعات چشمی
تحقیقات جدید پژوهشگران نشان میدهد: ترشحات چشمها ممکن است کلید تشخیص زودهنگام بیماری آلزایمر و آسیبهای مغزی را در خود داشته باشند.
دانشمندان مرکز پزشکی بوستون ارتباط بین نشانگرهای زیستی در زجاجیه چشم و موارد تایید شده بیماری آلزایمر و انسفالوپاتی تروماتیک مزمن را کشف کرده اند. این مطالعه نشان میدهد که این نشانگرهای زیستی میتواند به عنوان شاخصهای اولیه بیماریهای عصبی و زوال عقل عمل کنند.
باید توجه داشت طی دهههای گذشته موارد زوال عقل، از جمله آلزایمر، همچنان در حال افزایش بوده و میلیونها نفر در گوشه و کنار جهان با این بیماری زندگی میکنند. در حال حاضر، تشخیصها بر اساس علائم و آزمایشهای شناختی انجام میشود، اما تایید آن تنها از طریق معاینه مغزی فرد پس از مرگ امکان پذیر است. این موضوع در حالی است که شناسایی نشانگرهای زیستی مشکلات ناشی از زوال عقل قبل از بروز علائم برای مداخله اولیه بسیار مهم است.
گفتنی است مطالعات پیشین ارتباط بین بیماریهای چشمی مانند گلوکوما یا آب سیاه و بیماریهای عصبی را نشان داده اند. به طور کلی بیماران مبتلا به بیماریهای چشمی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آلزایمر هستند که این موضوع بررسی بیومارکرهای چشمی را برای تشخیص زودهنگام ضروری میکند.
دکتر مانجو سوبرامانیان، چشم پزشک مرکز پزشکی بوستون در این رابطه میگوید: طبق دانستههای ما، این اولین مطالعهای است که نقش بیومارکرهای مایع زجاجیه را بررسی کرده و آن را به مطالعه پاتولوژیک بافت مغزی تایید شده پس از مرگ مرتبط میکند. یافتههای ما شواهد بیشتری برای حمایت از نقش بالقوه نشانگرهای زیستی زجاجیه در تشخیص زودهنگام و پیش بینی بیماریهایی مانند آلزایمر را فراهم میکند.
این مطالعه نشانگرهای زیستی، مانند زنجیره سبک نوروفیلامنت NfL را شناسایی کرد که با آلزایمر، انسفالوپاتی تروماتیک مزمن و زوال عقل تایید شده پاتولوژیک مرتبط بودند. این پروتئینهای تخریب کننده عصبی در مایع زجاجیه منعکس کننده تغییرات رخ داده در مغز هستند و از نقش بالقوه چشم در تشخیص بیماری حمایت میکنند.
این یافتهها بر اساس تحقیقات قبلی به دست آمده است که ارتباط بین نشانگرهای زیستی در مایع زجاجیه و عملکرد شناختی را هم در افراد عادی و هم در افراد دارای اختلال شناختی خفیف نشان میدهد. این مطالعه پایه و اساس تحقیقات آینده در مورد استفاده از نشانگرهای زیستی مایع چشم برای تشخیص و مدیریت بیماریهای این حوزه را ایجاد میکند.
انسفالوپاتی تروماتیک مزمن یک بیماری تخریب کننده عصبی محسوب میشود که احتمالا از صدمات مکرر و ضربات به جمجمه و سر ناشی میشود. این عارضه اغلب در ورزشکارانی مشاهده میشود که در ورزشهای پر برخورد مانند بوکس، فوتبال آمریکایی، هاکی و کشتی و … فعالیت میکنند.
علائم انسفالوپاتی تروماتیک مزمن ممکن است شامل تغییرات رفتاری، تغییرات خلقی و مشکلات تفکر باشد که معمولاً تا سالها پس از آسیب شروع نمیشوند. همانطور که بیماری پیشرفت میکند، میتواند منجر به مشکلات حافظه، عملکرد اجرایی، اختلال در برنامه ریزی، عدم توانایی انجام چند کار و سایر مسائل شناختی شود. برخی از افراد مبتلا به انسفالوپاتی تروماتیک مزمن ممکن است علائمی از اختلال عملکرد حرکتی مانند پارکینسون یا مشکلات در گفتار و بلع را نشان دهند.
شرح کامل این مطالعه در آخرین شماره مجله تخصصی IOS Press منتشر شده است.