نگاه هابل به یک ستاره عصبانی خشن
تلسکوپ هابل یک ستاره عصبانی و یک سیاره در حال تبخیر را رصد کرده است.
به نقل از اسپیس، تنها حدود ۳۲ سال نوری از منظومه شمسی ما که از نظر کیهانی بسیار نزدیک به حساب می‌آید یک ستاره کوتوله‌ی قرمز خشمگین به نام ای‌یو میکروسکوپی(AU Microscopii) در حال شکنجه کردن یکی از سیارات خود به نام ای‌یو میکروسکوپی بی(AU Microscopii b) است. به نظر می‌رسد که این ستاره با تشعشعات پرانرژی خود جو سیاره گفته شده را تکه تکه از بین می‌برد.
اما خوشبختانه برای ما تماشاگران فضا به لطف تلسکوپ فضایی هابل قابل اعتماد ناسا این ستاره قابل تماشاست. دانشمندان در روز پنجشنبه(۲۷ ژوئیه) اعلام کردند که یک تصویر جدید مهم از این کابوس بین‌ستاره‌ای به دست آورده‌اند و به نوعی، این نتایج جدید هابل ممکن است تاثیر دوگانه‌ای بر حوزه نجوم داشته باشد: آنها می‌توانند درباره‌ی سیارات فراخورشیدی که تحت نوعی تبخیر جوی هستند اطلاعات به دست آورند و در عین حال درک بهتری از ستارگانی که ممکن است بی‌وقفه جو سیاره‌ها را از بین ببرند کسب کنند.
سیاره‌ی AU Mic b با اندازه‌ی تنها چهار برابر قطر زمین تنها در حدود شش میلیون مایل(۹.۶ میلیون کیلومتر) از ستاره خود فاصله دارد که تحت عنوان یک کوتوله قرمز طبقه‌بندی می‌شود که از خشن‌ترین اجرام ستاره‌ای است که در جهان ما وجود دارد. تحقیقات نشان داده که حتی ساکت‌ترین نمونه‌های کوتوله قرمز مانند این مورد، همچنان از خورشید ما خشن‌تر هستند. اما این همه ماجرا نیست. برای بدتر کردن اوضاع باید گفت که این یکی از جوان‌ترین ستاره‌های جهان است.
کیگلی راکلیف(Keighley Rockliffe)، نویسنده‌ی اول این مطالعه بر روی یافته‌های جدید هابل و محقق سیارات فراخورشیدی در کالج دارتموث می‌گوید: این ستاره ۲۳ میلیون سال سن دارد که بسیار بسیار جوان است. ستاره‌شناسان هیجان‌زده هستند، زیرا AU Mic نمونه‌ای از سال‌های جوانی و کج خلقی یک کوتوله قرمز و رایج‌ترین نوع ستاره در کهکشان راه شیری به حساب می‌آید.
قدرت کاهش
از آنجایی که هابل در مدار زمین قرار دارد، می‌تواند زمان گذر یک سیاره از رو به روی ستاره میزبانش را با بررسی تغییر در تابش پرتوهای نور تشخیص دهد.
چنین گذری باعث می‌شود که ستاره‌ای که در دست بررسی است برای لحظه‌ای کم‌نورتر به نظر برسد و به هر کسی که آن را تماشا می‌کند هشدار می‌دهد که جرمی احتمالا افت نور را ایجاد کرده است.
در حقیقت، این مکانیسم کاهشی نحوه‌ی یافتن سیاره‌ی AU Mic b توسط دانشمندان برای شروع کار در سال ۲۰۲۰ بود. با این حال، به جای هابل، تلسکوپ‌های فضایی اسپیتزر و تس ناسا اعتبار اولین تماس را دریافت کردند. با این حال، اکنون هابل ادعا می‌کند که توانسته کشف خود را از منظومه‌ی AU Mic داشته باشد.
هنگامی که راکلیف و همکارانش سیاره AU Mic b را با هابل مشاهده کردند، چیزی فراتر از کاهش نور ستارگان معمولی دیدند.
برخی از امواج نوری مرتبط با این کاهش نور به آنها می‌گفت که ماده‌ای که باعث کاهش نور می‌شود بسیار عمیق‌تر از خود سیاره است. به نظر می‌رسید که مواد سیاره جلوی آن کشیده می‌شوند و همچنین AU Mic b خیلی زودتر از آنچه انتظار می‌رفت و در قالبی نامنظم در حال گذر است.
احتمالاً، این محو شدن جو سیاره‌ای به دلیل شعله‌های پر انرژی کوتوله قرمز است. تصور کنید، پرتوهای خورشید ما هزار برابر شوند و سیاره ما را با تشعشعات منفجر کنند.
راکلیف می‌گوید: به یاد دارم وقتی برای اولین بار منحنی نور این سیاره را با داده‌های هابل ایجاد کردم و شاهد این بودم که گذر سیاره مدت‌ها قبل از زمان پیش‌بینی شده اتفاق افتاده است. تصور کردم اشتباه کرده‌ام اما با چند بار تجزیه و تحلیل از روش‌های مختلف، نتیجه یکسان بود.
اگرچه چنین فرآیند فرار جوی ناشی از یک ستاره میزبان تهاجمی کاملا جدید نیست، راکلیف توضیح داد که آنچه این رصد را بسیار بدیع می‌کند این است که برای اولین بار دانشمندان شاهد چنین ریزشی در یک سیاره قدیمی معمولی بوده‌اند.
راکلیف توضیح داد: «فرار جوی» به طور بالقوه یکی از تاثیرگذارترین فرآیندهای تکاملی برای اکثر سیارات فراخورشیدی است.
این کار می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا رمزگشایی کنند که جهان‌های فراتر از منظومه شمسی ما چگونه هستند و کجا زندگی می‌کنند. راکلیف افزود که یکی از سوالاتی که دانشمندان هنوز در تلاش برای پاسخگویی به آن هستند این است که چگونه سیارات فراخورشیدی جو خود را از دست می‌دهند.
این یافته‌ها می‌تواند به ستاره‌شناسان کمک کند تا بفهمند کوتوله‌های قرمز جوان چه وجه اشتراکی با ستاره‌هایی مانند خورشید ما و حتی همتایان قدیمی‌ترشان دارند.
در مرحله بعد، این تیم امیدوارند که با هابل و به طور بالقوه، تلسکوپ فضایی جیمز وب، فرار جوی متغیر عجیب و غریب را با جزئیات بیشتری مطالعه کند.
مقاله‌ای در مورد این پژوهش در روز ۲۷ ژوئیه در مجله‌ی Astronomical منتشر شد.
