کشف حیرت انگیز حباب کهکشانی برای اولین بار
اخترشناسان موفق به کشف اولین «حباب کهکشانها» شدهاند که یک ساختار کیهانی غولپیکر با اندازهای تقریباً غیرقابل تصور است. گفته میشود که این پدیده احتمالاً نوعی فسیل بهجامانده از اندکی پس از مهبانگ (بیگ بنگ) است.
گروهی از پژوهشگران حبابی از کهکشانها را کشف کردهاند که طول آن ۱۰ هزار برابر وسیعتر از کهکشان راه شیری ماست، ولی فاصله نسبتاً کمی با آن داریم و اگر با سرعت نور حرکت کنیم، فقط حدود ۸۲۰ میلیون سال طول میکشد تا از کهکشانمان به آنجا برسیم. از نگاه اخترشناسان، چنین فاصلهای بهصورت نسبی کم تلقی میشود.
«دنیل پومارد»، اخترفیزیکدان کمیسیون انرژی اتمی فرانسه میگوید این حباب را میتوان شبیه به یک پوسته کروی با یک قلب درنظر گرفت. در داخل این قلب، ابرخوشه کهکشانهای گاوران (Bootes) قرار دارد که دور آن را پوچی عظیمی موسوم به «هیچ بزرگ» فرا گرفته است.
این پوسته شامل چندین ابرخوشه کهکشانی است که پیشتر دانشمندان آنها را شناسایی کرده بودند. ولی این حباب از کهکشانها برای نخستینبار پس از توصیف نظری چنین پدیدهای در سال ۱۹۷۰، مشاهده و اثبات شده است.
حباب کهکشانها چگونه بهوجود آمده است؟
«جیم پیبلز»، کیهانشناس آمریکایی، در سال ۱۹۷۰ گفت در جهان اولیه – که شبیه به سوپی از پلاسمای داغ بود – تکانههای گرانش و تابش موجب خلق امواج صوتی خاصی موسوم به نوسانات آکوستیک باریونی (BAO) شد. با حرکت این امواج صوتی در آن پلاسمای داغ، حبابهایی بهوجود آمد. حدود ۳۸۰ هزار سال بعد از مهبانگ، این فرایند با سردترشدن جهان، متوقف شد و شکل حبابها را فریز کرد. سپس با انبساط کیهان، این حبابها بزرگتر شدند.
دانشمندان قبلاً در سال ۲۰۰۵ سیگنالهای BAO را شناسایی کرده بودند. اما این کشف جدید اولین نوسان آکوستیک باریونی شناختهشده منفرد در طول تاریخ است. محققان به این حباب نام «هوئولیلانا» (Ho'oleilana) را دادهاند که در زبان اهالی هاوایی بهمعنای «زمزمههای فرستادهشده از بیداری» است.