ردیابی داروها در خون تنها با نمونه اثر انگشت

 مطالعه جدیدی از دانشگاه ساری (Surrey) گیلدفورد،  انگلستان با مورد هدف قرار دادن بیماری سل، به بررسی آنتی بیوتیک‌ها در جریان خون با استفاده از عرق نوک انگشت پرداخت و آنها را تقریبا با همان دقتی مشابه آزمایش خون شناسایی کرد.

به نقل از آی‌ای، سل یکی از علت‌های اصلی مرگ و میر ناشی از یک عامل عفونی است. اگرچه، سل قابل درمان است اما تقریبا ۵۰ درصد  از بیماران به طور کامل به رژیم طولانی مدت آنتی بیوتیک تجویز شده خود پایبند نیستند.

در این موارد، نظارت بر درمان بیمار بسیار اهمیت پیدا می‌کند زیرا هر گونه انحراف از برنامه تجویزی آنها ممکن است اثربخشی آن را مهار کند و در عوض منجر به سل مقاوم به دارو شود. دانشمندان دانشگاه ساری می‌خواستند این شکاف را برطرف کنند. آنها مطالعه‌ای را برای ارزیابی بهترین زمان برای آزمایش وجود دارو در جریان خون و تعیین میزان مصرف دارو انجام دادند.

چرا عرق روی نوک انگشت؟

پروفسور بیلی می‌گوید که آنها به دلیل کارشان در پزشکی قانونی تصمیم گرفتند با عرق نوک انگشت کار کنند. این مطالعه بررسی می‌کند که با تجزیه و تحلیل ترکیب شیمیایی اثر انگشت باقیمانده در صحنه جرم چه اطلاعاتی را می‌توان به دست آورد. اثر انگشت یک نمونه راحت برای آزمایش بالینی است، زیرا کاملا بدون درد و غیرتهاجمی است.

تیم پروفسور ملانی بیلی (Melanie Bailey) نمونه‌های خون، بزاق و عرق را از بیماران در بیمارستان‌ها در طول همه‌گیری کووید جمع‌آوری کردند. در حالی که جمع‌آوری خون و بزاق دشوار بود، اما مشکلی در جمع آوری عرق نداشتند. آنها از این درک به دست آمده در جدیدترین مطالعه خود در مورد درمان سل استفاده کردند.

این گروه یک نمونه از ده بیمار مبتلا به سل را در مرکز پزشکی دانشگاه گرونینگن (UMCG) در هلند جمع آوری کردند. دکتر اونو آکرمن (Onno Akkerman) می‌گوید: جمع آوری نمونه‌های ما بسیار ساده بود. ما از بیماران خواستیم دست‌های خود را بشویند، دستکش لاتکس بپوشند تا عرق کنند و سپس نوک انگشتان خود را روی مربع‌های کاغذی فشار دهند.

دانشمندان آنتی‌بیوتیک‌ها و متابولیت‌های تولید شده با مصرف دارو را به ترتیب با دقت ۹۶ و ۷۷ درصد شناسایی کردند. آنها توانستند وجود دارو را بین یک تا چهار ساعت پس از مصرف تشخیص دهند در حالی که نسخه متابولیزه شده پس از شش ساعت بهترین عملکرد را داشت. بنابراین، داده‌های آنها نشان می‌دهد که بهترین زمان برای آزمایش، یک تا شش  ساعت پس از مصرف دارو است.

چنین اطلاعاتی بر بیماری سل که باید برای درمان آن از یک برنامه درمانی دقیق پیروی شود، تاثیر می‌گذارد.

دکتر کیتی لانگمن (Katie Longman)، یکی از نویسندگان این مطالعه، می‌گوید: پزشکان باید بررسی کنند که آیا بیماران مبتلا به سل آنتی بیوتیک‌های خود را مصرف می‌کنند یا خیر. انجام این کار با استفاده از اثر انگشت به جای خون بسیار سریع‌تر و راحت‌تر است.

عرق مانند خون یک خطر زیستی نیست

نمونه گیری خون نیاز به آموزش و کار تخصصی دارد زیرا خون به دلیل ظرفیت انتقال بیماری، یک خطر زیستی است. در مقابل، جمع آوری عرق اثر انگشت را می‌توان بدون نیاز به پارامترهای خاص انجام داد.

پروفسور بیلی می‌گوید: تا به حال، آزمایش خون، استاندارد طلایی برای تشخیص داروها در بدن یک فرد بوده است. اکنون می‌توانیم نتایجی را به دست آوریم که تقریبا به همان اندازه دقیق هستند و از طریق عرق اثر انگشت به دست می‌آیند.

به گفته پروفسور بیلی، این روش غیرتهاجمی می‌تواند بر توسعه داروها تأثیر بگذارد و همچنین آزمایش‌های مربوط به مصرف مواد غیرقانونی را نیز تسهیل کند.