سرباز پرنده؛ ایده ای که هرگز موفق نشد

از داستان‌های هزار‌ و یک شب گرفته تا بسیاری از فیلم‌های مدرن همگی نشان می‌دهند که انسان در تلاش برای پرواز است. در همه آنها نیز قهرمان اصلی داستان توانسته به سکویی مجهز شود که توانایی حرکت در آسمان را دارد. این سکوی خاص می‌تواند یک قالیچه پرنده باشد و یا اینکه در شکل هاوربردی پیشرفته ظاهر شود. ایده پرواز انسان در آسمان برای ارتش آمریکا بسیار جذاب بود. به‌همین‌خاطر مقامات آمریکایی تصمیم گرفتند که ظرفیت سرباز پرنده را امتحان کنند.

چند دهه تلاش ناموفق برای توسعه سرباز پرنده

در دهه ۱۹۵۰ آمریکا کاملا درگیر جنگ سرد با شوروی شده بود. قدرت نظامی و پیشرفت علمی نشان می‌داد که چه کشوری در این درگیری دست بالا را دارد. به‌همین‌خاطر مقامات آمریکایی با آغوش باز از ایده‌های عجیب استقبال می‌کردند. آنها حاضر بودند منابع مالی زیادی را صرف آزمایش کردن طرح‌های گوناگون کنند. در همین زمان بود که کمیته رایزی ملی هوانوردی آمریکا (NACA) به‌فکر بررسی استفاده از سرباز پرنده افتاد.

ایده اولیه زیمرمن

شرایط در ابتدا چندان خوب پیش نمی‌رفت؛ اما یکی از مهندسان ناکا به‌نام چارلز زیمرمن توانست ایده اولیه را ارائه دهد. به‌باور وی سرباز پرنده می‌توانست روی پلتفرمی قرار بگیرد که از رانش عمودی و تعدادی پروانه بهره می‌برد. در این طرح مفهومی خلبان با استفاده از حرکت جنبشی پلتفرم را کنترل می‌کند.

پس از ارائه طرح اولیه، مسئولین ناکا تصمیم گرفتند چندین مدل را برای آزمایش آماده کنند. اولین تلاش زیمرمن «کفش‌های پرنده» بود. بدین‌ترتیب اولین سرباز پرنده می‌بایست روی پلتفرمی قرار بگیرد که موتورهایی کوچک را در دو طرف خود داشت. فرد نیز می‌توانست با خم کردن وزن خود روی میله وسط جهت را تغییر دهد. متاسفانه زیرمن نتوانست مشکل پایداری این پلتفرم را حل کند. به‌همین‌خاطر به دیگران اجازه داده شد، طرح‌های خود را ارائه کنند.

در نهایت سه شرکت de Lackner، Bensen و Hiller اعلام آمادگی کردند. شرکت de Lackner در سال ۱۹۵۵ مدل DH-4 Aerocycle را به‌عنوان طرح پیشنهادی خود ارائه داد. در این طرح خلبان می‌بایست روی پروانه‌‌های بسیار بزرگی قرار می‌گرفت. متاسفانه مهندسان این شرکت پیش‌بینی نکرده بودند که در صورت افتادن خلبان روی یکی از این پروانه‌ها چه فاجعه‌ای رخ خواهد داد. طبیعتا این ایده پذیرفته نشد.

شرکت Bensen طرح B-10 Propcopter را به‌ عنوان پلتفرم مناسب برای سرباز پرنده پیشنهاد کرد. در این طرح پروانه‌هایی در بخش جلویی و پشت یک فریم قرار می‌گرفتند. این پروانه‌ها نیروی خود را از یک موتور با قدرت ۷۲ اسب بخار تامین می‌کردند. ایده این شرکت در سال ۱۹۵۹ امتحان شد؛ اما کنترل کردن آن اصلا راحت نبود. شرکت بنسن نیز دیگر توسعه پلتفرم پرنده را ادامه نداد.

پلتفرم پرنده شرکت هیلر

شرکت هیلر توانست موفقیت بیشتری در خصوص سرباز پرنده کسب کند. آنها در سال ۱۹۵۴ اولین پلتفرم پرنده خود با نام Model 1031 را تکمیل کردند. پلتفرم هیلر در مقایسه با رقیبان خود پایداری بیشتری داشت. هرچند مشکل اینجا بود که نمی‌توانست در حرکت به سمت بالا با سرعت بیشتر از ۲۵ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. این مسئله باعث می‌شود که کنترل کردن آن در بادهای شدید فوق‌العاده سخت باشد.

تیم مهندسان هیلر در تلاش برای برطرف کردن مشکلات طرح اولیه بودند. به‌همین‌خاطر Model 1031-A-1 را ارائه کردند. مدل جدید اولین پرواز خود را در سال ۱۹۵۷ انجام داد. وزن زیاد این پلتفرم سبب شده بود که با مشکل پایداری مواجه شود. هرچند پس از اضافه شدن یک سیستم لرزشگیر ژیروسکوپی مشکل برطرف گشت. حالا یک سرباز پرنده می‌توانست به‌راحتی در آسمان حرکت کرده و سپس به هدف خود شلیک کند.

اگرچه این مدل نیز در هنگام حرکت به سمت جلو کمی نوسان داشت، اما باعث شد که امیدها زنده شود. در نتیجه ارتش آمریکا قراردادی را با این شرکت امضا کرد تا مدل‌های بهتری را توسعه دهد. نتیجه این قرارداد معرفی مدل بزرگتر VZ-1E در اواخر دهه ۱۹۵۰ بود. هرچند که مدل جدید نیز از مشکلاتی در زمینه پایداری و کنترل رنج می‌برد.

تلاش‌های جدید برای یک ایده قدیمی

در ایده‌های مختلف برای سرباز پرنده همچنان مشکل پایداری وجود داشت. از طرفی ارتش آمریکا اعلام کرده بود که برای شناسایی و ماموریت‌های مختلف به سربازان پرنده‌ای با سرعت بالا نیاز دارد. در نهایت عدم موفقیت طرح‌های گوناگون و هزینه‌های بالا باعث شد که این برنامه در سال ۱۹۶۳ لغو شود.

سال‌ها بعد ایده سرباز پرنده با معرفی جت‌پک‌ها مجددا زنده شد. ارتش آمریکا نیز آزمایش‌های مختلفی را روی آنها انجام داد. ولی در نهایت به‌خاطر زمان کوتاه پرواز و ایمنی پایین خلبان آن را کنار گذاشت. تا سال‌ها دیگر کسی به ایده سرباز پرنده توجهی نداشت، تا اینکه در سال ۲۰۱۹ تیترهای اخبار نظامی جهان در اختیار نوآوری ارتش فرانسه قرار گرفت.

در رژه روز ملی فرانسه ناگهان یک سرباز پرنده در آسمان ظاهر شد. این سرباز یک اسلحه را در دست خود داشت و می‌توانست با پایداری بسیار خوبی حرکت کند. وزارت دفاع فرانسه اعلام کرد که قراردادی را برای توسعه هرچه بیشتر این محصول با Frank Zapata، مخترع فرانسوی امضا کرده است.

پلتفرم فرانسوی می‌تواند با سرعت ۱۹۰ کیلومتر بر ساعت در آسمان حرکت کند و برای ماموریت‌های مختلف کارایی خواهد داشت. این پلتفرم ظرفیت رساندن تجهیزات پزشکی و یا کمک‌های مورد نیاز را به‌مناطق ناهموار دارد. همچنین می‌توان از آن برای ماموریت‌های تهاجمی استفاده کرد.

در سال ۲۰۱۹ اعلام شد که پلتفرم فرانسوی می‌تواند با هربار سوخت‌گیری برای مدت ۱۰ دقیقه پرواز کند. ارتش آمریکا نیز در آن زمان علاقه‌مندی خود را برای بررسی این پلتفرم اعلام کرد. هرچند هنوز پس از گذشت ۵ سال خبری از موفقیت آن منتشر نشده است. به‌نظر می‌رسد که ایده سرباز پرنده هنوز توانایی لازم را برای استفاده در میدان نبرد ندارد.