برخورد بزرگترین قمر منظومه شمسی با سیارکی ۲۰ برابر بزرگتر از عامل انقراض دایناسورها

طبق مدل‌سازی‌های کامپیوتری، این سیارک با قطر حدود ۳۰۰ کیلومتر و با زاویه‌ای بین ۶۰ تا ۹۰ درجه به گانیمد برخورد کرده و دهانه‌ای عظیم به عرض ۱۶۰۰ کیلومتر ایجاد کرده است که بخشی از آن توسط سنگ‌ها و گرد و غباری که از برخورد بیرون آمده، پر شده است.

دکتر نائویوکی هیراتا، دانشمند سیاره‌شناس از دانشگاه کوبه ژاپن، می‌گوید شیارهای منحصر به فردی که سطح گانیمد را پوشانده‌اند، مدت‌ها به عنوان آثار برخورد این سیارک بزرگ شناخته می‌شدند، اما ابعاد دقیق این برخورد و اثرات آن تاکنون مشخص نبود.

هیراتا در مقاله‌ای که در مجله «Scientific Reports » منتشرکرده، توضیح می‌دهد که مرکز این شیارها از مشتری دور شده است. این اتفاق زمانی می‌تواند رخ دهد که سیارکی به این بزرگی با گانیمد برخورد کند و وزن اضافی ناشی از این برخورد، قمر را ناپایدار کرده و باعث چرخش آن حول محورش شود.

شبیه‌سازی‌های کامپیوتری هیراتا تأیید می‌کند که این نظریه ممکن است درست باشد. برخورد سیارک به گانیمد باعث چرخش آن شده و اکنون محل برخورد همیشه در سمت مخالف مشتری قرار گرفته است. گانیمد نیز مانند قمر زمین به دلیل جزر و مدی همیشه یک سمت خود را به مشتری نشان می‌دهد.

این برخورد اثرات عظیمی بر گانیمد داشته است. گانیمد که بیش از ۳ هزار مایل (حدود ۵ هزار کیلومتر) قطر دارد و حتی بزرگ‌تر از سیاره عطارد است، بر اثر این برخورد سطح اصلی خود را از دست داده و احتمالاً ساختار داخلی آن را که دانشمندان گمان می‌کنند دارای اقیانوس آب‌شور پنهانی است، نیز تحت تأثیر قرار گرفته است.

اگرچه هیراتا نمی‌تواند توضیحات جایگزین را به کلی رد کند، اما شواهد بیشتر برای تأیید یا رد نظریه او می‌تواند پس از مأموریت«جویس» که توسط آژانس فضایی اروپا در سال گذشته به سوی مشتری و قمرهای آن فرستاده شده، به دست آید. این فضاپیما در ماموریت خود به دنبال یافتن منابع آب و انرژی مورد نیاز برای حیات در قمرهای مشتری است.

پروفسور لی فِلچر، دانشمند سیاره‌شناس از دانشگاه لستر، گفت: «سطح قدیمی قمرهای مشتری گواهی بر میلیاردها سال برخوردهای آسمانی است که هنوز هم می‌توان آن‌ها را دید. تفسیر همه این برخوردهای پیچیده بر سطح این قمرها چالش‌برانگیز است. این تلاش هوشمندانه‌ای برای بازگرداندن زمان است تا با استفاده از شبیه‌سازی‌های کامپیوتری، توضیحی در مورد الگوی زخم‌ها در سطح گانیمد بیابیم.»

او اضافه کرد که کاوشگر «جویس» کاملاً مجهز است تا اطلاعات بیشتری از گانیمد به دست آورد : «این مأموریت نه تنها بهترین تصاویر از شکاف‌های سطح گانیمد را تهیه می‌کند، بلکه هرگونه آثار باقی‌مانده از این برخورد و تغییر در شکل یا میدان گرانشی گانیمد را نیز با استفاده از ابزارهای علمی پیشرفته بررسی می‌کند.»