حسگری که غذای فاسد را بو میکشد
پژوهشگران چینی یک حسگر جدید ابداع کردهاند که یخچال را بررسی میکند و با تلفن همراه همگامسازی میشود تا بهروزرسانیهای فوری را برای کمک به کاهش ضایعات مواد غذایی ارائه دهد.
ممکن است در حال حاضر یک خیار یا یک بسته مرغ در یخچال شما باشد که فراموش شده، به تدریج فاسد میشود و مقصد آن سطل زباله است اما شاید به زودی یک راه برای کنترل خودکار غذا وجود داشته باشد و زمانی که فاسد شدن غذا آغاز شود، به شما هشدار دهد. این وعده پژوهشگران «دانشگاه تونگجی»(Tongji University) درباره فناوری جدیدی است که غذاهای در حال فاسد شدن را بو میکشد و از طریق یک اپلیکیشن تلفن همراه به کاربر اطلاع میدهد.
به نقل از ادونسد ساینس نیوز، این فناوری ابداعشده با الهام از حواس انسان میتواند بگوید که آیا غذاها هنوز هم برای خوردن خوب هستند یا خیر. این سیستم از چندین حسگر برای تشخیص مواد شیمیایی خاصی استفاده میکند که در واکنش به فاسد شدن غذا و تغییر رنگ ترشح میشوند.
پژوهشگران میگویند، این فناوری یک راه حل عملی را برای یک مشکل جهانی ارائه میدهد. آنها در مقاله پژوهش خود نوشتند: این پژوهش به طور کلی یک راهبرد را برای بو کشیدن ارائه میدهد که امکان نظارت در محل، در لحظه و حساس را برای ارزیابی کیفیت غذا فراهم میکند و در نهایت به کاهش ضایعات غذا و ایجاد ارزش اقتصادی قابل توجه میانجامد.
این فناوری جدید روی یک چارچوب آلی ساخته شده که توسط مولکولهای هیدروژن پیوند خورده و یک ساختار شبکهای سفت و سازمانیافته را تشکیل میدهد که با فلز خاکی کمیاب یوروپیوم تقویت شده است. این ساختار یک ماده متخلخل را با حفرههای ریز ایجاد میکند که به آن امکان میدهد تا به طور انتخابی با مولکولهای مورد نظر مانند مولکولهای آزادشده در اثر فاسد شدن مواد غذایی تعامل داشته باشد.
این دستگاه ابتدا برای شناسایی مولکولهایی طراحی شده بود که آمینهای بیوژنیک نام دارند و ترکیبات حاوی نیتروژن هستند که هنگام شکسته شدن آمینواسیدها –عناصر سازنده پروتئینها- تشکیل میشوند. آنها در بسیاری از سیستمهای سالم از جمله در بدن ما به عنوان تنظیمکننده فشار خون و ناقل عصبی یافت میشوند اما در مواد غذایی، انباشتگی آنها به دلیل آغاز فاسد شدن غذا صورت میگیرد و نشانه فساد یا تخمیر است.
حسگر این گروه پژوهشی در نوعی ژل تعبیه شده است که در واکنش به تماس با این مولکولها تغییر رنگ میدهد و معیار بصری آشکاری را از آغاز فاسد شدن غذا ایجاد میکند. روشهای پیشین برای تشخیص آمینهای بیوژنیک به تنظیمات آزمایشگاهی پیچیده نیاز داشتند یا فقط یک بار قابل استفاده بودند و حتی زبالههای بیشتری را ایجاد کردند اما ژل ابداعشده در این پژوهش، در دماها و رطوبتهای گوناگون پایدار است و حتی میتوان آن را دوباره مورد استفاده قرار داد.
هنگامی که تصویری از تغییر رنگ به یک اپلیکیشن تلفن همراه هوشمند نشان داده میشود، تصویر را تجزیه و تحلیل میکند تا میزان تازگی ماده غذایی را تشخیص دهد. اگر قرار باشد این فناوری از آزمایشگاه به خانه مردم منتقل شود، یک معیار آشکار و کاربرپسند را از تشخیص تازگی غذا در عرض چند ثانیه نوید میدهد.
این پژوهش در مجله «Advanced Functional Materials» به چاپ رسید.