شنبه خورشید می گیرد

نخستین خورشیدگرفتگی جزئی سال ۲۰۲۵ و همچنین سال جدید خورشیدی، روز ۲۹ مارس(۹ فروردین) روی خواهد داد که موجب ایجاد یک سایه تاریک روی زمین می‌شود و البته در ایران قابل مشاهده نخواهد بود.

یک کسوف جزئی در روز شنبه ۲۹ مارس ۲۰۲۵(۹ فروردین ۱۴۰۴)، زمانی که ماه از مقابل خورشید عبور می‌کند، روی خواهد داد.

عکاسان از روی زمین تصاویری از این کسوف جزئی شکار می‌کنند و ناوگانی از ماهواره‌ها نیز از فضا، سایه‌ای را که روی زمین می‌افتد، تصویر می‌کنند.

ماه همیشه دو نوع سایه ایجاد می‌کند. یک سایه خارجی مبهم بزرگ به نام نیم‌سایه و یک سایه مرکزی بسیار کوچکتر و تیره‌تر به نام آمبرا(umbra) که موجب وقوع یک خورشید گرفتگی کامل می‌شود، اما این چیزی نیست که روز ۲۹ مارس اتفاق خواهد افتاد و و نیم‌سایه است که روی زمین نقش می‌بندد.

 مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با ایسنا خاطرنشان کرد که اولین رویداد رصدی سال جدید خورشیدی، «خورشیدگرفتگی جزئی» است که در ایران قابل مشاهده نیست.

به گفته وی، این کسوف در اروپا، شمال قاره آسیا، غرب و شمال افریقا، بخش زیادی از شمال قاره امریکا، بخش کوچکی از شمال امریکای جنوبی و همچنین در قطب شمال و اقیانوس اطلس قابل مشاهده است.

وی زمان وقوع این خورشیدگرفتگی را روز شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۴ ذکر کرد.

ماهواره‌ها در زمان کسوف چه خواهند دید؟

در حالی که این کسوف جزئی از اروپا، غرب آفریقا، شرق کانادا و شمال شرق ایالات متحده دیده می‌شود، ماهواره‌ها سایه‌ای تاریک را در سراسر اقیانوس اطلس خواهند دید که با سمت شب زمین ترکیب می‌شود.

در اوج این خورشیدگرفتگی جزئی، ناظران در کِبِک کانادا در هنگام طلوع خورشید خواهند دید که ۹۴ درصد از خورشید توسط ماه پوشیده شده است. این جایی است که سایه خورشیدگرفتگی در تاریک‌ترین حالت خود خواهد بود.

همینطور که نیم‌سایه در سراسر اروپا گسترش می‌یابد، جایی که تنها یک خورشیدگرفتگی نسبتاً جزئی دیده می‌شود، سایه ماه بسیار روشن‌تر خواهد بود و بنابراین رصد آن برای ماهواره‌ها دشوارتر می‌شود.

چرا سایه ماه از غرب به شرق می‌رود؟

سایه خورشیدگرفتگی همیشه از غرب به شرق حرکت می‌کند، حتی با اینکه همیشه به نظر می‌رسد که خورشید، ماه و ستارگان از شرق طلوع می‌کنند و در غرب، غروب می‌کنند.

به گفته ارنی رایت(Ernie Wright) از ناسا، دلیل آن این است که ماه در همان جهت چرخش زمین می چرخد، اما با سرعت ۳۷۰۰ کیلومتر در ساعت و در واقع دو برابر سریعتر حرکت می‌کند. بنابراین انحنای زمین سرعت سایه را بیشتر می‌کند.

تصاویر ماهواره‌ای از سایه ماه را کجا ببینیم؟

ماهواره‌های رصد آب و هوا و محیط زیست که در فاصله ۳۶ هزار کیلومتری از زمین در حال چرخش هستند، بهترین تصاویر را از سایه این خورشیدگرفتگی جزئی ثبت می‌کنند.

ماهواره‌هایی از جمله GOES-16، کوپرنیکوس سنتینل-۳ و هیماواری(Himawari) در گذشته خورشیدگرفتگی را تصویربرداری کرده‌اند و در این کسوف جزئی نیز این وظیفه را بر عهده خواهند داشت.

همچنین ممکن است فضانوردان ایستگاه فضایی بین‌المللی از این خورشیدگرفتگی جزئی تصویربرداری کنند، همانطور که در زمان خورشیدگرفتگی کامل ۸ آوریل ۲۰۲۴ این کار را انجام دادند. برای این کار می‌توان دان پتی(Don Petit) فضانورد-عکاس نجومی را که در حال حاضر در ایستگاه فضایی بین‌المللی حضور دارد و تصاویری تماشایی را ارسال می‌کند، دنبال کرد.