آسیب پذیری خودتحریمی در شبکه های اجتماعی

به گزارش خبر فوری ، با پیشرفت تکنولوژی های نو و پاگذاشتن دنیای مجازی به دنیای واقعی انسان ها، حد و مرزها برداشته شد و در دنیای مجازی شکل تازه ای از زندگی شکل گرفته است. با ورود شبکه های اجتماعی جدید به فضای زندگی انسان ها، محیطی مهیا شد تا میلیون ها نفر بدون توجه به جایگاه، مکان و زمان در ارتباط با یکدیگر قرار گیرند و نسل جدید ارتباطات رقم بخورد.

شبکه های اجتماعی در انواع و اقسام سبک ها و منطبق با سلیقه ها متولد شدند و سرزمین جدیدی برای سکونت مجازی بشر تاسیس شد. این شبکه ها بسیار گسترده و بزرگ هستند. آنها دارای این قابلیتند تا با دوستان اوقات سرگرم کننده سپری کنید، با آدم های جدید روبه رو شوید و به سرعت زیاد درباره دنیای فراوری صفحه نمایش اطلاعات کسب کنید. شبکه های اجتماعی پر از محتوای سرگرم کننده و جذاب است که بیشتر اوقات سخت است که انسان ها چشمانشان را از روی نمایشگرهای تبلیت، لپ تاپ و گوشی های هوشنمند بردارند و ذهن خود را درگیر آن نکنند.

فناوری های نو پس از ظهور، بسیاری از عرصه را تحت تاثیر قرار می دهند. زمانی رادیو، سپس تلویزیون و ماهواره ها و در حال حاضر اینترنت و شبکه های اجتماعی، دنیای تازه ای را بر روی افکار عمومی گشوده اند. دنیای سیاست نیز از این امواج جدید بی بهره نیست و تاثیرپذیری آن از فضای جدید، از هر زمان بیشتر است. زمانی گزارش های شبکه های تلویزیونی در دهه 1970، باعث افزایش اعتراضات افکار عمومی آمریکا نسبت به جنگ ویتنام شد و در نهایت پایان جنگ را رقم زد، در حال حاضر شبکه های نوین اطلاع رسانی و دسترسی به افراد و اندیشه ها تنها با یک وسیله ارتباطاتی کوچک، می تواند موج عظیمی را در فضای افکار جامعه راه اندازد.

در چند سال اخیر، حضور شبکه های اجتماعی در ایران رشد پیدا کرده و با بهبود زیرساخت های ارتباطاتی اپراتورهای تلفن همراه، میلیون ها ایرانی، به اینترنت دسترسی دارند. این دسترسی باعث شده تا 40 میلیون ایرانی در تلگرام و 20 میلیون نیز در اینستاگرام به صورت فعال حضور دارند. حضوری که در دیگر شبکه های اجتماعی مانند توئیتر نیز به صورت نخبگانی در حال افزایش است.

این بستر نیازمند مدیریت و استفاده صحیح از ظرفیت های به وجود آمده است. به هیچ وجه نمی توان مانع از رجوع مردم به شبکه های اجتماعی شد. در سال های گذشته که شبکه های اجتماعی به صورت قارچ گونه در حال رشد بودند با غفلت کشور در این زمینه فرصت برای دشمنان ایجاد شد تا به مهندسی افکار عمومی ایرانیان بپردازند. مهمترین مورد در سال 1388 رقم خورد. جاییکه هرچند فیسبوک، توئیتر و یوتیوب فیلتر بودند ولی به عنوان مراجع اصلی برای انتشار اخبار و شایعات مورد سواستفاده دشمنان قرار گرفتند. حتی شبکه تعاملی خبررسانی بالاترین که با سرمایه گذاری صهیونیست ها فعالیت می کرد توانسته بود در جهت دهی افکار و اخبار بسیار فعال عمل کند. جای خالی فعالیت نیروهای انقلابی در حوزه رسانه در این حوزه ها به شدت احساس می شد.

تنیدگی در حوزه سنتی رسانه مانند روزنامه، خبرگزاری و پایگاه های تحلیلی و خبری با محدودیت های فراوان برای نیروهای انقلابی هیچ جای ابتکار، خلاقیت و کار جهادی و خودجوش را مهیا نمی ساخت و ضربه های زیادی کشور در فتنه 88 به خاطر خلاء فعالیت نیروهای انقلابی و خودجوش دلسوز منافع ملی از این فضا خورد.

به مرور و با درک اهمیت شبکه های اجتماعی در کشور و فراگیری آنها در میان جامعه دیگر جای تعارف یا دست روی دست گذاشتن نبود. از سال 1392 و انتخابات ریاست جمهوری ، شبکه های اجتماعی در سیاست نیز نقش فعالی در جهت دهی آراء ایفا کردند. این نقش در انتخابات مجلس و خبرگان سال 1394 و انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای 1396 به طرز غیرقابل انکاری پررنگ شد. بستری که دشمنان با تجربیاتی که از گذشته داشتند با چارچوب های دقیق تری فعال بودند و تا حدی نیز توانستند فضای تاثیرگذاری بر افکار عمومی را مدیریت کنند.

اعتراضات دیماه سال 1396 نیز نشان داد که آسیب پذیری کشور در شبکه های اجتماعی بسیار بالاست و قدرتی که پیش از این توسط مسئولان و مقامات ایرانی نادیده گرفته می شد به خوبی خود را بر آنها دیکته کرد و تنها راه را نیز فیلتر کردن و کاهش سرعت اینرنت برای مقابله با این فضا دیدند ولی وجود میلیون ها تقاضا و رجوع به فیلترشکن ها برای دور زدن فیلتر باعث شد تا مجدد شبکه های اجتماعی روند افزایشی خود را طی کنند.

در چنین شرایطی است که نادیده گرفتن قدرت فناوری های نو در فضای مجازی می تواند ضربات غافلگیرکننده ای به منافع ملی وارد کند و جاییکه تنها راه فیلتر کردن نیست می بایست برنامه های دیگری را در نظر داشت. برنامه هایی که در دو سال گذشته با ورود خودجوش و در ماههای اخیر هدفمند نیروهای انقلابی در حال انجام است. حضور فعالانه نیروهای دلبسته به انقلاب و منافع ملی در شبکه های اجتماعی توانسته تا حدودی فضای منفی علیه کشور را خنثی سازد و با ایجاد هسته های تاثیرگذار بر افکار عمومی فضای گفتمانی جدیدی در شبکه های اجتماعی شکل گرفته است.

با این حال برخی همچنان تنها را برای مقابله با موج های تاثیرگذار بر افکار عمومی در فضای مجازی، بستن فضا و فیلتر بیشتر می دانند. هرچند در مقابل شبکه هایی که به صورت علنی و مشخصی محتوای ضداخلاقی و ضدفرهنگی منتشر می کنند سایر کشورها مدیریت فیلترینگ را به کار می برند ولی نمی توان دسترسی به شبکه های اجتماعی را که میلیاردها انسان در آن حضور دارند، محدود ساخت.

در این سال ها که دشمن توانسته با تجهیز کامل شبکه سازی در شبکه های اجتماعی موج های خطرناکی را علیه کشور روانه سازد، متحجرینی به بهانه حمایت از منافع ملی و امنیت کشور هرگونه حضور فعالانه نیروهای انقلابی و مدافع حقوق عمومی کشور را تکفیر می کردند و به این وسیله معاندین انقلاب اسلامی و نیروهای رقیبی که حزب و جناح را به منافع ملی ترجیح می دهند، زمین را به طور کامل به خود اختصاص داده و تاثیرگذاری هایی نیز بر افکار عمومی داشتند. حال پس از سال ها غیبت، نیروهای انقلابی به مرور در زمین شبکه های اجتماعی فعال شده اند و به خوبی در حال مدیریت فضای انقلابی و ارزش های اسلامی و انقلابی در این فضا هستند. هرچند می بایست این حضور با سازماندهی قویتری صورت گیرد و همچنان نیز حمایت از نیروهای خودجوش مبتکر صورت گیرد.

به هر حال با توجه به ضرباتی که کشور در شبکه های اجتماعی به خاطر نگاه متحجرانه برخی و غیبت غافلگیرانه نیروهای دلسوز خورد، تقویت و افزایش و همچنین بالا بردن سواد رسانه ای جامعه و نیروهای جدید ضروری است که به نظر می رسد در حال حاضر برخی از فعالین انقلابی جوان و جهادی همت گمارده و خود را وقف بالا بردن ظرفیت های جدید در عرصه فضای مجازی کرده اند. امید است تا ضریب نفوذ نیروهای ارزشی و انقلابی در شبکه های اجتماعی با چنین روندی افزایش یابد و فضا و زمین را از نیروهای معاند و ضدانقلاب گرفته تا دیگر کشور از این زاویه کمتر ضربه بخورد.

17