سامانه موشکی جوشن امسال عملیاتی می‌شود/ ورود پدافند هوایی ارتش به دانش‌های نوظهور همچون لیزر، کوانتوم و دسترسی به فضا

چندین سال است که دیگر هیچ پرنده دشمن جرات نزدیک شدن به مرز‌های ایران اسلامی را ندارد، چراکه چشمان همیشه بیدار نه تنها در حال پایش و رصد مرز‌های کشورمان هستند بلکه تا چند صد کیلومتر فراتر از مرز‌ها را نیز رصد می‌کنند، حتی اگر هواپیمایی مانند هواپیمای ایساف آمریکایی هم باشد باید اجازه بگیرد و پس از ورودش به خاک میهن اسلامی ما باید هفت ساعت منتظر بماند تا بعد از عذرخواهی اجازه پرواز مجدد به او بدهند.

دوران دفاع مقدس نقطه عطفی برای رهایی از وابستگی به غرب و شرق و حرکت به سوی خودکفایی بود که در آن متخصصصان کشور با روحیه جهادی و به فرمان ولی امر خود به تجهیزاتی که عمر عملیاتی آن‌ها در حال پایان یافتن بودند، عمر انقلابی دادند.

یکی از عرصه‌های اصلی حفاظت از آسمان و مرز‌های کشورمان بخش کنترل شکاری که پیش‌تر زیرنظر نیروی هوایی ارتش با نام کنترل شکاری فعالیت می‌کرد بود، اما بعد از دوران دفاع مقدس و با توجه به اهمیت این موضوع و از سال ۱۳۷۱ قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء (ص) مسئولیت هماهنگی فعالیت‌های پدافند هوایی ارتش و سپاه پاسداران را عهده‌دار شده بود. قرارگاه پدافند هوایی با مأموریت دفاع از هوا و فضای ایران با بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های پدافند هوایی نیرو‌های مسلح ایران در دهم شهریورماه ۱۳۸۷ با ساختاری متفاوت سازماندهی و تقویت گردید که بعد‌ها این روز به‌عنوان روز پدافند هوایی شناخته شد.

قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء که در ساختار سازمانی قبلی هدایت و کنترل عملیاتی یگان‌های پدافند هوایی نیرو‌های مسلح را برعهده داشت، در ساختار تشکیلاتی جدید (نیروی چهارم ارتش) با تحویل گرفتن کامل یگان‌های پدافند هوایی نیروی هوایی و اعمال فرماندهی کامل بر یگان‌های مذکور، با در اختیار گرفتن فرماندهی اطلاعات و شناسایی، شبکه راداری، موشکی و توپخانه، دیده‌بانی وسامانه‌های پشتیبانی رزمی و عمومی یگان‌های مذکور، از طریق سامانه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی (ADOC-SOC-CRC-CP) مسئولیت کنترل عملیات هوایی ایران را برعهده دارد. همچنین کلیه جنگ افزار‌ها و یگان‌های پدافند هوایی سپاه و ارتش نیز مثل قبل تحت فرامین عملیاتی قرارگاه پدافند هوایی عمل خواهند کرد.

مناطق پدافند هوایی کشور

۱ - منطقه پدافند هوایی شمال (امام حسن مجتبی) - تهران

۲ - منطقه پدافند هوایی شمال غرب (شهید سرتیپ برادری) - تبریز

۳ - منطقه پدافند هوایی جنوب شرق - بندرعباس

۴ - منطقه پدافند هوایی جنوب - بوشهر

۵ - منطقه پدافند هوایی جنوب غرب - امیدیه

۶ - منطقه پدافند هوایی مرکز (شهید نصر اصفهان ی) - اصفهان

۷ - منطقه پدافند هوایی غرب - همدان

۸ - منطقه پدافند هوایی شمال شرق - مشهد

۹- گروه واکنش سریع راهبردی امام علی (ع)

خبرنگار ما برآن شد تا با امیر سرتیپ ستاد علیرضا الهامی جانشین فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش درباره پیشرفت‌های اخیر پدافند هوایی ارتش گفت‌وگو کند تا از آخرین دستاوردهای این نیرو در حوزه پدافندی مطلع شود.

امیر سرتیپ الهامی دوره‎‌های مختلف نظامی و دانشی را در دانشگاه‌های افسری و دافوس ارتش جمهوری اسلامی ایران گذرانده است. او مسئولیت‌های مختلفی همچون معاونت عملیات و جانشینی قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) را در کارنامه خود داشته است. امروز نیز به عنوان جانشین فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند.

متن حاصل از این گفت‌وگو به شرح زیر است:

امیر با توجه به اینکه پدافند هوایی در سال‌های اخیر دستاوردهای چشمگیری در حوزه‌های تحقیقاتی و دستاوردی داشته است، این دستاوردها را برای ما تشریح کنید.

امیر الهامی: باید بدانیم که پدافند هوایی چه بود و امروز به کجا رسیده است. آنچه در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی از پدافند هوایی انتظار می‌رفت دفاع از سطوح پروازی و پایگاه‌های هوایی بود. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به ویژه در سال‌های دفاع مقدس گسترش پدافند هوایی همزمان با صیانت از مرز‌های هوایی کشور، حفظ و کمک به ارتقای برتری هوایی در فضای کشور، تامین ایمنی همه پرواز‌ها و حراست از مراکز حیاتی و حساس کشور در مقابل حملات دشمن نیاز اساسی کشورمان بود. همه این‌ها باعث شد تا رویکرد جدیدی نسبت به ماموریت پدافند هوایی فراروی ما قراربگیرد.

نقطه عطف پیشرفت‌های پدافند هوایی که به صورت جهشی پدافند را ارتقا داد، تدبیر و راهبرد کلان فرمانده معظم کل قوا بود که باعث استقلال و جداشدن از ساختار قبلی نیروی هوایی بود. این تدبیر کلان ایشان که توام با حمایت‌های بسیار سازنده و اثرگذار سلسله مراتب در ستاد ارتش و ستاد کل نیرو‌های مسلح بود باعث رشد جهشی و قابل ملاحظه پدافند هوایی شد. واقعا باید نقطه اصلی و رمز پیشرفت پدافند هوایی را همان عنایت ویژه فرمانده معظم کل قوا و نگاه تیزبینانه و همچنین تشخیص به موقع ایشان در استقلال پدافند هوایی ارتش دانست.

با لطف خداوند و بستری که فراهم شد و غیرت و همت و دانش کاملا ایرانی و تجربیات بسیار ارزشمند سال‌های دفاع مقدس باعث شد که ما هم در حوزه محصولات جدید و هم ارتقای آموزش‌ها و مهارت‌های کارکنان توجه خاص داشته باشیم. امروز در جایگاهی هستیم که توانسته ایم حداقل در منطقه قدرت بسیار خلل ناپذیر پدافند هوایی را برای مرز‌های کشور ایجاد کنیم. امروز با اقتدار به ملت ایران عزیزمان ایران می‌گوییم که از صیانت هوایی به سیادت هوایی رسیده ایم که این قدرت بزرگ و قابل توجهی است.

چه شد که از ناتوانی در تعمیر قطعات یک سامانه پدافندی مانند هاگ در ابتدای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس امروز به جایگاهی رسیده ایم که می‌توانیم سامانه‌های پدافندی قوی‌تر از سامانه S۳۰۰ و S۴۰۰ طراحی کرده و بسازیم؟

امیر الهامی: این موضوع نکته مهمی است که باید درباره آن بسیار مطالعه شود و می‌تواند منشا تحقیقات علمی و پژوهشی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی باشد. از یک طرف فرمانده معظم کل قوا در تدابیر مختلفی به مجموعه پدافند هوایی کشور به ویژه در ارتش تاکید می‌کردند که پدافند اولویت اول است و باید به عنوان اولین مرکز در برابر دشمن اقدام کند. ایشان در جای دیگری هم بسیار روحیه بخش به ما گفتند که باید قدر خودتان را بدانید، چراکه حساس‌ترین بخش دفاعی کشور به شما سپرده شده است. این قبیل تدابیر و رهنمود‌ها از طرف رهبر انقلاب برای سربازان خادم این کشور در پدافند هوایی هم انرژی آفرین بود و هم نویدبخش آغاز تلاش‌هایی که به چنین دستاورد‌های منجر شود.

ما وقتی جایگاه حساس و بسیار کلیدی خود را در محضر فرمانده کل قوا و معادلات نظامی مشاهده کردیم نمی‌توانستیم غیر از این عمل کنیم. آنچه فراروی ما قرار گرفت از یک طرف این تدابیر انرژی بخش بود و از طرفی دیگر برآورد‌های اطلاعاتی و در نتیجه تهدیدات ۳۶۰ درجه‌ای که در پیرامون ایران اسلامی در حال شکل گیری علیه ما بود. وقتی خودمان را در عرصه دفاع تنها دیدیم، تحریم شدیم، نیاز را به تجهیز شدن در برابر تهدید دیدیم، چاره‌ای نداشتیم جز به اتکا توان داخلی و این گونه تشدید تحریم برای ما نعمت شد، نیاز برای ما مادر اختراع شد و به مدد خداوند و حمایت‌های بی دریغ فرماندهی معظم کل قوا و مجموعه نیرو‌های مسلح در عرصه رسیدن به محصولات دفاعی جدید موفقیت‌ها را سپری کردیم.

کنار هم قرار گرفتن این موارد و نگاه به تاریخ پرافتخار ایران باعث شد که جوانان ما آستین بالا بزنند و آنچه در توان داشتند را از طریق مشاوره با افراد باتجربه و دانشمندان باهوش در همه بخش‌های علمی کشور همچون دانشگاه‌ها و مراکز دانش بنیان و همچنین دانشمندان شاغل در بخش‌های مختلف نیروی پدافند هوایی به کار بگیرند و امروز به خودکفایی برسیم. بسیاری از دستاورد‌های نیروی پدافند هوایی ارتش را به علت مباحث حفاظتی و طبقه بندی و ملاحظات امنیتی نمی‌توانیم بیان کنیم. آنچه در خودکفایی به دست آورده ایم را به ملت ایران تقدیم می‌کنیم و در هیچ کدام از بخش‌ها به خارج از کشور‌ها وابسته نیستیم.

ما در حال حاضر چند نوع سامانه پدافندی بومی داریم؟

امیر الهامی: ماموریت پدافند هوایی صیانت و دفاع از مرز‌ها و آسمان جمهوری اسلامی ایران در مقابل هر گونه تهدید هوایی است؛ بنابراین همه تجهیزات پدافند هوایی ارتش و سامانه‌هایی که در سازمان رزم ارتش به حساب می‌آیند فقط شامل سامانه‌های راداری و موشکی نیستند. بلکه سامانه‌های دیگری هم هستند که جزو سامانه‌های پدافند هوایی هستند، ولی در شناخت عامه مردم مغفول مانده و یا اطلاعات بسیاری کمی از آن در دسترس قرار دارد.

یکی از این سامانه‌ها، سامانه فرماندهی و کنترل است. این سامانه مغز متفکر و مغز افزاری است که همه تجهیزات متنوع پدافند هوایی را بتواند در یک مکانیزم پیچیده برای تصمیم گیری فرمانده آماده کرده و برای آن تصمیم سازی کند تا فرمانده تدبیر مناسب را ابلاغ کند که مبتنی بر یک سامانه فرماندهی و کنترل پیچیده است. امروزه در دانش نظامی معروف است که یکی از عوامل برترساز در یک نیروی نظامی سامانه فرماندهی و کنترل آن نیروست. در واقع سامانه فرماندهی و کنترل چیزی نیست که بتوان آن را از جایی خرید و یا اینکه به عاریت گرفت؛ چرا که این سامانه از جمله عواملی است که در هنگام جنگ می‌تواند باعث برتری نیروی نظامی شود؛ لذا هیچ کشوری هم حاضر نیست که داشته‌های بروز خود در حوزه سامانه‌های فرماندهی و کنترل را در اختیار کشور دیگری قرار دهد. از طرف دیگر سامانه‌های فرماندهی و کنترل هر کشور مبتنی بر روش‌ها و اصول جنگی حاکم در آن کشور است که طی چندین سال به بلوغ رسیده است.

برخی از کارشناسان نظامی که در تبادلات جاری ما از این قدرت آگاهی پیداکرده‌اند که به معنای واقعی باعث تعجب آن‌ها شد، طراحی و ساخت سامانه فرماندهی و کنترل کاملا ایرانی با تکیه بر دانش بومی و با استفاده از تجربیات سال‌های دفاع مقدس و نیاز‌های امروز است. این سامانه امروز در اختیار پدافند هوایی کشور قرار گرفته و اکنون در همه مراکز فرماندهی و کنترل استفاده می‌شود.

دیگر پیشرفت پدافند هوایی؛ طراحی و ساخت سامانه فرماندهی و کنترل پیامبر اعظم (ص) است که از سال‌ها قبل بر روی آن کار شده و اکنون در همه مراکز فرماندهی و کنترل استفاده می‌شود. باید به این نکته اشاره کنم که مزیت این سامانه ارتقای روز به روز آن بوده و در واقع این نکته قوت کار پدافند هوایی برای عمل در لبه دانش روز دنیاست.

در حوزه سامانه‌های راداری فعال (ACTIVE) و غیر فعال (PASSIVE) دستاورد‌های بسیار ارزشمندی را در سال گذشته رونمایی و به چرخه عملیاتی اضافه کردیم. در حوزه سامانه‌های درگیری نیز یک سامانه موشکی جدید با نام سامانه جوشن را در اواخر سال گذشته طراحی کرده ایم و امیدوارم بتوانیم در سال جاری پس از آزمایش‌های نهایی به چرخه عملیاتی خود اضافه کنیم.

امیر، سایر دستاوردهای نیروی پدافند هوایی ارتش چه بوده است؟

امیر الهامی: در حقیقت در حوزه پهپاد ابتکار و خلاقیت حوزه ماموریتی آن را متنوع نموده‌ایم. در حوزه پهپادی نیز پیشرفت‌های چشمگیری را در سال گذشته داشته ایم و در رزمایش‌های مختلف به نمایش درآمده اند. سامانه‌های اطلاعاتی نیز از نظر تعداد سایت‌ها و کیفیت سامانه‌ها و تجهیزات ما رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است. باید به این نکته اشاره کنم که رشد پدافند هوایی ارتش فقط محدود به تجهیزات و سامانه‌ها نیست. ما زیرساخت‌های فاوایی خود در سال گذشته را به نحو گسترده‌ای افزایش دادیم. (اسکرامبل، رهگیر و...)

با همه سختی‌ها و محدودیت‌ها و شرایط اقتصادی کشور توسعه این زیرساخت‌ها و ارتقا در این بخش‌ها کار پیچیده‌ای بود، هم به لحاظ برنامه‌ها و هم به لحاظ فنی و اجرایی. ما در حوزه دانش نیز در دانشگاه پدافند هوایی ارتش تلاش کرده ایم تا افسران آینده این نیرو را متناسب با آنچه که امروز نیاز داریم و متناسب با آنچه فرمانده معظم کل قوا از ما انتظار دارند رشد و توسعه بدهیم. ما در این بخش توفیق داشتیم و دانشگاه پدافند هوایی سال گذشته در دومین المپیاد دانشگاه‌های افسری ارتش رتبه یک را در حوزه علمی به دست آورد. ما از امسال دو رشته فوق لیسانس فرماندهی، کنترل و رادار را به عنوان دو رشته جدید تخصصی در دستور کار قرار دادیم و مصوبه آن برای جذب دانشجو نیز اخذ شده است.

در حوزه ورزشی نیز ما در سال گذشته در سوپرلیگ جودو در کشور مقام اول را به دست آوردیم. در دو رشته دیگر مقام‌های اول و دوم کشوری را هم کسب کردیم. این توفیقات نشان از توجه ویژه امیر فرماندهی کل ارتش به پدافند هوایی است که ما توانسته ایم در این سنگر مقدس برای ملت بزرگ ایران قدم برداشته و خدمت کنیم.

شاخص‌ترین عملیات‌هایی که پدافند هوایی ارتش در دفاع مقدس حضور داشت، کدام بود؟

امیر الهامی: فرزندان این کشور در پدافند هوایی ارتش در کنار همه رزمندگان سال‌های دفاع مقدس نقش خودشان را برای دفاع از مرز‌های کشورمان ایفا کرده اند و در این راه جانباز یا شهید شدند و برخی هم خانواده‌های خود را از دست دادند. اما امروز افتخار می‌کنیم که نگذاشتیم وجبی از خاک کشورمان به دست دشمن بیفتد. شاید سخت بتوان یک برش خاص از سال‌های دفاع مقدس را برای پدافند هوایی جداکرد. چراکه در سال‌های دفاع مقدس بیش از ۶۰۰ فروند از هواگرد‌های دشمن بعثی را منهدم کردیم و بیش از ۲۵ هزار عملیات هوایی را ناکام گذاشتیم.

وقتی می‌گوییم ۲۵ هزار عملیات هوایی دشمن شاید بر روی کاغذ راحت نوشته شود. ۲۵ هزار عملیات هوایی دشمن که توسط پدافند هوایی ناکام گذاشته شده است می‌توانست منجر به ۲۵ هزار حمله هوایی به زیرساخت‌های بنیادین کشور اسلامی ما و خسارت‌های بسیار اساسی شود. ولی پدافند هوایی با کارنامه درخشان خود مانع از این شد که چنین خسارت‌هایی به کشورمان وارد شود. هر عملیاتی که پدافند هوایی در آن شرکت داشت و چتر پدافندی را برای نیرو‌های عملیاتی سطحی چه در زمین و چه در دریا باز کرد حتما موفق بوده است. اما اگر مرور کنیم می‌توانیم به عملیات‌های والفجر ۸، مرصاد، بیت المقدس و چندین عملیات دیگر اشاره کنیم که در فاز اولیه جنگ یا فاز تثبیت دشمن برای عدم پیشروی بود و در فاز بعدی که بازپس گیری زمین‌های اشغال شده توسط دشمن بعثی بود و در آخرین فاز یعنی تنبیه متجاوز توانستیم با غیرت رزمندگان در همه آن‌ها با غیرت و همت بزرگ مردان پدافند هوایی پیروز شویم.

امیر لطفا درباره نقش پدافند هوایی در عملیات‌هایی مانند والفجر ۸ بفرمایید.

امیر الهامی: ‌‌ نمی‌توانم از عملیات والفجر ۸ یاد نکنم که در آن بیش از ۷۰ فروند از هواپیما‌های دشمن بعثی سرنگون شد، در عملیات بیت المقدس نیز شاهد چنین وضعیتی بودیم. همیشه یاد و خاطره شهدای خودمان را گرامی می‌داریم و از آن‌ها انرژی می‌گیریم. در عملیات مرصاد و در سایت راداری سوباشی ۱۹ لاله گلگون کفن را به نهال نوپای انقلاب اسلامی تقدیم کردیم و در بسیاری از سایت‌های پدافندی نیز شهدای بسیاری به انقلاب تقدیم شد. یک خدمه توپ غیور و سلحشور و از جان گذشته مردانه جنگ افزار خود را در جزیره خارک ترک نمی‌کند تا اینکه با اصابت تیر مستقیم جنگنده دشمن آن خدمه توپ رشید و سلحشور به شهادت می‌رسد.

اهمیت این رشادت هنگامی مشخص می‌شود که آن خدمه توپ برای اینکه بتواند خط انتقال نفت و اقتصاد جنگ را حفظ کند بدون اینکه لحظه‌ای سنگر خود را ترک کند، با شجاعت به شهادت می‌رسد و بدنش را قطعه قطعه به ملت ایران تقدیم می‌کند. ثمره این جانبازی تبدیل نهال نوپای انقلاب اسلامی به یک درخت تناور است که به فرمایش فرمانده کل قوا در گام دوم انقلاب به دنبال ایجاد و انتشار تمدن نوین اسلامی باشیم. البته ما چنین رشادت‌هایی را در جزیره خارک و پایانه‌های نفتی خوزستان نیز شاهد بودیم.

اینکه از سوباشی یاد می‌کنیم، به خاطر این است که یکی از نماد‌های ماست و ۱۹ نفر غیرتمند و سلحشور می‌دانستند که قرار است به زودی چه اتفاقی برای آن‌ها بیفتد. اما از همان صبح ۵ مردادماه ۱۳۶۷ رادار سوباشی چندین مرتبه حمله هوایی دشمن بعثی را دفع کرد و به مردم و صداوسیما هم اخطار حمله هوایی را اعلام کرده بودند. در واقع این ۱۹ نفر شهید سلحشور و بزرگ پدافند هوایی شهادت را آگاهانه انتخاب کردند و با علم به اینکه ممکن است به شهادت برسند، سنگر خود را ترک نکردند و تا آخرین لحظه برای اجرای ماموریت خود ثابت قدم ماندند.

چرا پدافند هوایی از نیروی هوایی ارتش جدا شد و به صورت یک یگان مجزا درآمد؟ آیا شهید ستاری در اجرای این کار نقش داشت؟

امیر الهامی: این ایده از سال‌های دفاع مقدس در ذهن فرماندهان ارشد و پیشکسوتان پدافند هوایی از جمله خود شهید ستاری بود. اما سال‌های دفاع مقدس به علت الزامات خاص خود اجازه نمی‌دادند تا تغییرات بنیادین همچون این کار اجرایی شود؛ لذا در آن زمان حفظ مرز‌های هوایی و دفاع مقتدر از نقاط حساس کشور در برابر حملات رژیم بعثی اولویت داشت. پس از سال‌های دفاع مقدس فرصت برای این کار فراهم شد تا با استفاده از مطالعات و تحلیل‌های تجربی، علمی و عملیاتی انجام و به فرماندهی معظم کل قوا تقدیم شد.

بسیاری از فرماندهان قدیمی و پیشکسوت در اجرای این کار نقش داشتند و همه آن‌ها به فرمانده معظم کل مشورت‌هایی ارائه کردند. در آن مقطع زمانی نه امروز، اجرای این تغییر بنیادین در نیرویی که می‌خواهد اولویت اول کشور باشد، به شجاعت نیاز داشت. این شجاعت از یک مقام ولایی، شجاع، بزرگ و البته با بینش همچون امام خامنه‌ای عزیز می‌توانست نشات بگیرد و ایشان نیز با اجرای همین تدبیر باعث رشد و ارتقای پدافند کشور شوند.

همه شهید ستاری را به عنوان نابغه پدافند هوایی می‌شناسند، شهید ستاری تا چه میزان در ایجاد نگرش جدید و ارتقای پدافند هوایی نقش داشت؟

امیر الهامی: همه آنچه امروز به عنوان محصول از آن‌ها یاد کرده و استفاده کنیم مربوط می‌شود به زحمات زیربنایی و بنیادین و حتی بیان یک ایده یا انتشار یک جمله از یک دیدگاه کلان و راهبردی در سال‌های دور. البته در همه دنیا نیز چنین و می‌توانیم روند آن را به کاشت یک درخت میوه توسط یک کشاورز تشبیه کرد که یک درخت پس از چندین سال ثمر می‌دهد. امروز اگر می‌گوییم پدافند هوایی یکی از ابزار‌های قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود مدیون مردان بزرگی همچون شهید ستاری و امیر سرتیپ غلامی است.

شهید ستاری از فکر خلاقانه و تدبیر بسیار هوشمندانه خود در سال‌های دفاع مقدس استفاده و تعریف جدیدی را برای پدافند تاکتیکی و متحرک ارائه کرد. اگر آن پایه گذاری‌ها و تدابیر خلاقانه در سال‌های دفاع مقدس توسط شهید ستاری اجرا نمی‌شد، شاید تا مدت‌های پس از آن نیز ما به فکر استقلال پدافند هوایی نبودیم. قطعا آن تدابیر و افکار و همچنین نگاه راهبردی و کلان در آنچه که امروز به دسـت آمده موثر است.

امروزه یکی از موضوعاتی که اهمیت دارد، دانش بنیان بودن و استفاده از علم روز در حوزه نظامی است، نیروی پدافند هوایی ارتش تا چه میزان دانش بنیان است؟

امیر الهامی: بله ما در حوزه دانش بنیان بودن نیز فعالیت‌های بسیاری انجام دادیم. چون تهدیدات لحظه به لحظه و روز به روز تغییر می‌کند باید خودمان را متناسب با تهدیدات ارتقا بدهیم. چون تهدید از تکنولوژی استفاده می‌کند پس ما هم باید در لبه تکنولوژی دنیا باشیم تا خودمان را حفظ کنیم. وگرنه نمی‌توانیم نیاز کشورمان را در حوزه پدافند هوایی تامین کنیم و در مقابله با تهدیدات تکنولوژیک دشمن ایستادگی کنیم. در واقع یکی از الزامات برای پدافند هوایی این است که خود را با پیشرفته‌ترین علوم روز دنیا سازگار کند. حتی علومی که شاید کم ترین ارتباط را با پدافند هوایی داشته باشند. مانند علوم شناختی، لیزر، مکانیک، نرم افزار، سیالات، عمران، کوانتوم، انواع ماهواره‌ها و دسترسی به فضا.

امروز در دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) یک بخش پژوهشی ویژه ایجاد کرده ایم که درباره بهره برداری‌های خاص دفاعی از دانش کوانتوم بتوانیم بهره ببریم. این موارد الزام پدافند هوایی است که بتواند یک دفاع مقتدر را برای کشور فراهم کند. این بخش از سخنان خودم را با جمله‌ای از فرمانده معظم کل قوا تکمیل می‌کنم که فرمودند، اگر بخواهیم تهدید را پاسخ دهیم یا از بین ببریم باید قوی باشیم.

امروز تکنولوژیک بودن و همراه بودن با دانش روز دنیا از الزامات قوی شدن است و ما برای اقتدار نظام دفاعی کشور قطعا این موضوع را با جدیت متناسب با شان ملت بزرگ ایران اجرایی می‌کنیم. در دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص)، سازمان جهاد خودکفایی، معاونت فناوری اطلاعات و در سایر بخش‌هایی که با این حوزه ارتباط داشته باشد گروه‌های دانشی تشکیل شده و مشغول به فعالیت هستند. البته این گروه‌ها در حوزه آینده پژوهی نیز فعال هستند تا با مطالعه در این حوزه از روند رشد دنیا در این حوزه عقب نباشیم.

همکاری نیروی پدافند هوایی ارتش با دانشگاه‌ها و مراکز علمی سراسر کشور چگونه است؟

امیر الهامی: بله ما با این بخش‌ها نیز همکاری داریم. یکی از بیلان‌هایی که ما با افتخار به آن اشاره کرده و به آن می‌پردازیم، نخبه پروری است. امروز با افتخار به مردم عزیز ایران اسلامی عرض می‌کنیم که با ایجاد این بستر همکاری و هماهنگی در مجامع علمی و پژوهشی کشور به ویژه در شرکت‌های دانش بنیان در مقابل فرار مغز‌ها و انتقال نخبگان کشور به خارج از کشورمان را ایستادگی کردیم. یکی از نخبگان عزیز ما گفت که اگر در یکی از پروژه‌های جدید قرارداد امضا نمی‌کردم، اگر شما این تکلیف کاری را به من محول نکرده بودید تمام کار‌های من برای سفر به خارج از کشور انجام شده بود. این مورد یکی از افتخارات نیروی پدافند هوایی است که با ایجاد بستر همکاری برای نخبگان و فعال شدن آن‌ها که موجب حفظ آن‌ها در کشور است که دانش و آموخته‌های آن‌ها برای کشورمان حفظ شود.

همکاری نیروی پدافند هوایی ارتش با پدافند سپاه چگونه است؟

امیر الهامی: یکی از قدیمی‌ترین و پیشتازترین نیرو‌ها در جلب همکاری با دوستان عزیزمان در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستیم، چراکه این یک تکلیف برای ماست، در ماموریت ابلاغی برای ما آمده است که حراست و صیانت از آسمان کشور با بهره گیری از همه ظرفیت‌های ممکن. وقتی این ماموریت صریح به ما در نیروی پدافند هوایی ارتش ابلاغ شده یعنی اینکه می‌توانیم این ماموریت را با همکاری و استفاده از دستاورد‌های برادران عزیزمان در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که دستاورد‌های خوبی در حوزه‌های پدافند هوایی دارند به خوبی انجام دهیم. از سال‌های بسیار دور که ریشه آن در سال‌های دفاع مقدس است با هم همکاری داریم و این فعالیت‌ها علاوه بر تعمیق بیشتر، حوزه‌های بیشتری نیز پیداکرده است.

ما در انجام پروژه‌های تحقیقاتی همکاری داریم و اطلاعات و تجربیات خود را به اشتراک می‌گذاریم. البته ما در انجام ماموریت‌های جاری نیز با محوریت ارتش و همکاری برادران سپاه نیز فعالیت می‌کنیم. ایجاد SOC‌های مشترک، رزمایش‌های مشترک و فعالیت‌های پژوهشی و صنعتی مشترک نیز از سایر حوزه‌های همکاری پدافند هوایی ارتش با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. یکی از فعالیت‌های پژوهشی ما یک پروژه صنعتی مشترک با برادران سپاه تعریف کردیم که در حال تبدیل به محصول است که از همان ابتدا بخشی از این سامانه پدافندی را به دوستان عزیز سپاه سپردیم و آن‌ها این بخش را با جدیت دنبال می‌کنند که در نهایت یک محصول مشترک ارتش و سپاه را خواهیم داشت.

هر از گاهی مقامات رژیم صهیونیستی و ارتش تروریست آمریکا ادعا می‌کنند که هواپیما‌های اف ۳۵ آن‌ها رادارگریز است و می‌تواند وارد ایران شده و به مراکز حساس ما حمله کنند یا از آن‌ها تصویربرداری کنند، پاسخ شما به این شبهه چیست؟

امیر الهامی: این نوع شبهه افکنی از سوی دشمنان کاملا طبیعی است؛ بنابراین اینکه بخواهد تلاش کند تا به روش‌های مختلف انسجام کشور را با عملیات روانی مورد خدشه قرار بدهد، طبیعت کار دشمن است. اما آنچه اهمیت دارد این است که همه هموطنان عزیزمان به پدافند هوایی کشور به ویژه پدافند هوایی ارتش ایمان داشته باشند که ما با تمام توان در استفاده از هر آنچه در اختیار داریم عزم خود را جزم کردیم تا ریزپرنده‌ها، هواپیما‌های راهبردی و انواع تهدیدات هوایی به مرز‌های کشورمان ورود نداشته باشد. تا کیلومتر‌ها بیرون مرز‌ها را رصد می‌کنیم و به آن اشراف اطلاعاتی و عملیاتی داریم، این شبهه هم یک ادعای پوچ است.

امروز ما تنوع مختلفی از سامانه‌های راداری و کشف خود را در فرکانس‌های مختلف با کاربرد‌های مختلف را در برد‌های مختلف استفاده می‌کنیم تا این سامانه‌ها علاوه بر اجرای ماموریت‌های خود بتوانند خلاء و ضعف یکدیگر را هم پوشش بدهند؛ لذا این ادعا، ادعای پوچی است و هر آنچه در هر ارتفاعی و با هر نوع تکنولوژی را می‌توانیم کشف کنیم. در واقع هواپیمایی مانند اف ۳۵ دغدغه امروز پدافند نیست.

امیر، نیروی پدافند هوایی ارتش در رصد مرزهای شمال غرب کشور در مناقشه قره باغ چه نقشی ایفا کرد؟ آیا ریزپرنده‌های دشمن وارد مرزهای کشورمان شده بودند؟

امیر الهامی: ارتش جمهوری اسلامی ایران در مناقشه قره باغ بلافاصله وارد شد. ما در پدافند هوایی ارتش طبق دستوری که از فرماندهی کل ارتش دریافت کردیم بلافاصله در منطقه مرزی شمال غرب کشور در محلی که اشراف کامل اطلاعاتی و عملیاتی و دید کامل راداری داشته باشد مستقر شدیم و همه سامانه‌های خود نظیر رادار‌های اکتیو و پسیو را به همراه سامانه‌های درگیری و انهدام را در این منطقه مستقر کردیم. از همان روز‌های آغاز این مناقشه به طور کامل مراقب مرز‌های شمال غرب بودیم تا خدشه‌ای به مرز‌های کشور و امنیت مردم ایران اسلامی وارد نشود.

ما تا روز آخر این مناقشه نیز در منطقه حضور داشتیم و دستاورد‌های خوبی هم حاصل شد. البته همان طور که اعلام شد برخی از ریزپرنده‌های دشمن به طور ناخواسته مواردی از مرز‌های ما عبور می‌کرد که کاملا در رصد ما قرار داشتند. البته ما مراقب بودیم تا مبادا خسارتی به جان یا اموال مردم وارد نشود و در نهایت منجر شد به عذرخواهی طرفین درگیر که حاصل هوشیاری و آمادگی غیرتمندان پدافند هوایی ارتش بود که در آن صحنه نیز حضور داشتند.

همکاری شما با وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح چگونه است؟ آیا ما توپ لیزری داریم؟

امیر الهامی: اساسا بحث لیزر هم در حوزه درگیری و انهدام و هم در حوزه ارتباطات لیزری و در بسیاری از حوزه‌های دیگری یکی از موضوعاتی است که بخش‌های مختلف در حال کار بر روی آن هستند. وزارت دفاع با سرمایه گذاری در حوزه لیزر زیرساخت‌های آن را ارتقا داده و هم شرکت‌های دانش بنیان و دانشگاه‌های پیشرفته کشورمان نیز در حال کار در این حوزه هستند. نوع همکاری ما با وزارت دفاع نه فقط در حوزه لیزر بلکه در همه حوزه‌ها به این شکل است که ما یک نیاز را احساس می‌کنیم و می‌گوییم که امروز پدافند هوایی برای دفاع در مقابل یک نوع تهدید باید صاحب یک فناوری باشد. این توانمندی به دست نمی‌آید جز اینکه ما آن تکنولوژی را داشته باشیم.

اگر محصولی در حال تولید در وزارت دفاع است، تکلیف و تعریف عملیاتی اولیه از طرف ما به وزارت دفاع ارسال شده است. چون ما می‌خواهیم از آن سامانه در خط مقدم و سایت‌های خودمان استفاده کنیم، کارشناس‌های پدافند هوایی به عنوان مشاور و یا عضو اصلی در مراحل ساخت یک سامانه نیز حضور دارند. این همکاری همواره از گذشته وجود داشته و ادامه هم خواهد داشت.

امیر الهامی: از هر دو نوع وجود دارد. ما هم در کارگاه‌ها و مراکز ساخت اختصاصی نیروی پدافند هوایی ارتش برخی از پهپاد‌های خودمان را طراحی، تولید و به سازمان رزم یگان‌های خود الحاق کرده‌ایم. برخی از این پهپاد‌ها نیز تولیدات وزارت دفاع هستند که پس از بازدید از آن‌ها و تغییر برخی از آن‌ها مطابق نیاز پدافند هوایی ارتش به وزارت دفاع اعلام کرده و پس از اعمال این تغییرات، محصول مورد نیاز ما به نیروی پدافند هوایی ارتش تقدیم می‌شود.

امیر در پایان لطفا درباره فعالیت‌های مردم یاری پدافند هوایی ارتش و فعالیت‌های این نیرو در مقابله با کرونا بفرمائید.

امیر الهامی: یکی از افتخارات ارتش جمهوری اسلامی ایران، اجرای ماموریت‌های مردم یاری است. ما در این ماموریت پرافتخار خود هر آنچه ازعهده ما برآید برای آرامش و آسایش مردم عزیزمان انجام می‌دهیم. هنگامی که مردم نیاز به کمک بدنی دارند ما بازوان پرتوان ارتش را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهیم و در حوزه‌هایی مانند کمک به برداشت محصولات کشاورزی، ساخت و ساز و موارد نظیر آن‌ها برای کمک به مردم حاضر هستیم. اگر مردم به دانش ارتش نیاز داشته باشند در آنجا نیز حاضر هستیم تا با افتخار تکنولوژی و دانش خودمان را در اختیار مردم ایران اسلامی که، ولی نعمتان ما هستند، قراردهیم.

چند سال گذشته بود که یکی از پل‌های پرتردد در شهر تهران دچار مشکل شده بود و شهرداری تهران از ارتش درخواست کمک کرد. پدافند هوایی ارتش نیز هر آنچه در توان داشت در اختیار شهرداری قرار دارد تا مردم عزیزمان در رفاه و آرامش باشند.

در سختی‌هایی که طی چند سال اخیر برمردم ایران وارد شد در کنار مردم بودیم. در موضوع بیماری بسیار ناراحت کننده کرونا نیز تلاش کردیم در کنار مردم باشیم و توانستیم کار‌هایی مانند تولید ماسک، تولید مواد ضد عفونی کننده، ضد عفونی معابر، تجهیز بیمارستان‌ها و اختصاص فضای آن‌ها به مردم، ایجاد بیمارستان‌های صحرایی، ایجاد تخت‌های نقاهتگاهی ویژه و هرآنچه توانستیم را برای خدمت‌گذاری به مردم در اختیار آن‌ها قرار خواهیم داد.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

66