تلویزیون؛ برای عادل حرام، برای بقیه حلال

‌شیب مخاطب‌گریزی تلویزیون به مرحله‌ای از تندی رسیده که چندسالی می‌شود این سازمان و تهیه‌کنندگان ریز و درشت آن بعضا مجبور می‌شوند با صرف هزینه زیاد و پرداخت رقم‌هایی که این روز‌ها عنوان می‌شود به یک میلیارد تومان هم می‌رسد، یکی، دو ستاره ورزشی و هنری را به قاب تصویر بکشند، به این امید که از مخمصه تنگی که در آن گیر آمده رها شود. صداوسیما بدون درنظرگرفتن هشدار‌های لازم در سال‌های اخیر و با اصرار بر تک‌جناحی نگاه کردن به امور، کار را از آنچه باید بر خود سخت‌تر کرد.

البته که رفتن تعدادی از چهره‌های محبوب از این سازمان (آن‌هایی که این روز‌ها در حال رایزنی برای بازگشتشان هستند) هم مزید بر علت شد. به‌هر‌روی وقتی نهادی به این مرحله می‌رسد، ظاهرا ناچار است دست به افعال محیر‌العقول هم بزند؛ یکی از همین‌ها، پرداخت رقم‌های آن‌چنانی به ستاره‌های دنیای ورزش برای حضور در تلویزیون است؛ رویه‌ای که در برنامه‌های پیش‌نوروزی شیب تندی گرفت و تقریبا هر شبکه‌ای با استناد به این مورد سعی در جذب اندک مخاطبی داشت.

فارغ از اینکه چنین موضوعی در سال‌های اخیر هم رایج بوده، ولی شایعه پرداخت یک‌میلیاردتومانی برای حضور یکی از بازیکنان تیم ملی و پرداخت ۸۰۰ میلیون تومانی به دیگری، از آن مواردی است که نیاز به واکاوی بیشتری دارد. مثلا مشخص شود که هزینه این افراد توسط چه کسی پرداخت می‌شود و آیا نظارتی بر آن وجود دارد یا خیر؟ این موارد به کنار، حضور ادگار داویدز، فوق‌ستاره سابق تیم ملی هلند، در تلویزیون ایران برای ویژه‌برنامه عید شبکه سه نیز از آن معما‌های لاینحل (تا به الان) است؛ چرا‌که مرور سایت‌های خبری در این مورد نشان می‌دهد صداوسیما رقمی نزدیک به پنج میلیارد تومان به این بازیکن سابق هلند پرداخته تا او را راضی به حضور در تلویزیون کند.

ادگار داویدز البته با مدل مو‌های خاصش که قاعدتا با متر و معیار‌های مدیران کنونی صداوسیما تفاوت‌های بی‌شماری دارد و با عینک معروف همیشگی‌اش دمی را میهمان بود و دست آخر هم از اینکه از دست مجری برنامه عینک دست‌دومی را به عنوان هدیه گرفته، دلخور. با‌این‌حال مسئله عجیب در این بین، عبور ساده از شایعات درباره رقم پرداختی به این ستاره است. اصولا صداوسیما که غالب وقت‌ها از سر نداری مشغول نالیدن است، چطور این هزینه‌ها را به این چهره‌های داخلی و خارجی پرداخت کرده؟ آیا با عنوان اینکه محل تأمین هزینه‌ها از سوی اسپانسر بوده، می‌شود به‌سادگی از کنار چنین پدیده‌ای عبور کرد؟

پاسخ را باید در رفتار صداوسیما با عادل فردوسی‌پور در سال‌های نه‌چندان دور جست. عادل برای ویژه‌برنامه جام جهانی و بازی تیم ملی ایران با اسپانیا در جام جهانی ۲۰۱۸ کارلس پویول، ستاره محبوب اسپانیایی‌ها و باشگاه بارسلونا را به تهران کشاند. درست در شرایطی که چیزی به شروع برنامه باقی نمانده بود، شایعه شد که اجازه حضور پویول در تلویزیون داده نشده است. عادل هم توضیحی مختصر دراین‌باره داد و به‌وضوح ابراز ناراحتی کرد. آن روز‌ها به‌ویژه اینکه خود پویول هم بعد‌ها در یک مصاحبه عنوان کرد به دلیل ظاهر (موی بلند) اجازه حضورش در تلویزیون ایران داده نشده این اقدام حسابی جنجالی شد.

بعدها، ولی صداوسیما سعی کرد دلیل منطقی‌تری برای آن پیدا کند؛ مسئولان وقت سازمان از این گفتند که دلیلی ندارد برای حضور یک چهره خارجی در تلویزیون این‌قدر هزینه شود. حتی به اینکه هزینه از سوی اسپانسر تأمین شده بود هم واکنش تندتری نشان دادند. برای بررسی بیشتر کافی است اظهارات مرتضی میرباقری، معاون وقت سیمای رسانه ملی مرور شود. «در‌واقع بعد از دعوت فیگو کاپیتان تیم ملی پرتغال در برنامه سال گذشته حواشی زیادی شکل گرفت که لزومی ندارد یک چهره خارجی برای حضور چند‌دقیقه‌ای‌اش در برنامه ورزشی، چند‌صد میلیون پول دریافت کند. همان موقع رسانه ملی اعلام کرد که هزینه حضور این چهره‌های خارجی از سوی اسپانسر‌ها بوده و به‌هیچ‌وجه از بودجه صدا‌و‌سیما هزینه نشده است. این مسئله در رسانه ملی ولو اینکه اسپانسر هزینه حضور یک کارشناس خارجی را بدهد، مورد بررسی قرار گرفت و رئیس شورای ورزش سیما بعد از بررسی و برای اینکه جلوی حواشی را بگیرد، رسما ابلاغ کرد دعوت از کارشناسان خارجی در برنامه‌های ورزشی و پرداخت چند‌صد میلیونی برای چند دقیقه حضور ولو اینکه از سوی اسپانسر هم صورت بگیرد، ممنوع و مخالف سیاست‌های رسانه ملی است».

حالا ظاهرا سیاست‌ها کاملا دگرگون شده؛ نه کسی به خاطر ظاهر ادگار داویدز مخالفتی با حضورش در قاب تلویزیون دارد و نه اینکه منع و مخالفتی از سوی مسئولان تصمیم‌گیرنده برای پرداخت چنین ارقام درشتی، حتی به چهره‌های داخلی، وجود دارد. البته که صداوسیما در این مورد هنوز بیانیه‌ای صادر نکرده؛ درواقع آن‌ها تا به الان نه ارقام مطرح‌شده را تکذیب کرده‌اند و نه حتی تأیید کرده‌اند که هزینه مذکور را اسپانسر‌ها پرداخته‌اند. در‌این‌بین تنها چیزی که روشن است، این است که ظاهرا خیلی از موارد برای عادل حرام بوده و برای بقیه حلال.