بازخوانی "جمعه سیاه" کوهنوردی/ جنازه‌ای با کفش‌های کتانی در برف ۲ متری!

پنجم دی‌ماه در ارتفاعات تهران شاهد حضور جمعیت زیادی از کوهنوردان و هموطنان بودیم که متأسفانه به دلیل کولاک و ریزش بهمن ۱۱ تن از کوهنوردان جان خود را از دست دادند. قطعاً در رخ دادن این حادثه عوامل زیادی دست به دست هم داده که رضا زارعی، رییس فدراسیون کوهنوردی در گفت‌وگو با ایسنا به آن اشاره کرد.

* دست کم گرفتن قله‌های تهران یکی از عوامل این حادثه/ هیچ ارتفاعی دم دستی نیست!

رییس فدراسیون کوهنوردی، درباره علل وقوع حادثه ارتفاعات تهران که منجر به فوت ۱۱ کوهنورد شد گفت: چند نکته در ایجاد این حادثه وجود دارد که باید به آن بپردازیم. در منطقه کلکچال بیشتر کوهنوردان به دلیل سرمازدگی جان خود را از دست دادند. یک عامل مهمی که باعث ایجاد این حادثه شد دست کم گرفتن قله‌های اطراف تهران مانند کلکچال و دارآباد است. برخی‌ها بر این تصورند زمانی که هشدارهایی صادر می‌شود مربوط به قله‌های بالای ۴ هزار متر است و فقط در آن‌جا خطر وجود دارد. باید بگویم این صحبت درست نیست چرا که اگر دقت کنیم در قله توچال حادثه‌ای نداشتیم و حوادث عمدتا پایین ارتفاع ۳۵۰۰ متری رخ داده که شامل منطقه کلکچال هم می‌شود. بسیاری کلکچال را دست کم می‌گیرند و فکر می‌کنند یک قله‌ی دم دستی است! این بی توجهی‌ها در حالی وجود دارد که عمده حوادث در این منطقه رخ می‌دهد.

او افزود: در دارآباد هم شاهد چنین وضعیتی بودیم که خوشبختانه منطقه دارآباد به گونه‌ای است که در زمان طوفان فرد می‌تواند از هر دره‌ای فرار کند و خود را نجات دهد درحالی که در کلکچال شما خواهید دید که منطقه مانند یک کاسه بوده و کوهنوردان داخل آن گیر می‌افتند. دست کم گرفتن کوه کلکچال یکی از عواملی بود که باعث این اتفاق شد.

جامعه کوهنوردی احساس می کند رویین تن است!/ ناآگاهی عموم مردم نسبت به ارتفاع

زارعی به ابعاد دیگر این حادثه پرداخت و بیان کرد: کلا جامعه کوهنوردی احساس می‌کند که رویین تن بوده و سال‌هاست این قضیه در کوهنوردی وجود دارد. هنگامی که به بسیاری از باشگاه‌ها درباره حوادث تذکر داده می‌شود می‌بینیم که بازهم روند قبلی خود را ادامه می‌دهند و در خصوص جامعه کوهنوردی و باشگاه‌ها این موضوع صادق است. ناآگاهی مردم عادی نسبت به شرایط کوهستان و ارتفاع از عواملی بود که در حادثه جمعه به چشم خورد.

عمده حوادث ارتفاعات تهران برای افراد آماتور بود/ تعطیلی باشگاه‌ها باعث هجوم مردم به کوه شد

زارعی با بیان این که عمده حوادث رخ داده شده مربوط به اشخاصی بود که حرفه‌ای نبوده و به محیط کوهستان آشنا نبودند، ادامه داد: اگر دقت شود به تازگی بحث بسته شدن باشگاه‌ها باعث شده مردم به طبیعت هجوم بیاورند که در تابستان هم این موضوع وجود داشت. حتی ما در جلسات مختلف نظیر جلسه ستاد کرونا در ورزش اعلام کردیم که بسته بودن باشگاه‌های ورزشی باعث شده حجم زیادی که در باشگاه‌ها فعالیت می‌کردند در طبیعت برای ورزش حضور پیدا کنند و این موضوع می‌تواند تبدیل به بحران شود. به عنوان مثال اگر تله کابین را مشاهده کنید خواهید یافت که در جمعه دو هفته گذشته با یک هجوم رو به رو بوده است. بسته شدن مسیرهای شمالی و سفر نکردن مردم به سمت شهرهای مختلف از عواملی دیگری بوده که باعث شد جمعیت زیادی در تفرجگاه‌ها حضور داشته باشند. البته این مورد برای اکثر شهرهایی که پای کوه قرار دارند، صدق می‌کند.

او افزود: با این تفاسیر بسیاری از تفرجگاه‌های کوهستانی دچار بحران شده است که باعث می شود حدود ۱۰۰ نفر در توچال و تله کابین گیر کنند. جمعیت هایی که به سمت شیرپلا و ... روانه شدند و حتی افرادی که در مسیر تله کابین صعود کردند باعث چنین هجوم واقعا بی سابقه ای به سمت تله کابین شده بود. شاهدیم که تله کابین توچال در آخر هفته به دلیل سقوط بهمن و بحران جمعیت بسته بود، در صورتی که می توانست باز باشد و کار عادی خود را انجام دهد. تله کابین هم در این قضیه با بحران مواجه شده و بهترین روز هفته خود را می بندد تا فاجعه ای دیگر رخ ندهد.

باد زیاد باعث زمین گیر شدن کوهنوردان/ نیاز به سامانه هشدار و مطالعه دقیق

زارعی گفت: یک نکته ای که در حادثه جمعه رخ داد و قابل تامل است سرعت باد بسیار زیاد در منطقه کلکچال بود و این یک مورد استثنایی را ایجاد کرد چرا که بیشتر این پیش بینی ها خبر از باد شدید می دادند، اما محل و تاثیر گذاری آن مشخص نبود. عدم وجود سامانه هواشناسی کوهستان های شمال تهران در این حادثه کاملا احساس شد چرا که در صورت وجود می توانست به طور دقیق ارزیابی هایی صورت دهد و مشخص شود در چه نقطه ای قرار است چه اتفاقی رخ دهد. سامانه هشدار در بسیاری از کشور های دنیا وجود داد و معتقدم که این امر باید در منطقه ای مثل تله کابین وجود داشته باشد و جزو الزامات است. همچنین جدیدا تهران به یک جزیره گرمایی تبدیل شده و در سال های اخیر کمتر شاهد بارش برف در شهر تهران بوده ایم درصورتی که در ارتفاع این قضیه وجود ندارد. پیش بینی می شود در سال های آینده این طوفان ها بیشتر شود و باید متخصصین این امر، به این نکته توجه کنند.

جدیدا از ستاد اطلاع رسانی و پیشگیری حوادث کوهستان استقبال نمی شود/ بی توجه مردم به نصیحت های ستاد

رئیس فدراسیون کوهنوردی از عوامل دیگر این حادثه پرده برداشت و گفت: همانطور که گفته شد روز جمعه باد شدید و بی سابقه ای در منطقه رخ داد که یکی از عوامل مهم این حادثه به شمار می رود. همواره در آن منطقه باد وجود داشت اما در روز جمعه شاهد بادی بودیم که می توانم بگویم واقعا بی سابقه بوده است. این باد باعث شد بسیاری از کوهنوردان زمین گیر شوند. همچنین نبود ستاد اطلاع رسانی و پیشگیری حوادث کوهستان در آن زمان می تواند یکی دیگر از عواملی باشد که باعث رخ دادن همچون حوادثی شود. این ستاد همه ساله در مناطق مختلف فعالیت می کند و بسیاری از افراد آن نیرو های داوطلبی هستند که از باشگاه های کوهنوردی تزریق می شوند. متاسفانه جدیدا دیگر از این ستاد استقبال نشده و دست هیئت تهران در این قضیه خالی است.
او ادامه داد: ستاد حوادث و پیشگیری در کلکچال مجبور بودند به دلیل طوفان گردنه را به سمت اردوگاه ترک کند. نادیده گرفتن نصایح افراد ستاد که به سمت پایین آمدند یکی دیگر از عوامل این حادثه بوده است. فیلم های موجود نشان می دهد که بچه های باشگاه بهمن که ارتفاعات را ترک کرده و به سمت پایین می آمدند جلوی مردم می گرفتند اما متاسفانه بسیاری بی توجه بودند. پشتیبانی از همچون ستادی می تواند بسیار موثر باشد زیرا هنگامی که این ستاد در اکثر مناطق استقرار داشت شاهد کم شدن این نوع حوادث بودیم. بی اعتمادی مرد به این ستاد هم یک نکته ای بود که باید به آن توجه شود. بسیاری می گفتند که این نکات گفته شده برای ما نیست و برای دیگر افراد و کوهنوردان است!

عدم پشتیبانی از ستاد های متولی و نجات

زارعی گفت: عدم پشتیبانی ستاد های متولی در ارتفاعات تهران یکی از عواملی است که باعث شده نظم گذشته در ارتفاعات تهران وجود نداشته باشد. سازمان های متولی باید به این نکته توجه کنند چرا که این ستاد نیاز به امکانات و حقوق دارد و این موضوع نیست که کوهنوردان و اعضای ستاد بخواهند رایگان فعالیت کنند. معتقدم باید حقوق و امکانات به این ستاد داده شود تا افراد بیشتری از این ستاد استقبال کنند. هنگامی که نیروهای داوطلب را از دست دهیم بعد ها دچار بحران خواهیم شد.

سرلوحه فدراسیون کوهنوردی، آموزش است

او در پایان گفت: سرلوحه فدراسیون کوهنوردی آموزش بوده چرا که طی ۱۰ سال گذشته بیش از ۲۰۰ هزار نفر از فدراسیون در بخش مربی گری مدرک گرفته اند. باید بگویم فدراسیون نه پلیس کوهستان است نه متولی امداد و نجات چرا که بودجه ای خاصی برای مدیریت این زمینه دیده نشده است. اگر پلیس کوهستان اجازه ندهد افرادی که دارای تجهیزات کوهستان هستند به صعود خود ادامه دهند کمتر شاهد این اتفاقات تلخ خواهیم بود و مردم عادی کمتر دچار این نوع بحران ها می شوند. نکته قابل تامل این است، جنازه ای که در کلکچال پیدا شد با کفش های کتانی بوده و باید بگویم مگر میشود تصور کرد جایی که بیش از یک یا دو متر در یال کلکچال برف باشد طرف با کفش های کتانی باشد؟ این نشان از عدم آگاهی عمومی است.

منبع: ایسنا

24