چرا زود عصبانی می شویم؟
اگرچه بروز عصبانیت در انسانها طبیعی است، اما افرادی که زود عصبی میشوند و به سختی میتوانند خشم خود را کنترل در معرض بیماریهای فیزیکی و روانی هستند. البته به این معنی نیست که افراد تندخو نمیتوانند تغییر کنند.
خشم و عصبانیت چیست؟
خشم پاسخی طبیعی به تهدیدات یا موقعیتهای ناامیدکننده یا دشوار است؛ در واقع خشم احساس شدیدی است که وقتی اشتباهی پیش بیاید یا کسی در حق شما بدی کند از خود بروز میدهید. تندخویی یک بیماری نیست بلکه بیشتر یک ویژگی یا عادت است که به طور ناگهانی ظاهر میشود و پیشگیری از آن سخت است.
عصبانیت چه زمانی مشکل ساز است؟
خشم تنها زمانی مشکل ساز میشود که بیش از حد نشان داده شود و بر عملکرد روزانه و نحوه ارتباط شما با مردم تأثیر بگذارد. شدت خشم گاهی اوقات ممکن است بیش از حد یا غیر منطقی باشد. با این حال، خشم تنها زمانی تبدیل به یک مشکل میشود که شما آن را به روشی سالم مدیریت نکنید.
علائم فیزیکی و بیرونی عصبانیت و خشم:
* جیغ و فریاد
* تنگی نفس
* ضربان قلب تند
* تاری دید
* افزایش فشار خون
علائم احساسی و درونی عصبانیت و خشم:
* ناامیدی
* گریه کردن
* عدم کنترل روی رفتار
* حساسیت بیش از حد، زودرنجی
* خجالت، شرم، پشیمانی (بعد از اتفاق)
چرا عصبانی میشویم؟
خشم میتواند ناشی از تأثیرات بیرونی یا درونی باشد. یک شخص یا یک اتفاق میتواند شما را عصبانی کند. شما ممکن است عصبانی باشید؛ زیرا کسی بدون رعایت نوبت در صف، مقابل شما قرار میگیرد. ممکن است زمانی که از نظر عاطفی آسیب دیده اید، تهدید شده اید یا درد جسمی دارید عصبانی شوید.
گاهی اوقات ما از خشم برای جایگزینی احساسات دیگری مانند درد عاطفی، غم و اندو، ترس یا تنهایی استفاده میکنیم. در این موارد خشم به یک احساس ثانویه تبدیل میشود. خشم میتواند واکنشی به درد فیزیکی، پاسخی به احساس ترس، محافظت از خود در برابر حمله یا در پاسخ به یک موقعیت ناامیدکننده باشد.
خشم اغلب توسط یک محرک ایجاد میشود که میتواند منطقی یا غیرمنطقی باشد. برخی از محرکهای رایج که باعث خشم میشوند عبارتند از:
* مقابله با از دست دادن یک عزیز
* از دست دادن شغل
* طلاق و جدایی
* شکست در پروژه
* خسته بودن
خشم همچنین میتواند نشانه وجود برخی از اختلالات روانی در فرد باشد مانند: اضطراب، افسردگی، سوء مصرف مواد، اختلال دوقطبی و کمتوجهی، بیشفعالی (ADHD).
اگر احساس میکنید خشم یا عصبانیت شما غیرقابل پیشبینی است یا بدون هیچ دلیلی بروز داده میشود، حتماً باید با یک روانشناس و مشاور در این باره صحبت کنید.
چگونه میتوان مانع خشم و عصبانیت شد؟
در ابتدا برای از بین بردن خشم باید خشم خودتان را ببینید و آن را درک کنید. حالتهایتان را جایی یادداشت کنید. این تکنیکی است که به شما کمک میکند قبل از اینکه از کوره در بروید، عصبانیتتان را کنترل کنید. خیلی ساده یک گزارش روزانه از حالات خود را ثبت کنید. از آنجا که خلق و خوی شما در طول روز متغیر است، سعی کنید هر زمان که تغییر قابل توجهی را احساس کردید آن را یادداشت کنید.
راههای مقابله فوری با خشم و عصبانیت
* ورزشهای هوازی انجام دهید: وقتی احساس میکنید عصبانیت شدت پیدا کرده و ضربان قلب شما بالا رفته است، کار خود را متوقف کرده و فعالیت بدنی انجام دهید. برای دوییدن بیرون بروید یا در خانه ۵۰ تا طناب بزنید.
* صحبت کنید: درباره نگرانیها و ترسهای خود با یک دوست صحبت کنید. گاهی با انجام این کار علت واقعی خشم شما مشخص میشود.
* دوش آب سرد بگیرید: غوطه ور شدن در آب سرد موجب کاهش استرس و در نهایت برطرف شدن عصبانیت شما میشود.
* نفس عمیق بکشید: اگر بتوانید عوامل محرک عصبانیتتان را تشخیص دهید، ممکن است بتوانید خودتان را آرام کنید. تکنیکهای تنفس یکی از بهترین راههای آرام کردن خشم است.
* در صورت لزوم عذرخواهی کنید: این عذرخواهی میتواند مانند این باشد که بگویید:”من صدایم را بلند نمیکنم؛ زیرا میدانم شما را میترساند”. این که بتوانید در لحظه تغییر مسیر دهید، میتواند دفعه بعدی به شما کمک کند.
تغییر سبک زندگی برای بهبود تندخویی
* ذهنآگاهی را تمرین کنید. مدیتیشن در این زمینه خیلی مفید است؛ به طوری که به افراد کمک میکند احساسات خود را بیشتر تحت کنترل داشته باشند و کمتر پرخاشگری کنند.
* برای محرکهای خود برنامهریزی کنید. مثلاً اگر میدانید زمان زیادی کنار خانواده بودن فاجعهساز است، به جای با هم زندگی کردن در صورت توان، مستقل شوید.
* بیش از حد کافئین مصرف نکنید. برای برخی، حتی لازم است که به صورت کامل کافئین را ترک کنند. کافئین بسیار محرک است و میتواند شما را بیشتر در معرض خطر قرار دهد.
عصبانیت چه تاثیری روی زندگی شما دارد؟
هر انسان تندخویی میداند که کنترل نکردن عصبانیتش با مشکلات ارتباطی رابطه مستقیم دارد. هیچکس دوست ندارد سرش داد بزنند. همچنین هیچکس دوست ندارد نگران باشد که کاری که انجام میدهد ممکن است باعث بروز عصبانیت شود.
عصبانی شدن و خالی کردن خشم بر روی افراد دیگر باعث میشود که انواع مختلفی از احساسات منفی مانند احساس گناه، پشیمانی و شاید حتی غم و انزوا را تجربه کنید.
خشم شدید همچنین تمرکز روی هر چیز دیگری را بسیار دشوار میکند، بنابراین به طور کلی به فعالیتهای مفید شما ضربه میزند و احتمالاً استرس شما را بدتر میکند.
آیا زود عصبانی شدن به این معناست که من مشکل دارم؟
افراد تندخو اغلب زخمزبانهای زیادی میشنوند. اما حقیقت این است که بروز خشم شما را به فردی بد تبدیل نمیکند؛ در واقع این کار تنها راهی است که مغز شما برای واکنش نشان دادن یاد گرفته است. اگرچه این موضوع رفتار شما را توجیه نمیکند، اما نباید درگیر احساس گناه یا ناراحتی شوید.
زود جوش آوردن به این معنا نیست که شما فرد نرمالی نیستید. خشم و عصبانیت کل جهان احساسی شما نیست، بلکه فقط بخشی از آن است.
چه زمانی باید برای کنترل خشم کمک حرفهای بگیریم؟
اگر تندخویی و عصبانیت بیش از اندازه بر کار شما تأثیر میگذارد یا شکافهایی را در زندگی شخصی شما ایجاد کرده است، نشان میدهدکه زمان صحبت با مشاور فرا رسیده است.
کمک گرفتن از روانشناس به این معنی نیست که شما شکست خوردهاید. در واقع، ممکن است به این معنی باشد که شما گامی مهم در جهت درک خلق و خوی خود برداشتهاید و در نهایت احساس کنترل بیشتری بر زندگی خود دارید.
بسیاری از کارشناسان معتقدند ابراز خشم یک ویژگی ژنتیکی است، به این معنی که نه تنها “تقصیر شما” نیست بلکه غلبه بر آن ممکن است به راهنمایی متخصص و مشاور نیاز داشته باشد.
اگر فکر میکنید ممکن است یک بیماری زمینهای روانی داشته باشید، با یک روانشناس صحبت کنید تا به شما در تنظیم برنامه درمانی کمک کند.
اگر احساس میکنید یکی از اختلالات روانی بالا را دارید، یا فقط احساس میکنید برای انتخاب بهتر سبک زندگی به کمک نیاز دارید، بهتر است به دنبال حمایت باشید. برای صحبت با یک مشاور یا درمانگر، لازم نیست در بدترین حال ممکن باشید. در واقع هرچه زودتر بهدنبال کمک باشید، شانس بیشتری برای بهبود دارید.
مشاوره آنلاین نه تنها هیچگونه تفاوتی با مشاوره حضوری ندارد بلکه موجب صرفهجویی در زمان و هزینههای رفتوآمد شما هم میشود. از همه مهمتر مشاوره آنلاین برای آن دسته از افرادی که محل سکونتشان فاقد روانشناس است، بسیار گزینه مناسبی است. برای مشاوره آنلاین تنها کافیست، گوشی هوشمند و اینترنت پایدار داشته باشید.