علل، پیشگیری و راههای درمان سفت دانه یا پاپول

پاپول یا سفت دانه ( به انگلیسی : papule ) به طور کلی ناحیه ای برجسته از بافت پوست است که قطر کمتر از 1 سانتی متر دارد. پاپول میتواند مرزهای مشخص یا نامشخص داشته باشد ، می تواند در اشکال ، رنگ ها و اندازه های مختلف دیده شود که می تواند دلایل  زمینه ای مختلفی داشته باشد. 

پاپول ها اغلب ضایعات پوستی هستند که باعث ایجاد تغییر در رنگ پوست یا بافت پوست می شوند. گاهی اوقات پاپول ها در کنار هم جمع می شوند و  یک پاپول کلاستر ( به انگلیسی : papules cluster  ) یا راش پوستی ایجاد میکنند. 

در اغلب موارد پاپول ها مشکل جدی نیستند و بسته به علت ایجاد پاپول ، مثلا زگیل ، می توان آن ها را در خانه درمان کرد.

در صورتی که با بلافاصله بعد از شروع یک داروی جدید ، پاپول روی پوستتان ظاهر شدن باید بلافاصله با پزشک مشورت کنید. 

راههای تشخیص پاپول

براساس تعریفی که بالاتر گفتیم ، پاپول ها برجستگی های کوچک کمتر از یک سانتی متر یا کمتر از عرض ناخن شما هستند. پاپول ممکن است گنبدی شکل باشد یا این که نوک آن صاف باشد. حتی ممکن است ظاهری شبیه ناف داشته باشند یعنی در وسط برجستگی فرورفتگی ناف مانند دیده شود. پاپول ناف مانند معمولا  در اختلالاتی مثل زگیل آبکی یا  Molluscum contagiosum دیده می شوند. 

علت ایجاد پاپول

پاپول ها تقریبا در هر بیماری یا بیماری پوستی که باعث ایجاد برجستگی های کوچک روی پوست شود ، دیده می شوند ، شایعت ترین علل ایجاد پاپول یا سفت دانه عبارتند از :

- اگزما یا درماتیت آتوپیک

- درماتیت تماسی : زمانی که مواد خاصی با سطح پوست در تماس قارر می گیرند و باعث تحریک یا واکنش آلرژیک می شوند. 

- زگیل : برجستگی های روی پوست ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی HPV

- کراتوز سبورئیک : بیماری پوستی که در آن ضایعات پوستی ظاهری خشن و زگیل مانند دارند. 

- کراتوز اکتینیک : معمولا به نام لکه های خورشیدی شناخته می شود. 

آنژیوم گیلاس : خال های قرمز ناشی از تجمع عروق خونی کوچک .

- زگیل آبکی : عفونت پوستی شبیه زگیل که حالتی آبکی دارد .

- کراتوز پیلاریس : یا حالت پوست مرغی که در آن بخش هایی از پوست خشن و برجسته و دون دون می شوند. 

سایر علل بالقوه پاپول یا سفت دانه که رواج کمتری دارند عبارتند از :

- نیش حشرات

- واکنش آلرژیک به دارو

- لیکن پلان : بیماری پوستی غیر مسری که اغلب در مچ دست رخ میدهد و با برجستگی های قرمز مایع به بنفش و براق مشخص می شود. 

- پسوریازیس : بیماری پوستی که با قرمز ، سخت شدن و پوسته پوسته شدن مشخص میشود. 

پسوریازیس : بیماری پوستی که با قرمز ، سخت شدن و پوسته پوسته شدن مشخص میشود. 

- آبله مرغان : عفونت ویروسی که با بثورات دردناک و تاول های آبکی ناشی از ویروس واریسلازوستر مشخص می شود. 

- جذام : که با زخم های پوستی ، ضعف عضلانی و آسیب های عصبی مشخص می شود. 

- آکرودرماتیت : بیماری پوستی در دوران کودکی با مشکلات دیگر از جمله هپاتیت ب همراه است. 

چه زمانی برای پاپول به پزشک مراجعه نماییم

اگر اخیرا داروی جدیدی را شروع کرده اید و فکر میکنید که پاپول به دلیل حساسیت به دارو ایجاد شده است باید حتما با پزشک مشورت کنید ولی بدون اطلاع قبلی پزشکتان مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید. 

پاپولی که در نتیجه نیش حشرات ایجاد شده باشد ، برخی از حشرات مانند کنه ها ناقل بیماری های خطرناک مانند لایم هستند که می تواند علایم خفیف مثل بثورات پوستی و علایم شدید مثل التهاب مغزی ایجاد کند. 

درمان خانگی پاپول

شما در اغلب موارد میتوانید پاپول ها را به طور موثری در خانه درمان کنید. اجتناب از موادی که پوست شما را تحریک می کند می تواند به کاهش التهاب پاپول ها کمک کند. سایر مواردی که برای درمان خانگی پاپول باید در نظر داشته باشید عبارتند از :

- هنگام تمیز کردن محل پاپول ها رویشان را اسکراب نکنید. 

- به جای آب داغ از آب ولرم و صابون ملایم برای شستشو استفاده کنید. 

از لوسیون معطر یا مود آرایشی روی محل پاپول و اطرافش استفاده نکنید. 

- استفاده از هر گونه لوازم آرایشی و مراقبتی جدیدی که خریداری کرده اید را متوقف کنید تا ببینید علت پاپول حساسیت به آن ها بوده است یا خیر . 

- اجازه دهید منطقه آسیب دیده در معرض هوا قرار بگیرد .

- در صورتی که احتمال آبله مرغان می دهید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. 

- اگر پاپول شما به دلیل اگزما ایجاد شده باشد می توانید از محصولات حمام که از جو دوسر ساخته شده است استفاده کنید و پوست را تسکین دهید و روزی دو بار از نرم کننده های غلیظ تر مثل لوسیون ، کرم مرطوب کننده یا پماد تسکین دهنده استفاده کنید. رایج ترین درمان اگزما استفاده از استروئیدهای موضعی است.

با وجودی که ابتلا به برخی از پاپول ها اجتناب ناگزیر است ولی برخی از موارد جدی تر قابل پیشگیری هستند مثلا :

دریافت واکسن واریسلا برای پیشگیری از ابتلا به آبله مرغان

مصرف مکمل پروبیوتیک در دوران بارداری و 6 ماه بعد از زایمان به پیشگیری از ابتلا به درماتیت آتوپیک جلوگیری می کند. 

تمیز و خشک نگه داشتن پوست از ابتلا به کاندیدیازیس پوستی پیشگیری می کند.