الگوهای مخرب در زندگی زناشویی و مشترک زوجین

در زندگی مشترک زوجین زمانی که در روابط خود به مشکل برمی خورند بدون اینکه از یک راه منطقی وارد عمل شوند تا درصدد رفع آن برآیند سعی می کنند از راههای غیر مستقیم برای برطرف کردن این مشکلات اقدام کنند در صورتی که شاید همین راه حل های غیر مستقیم و هیجان مدار نه تنها کمکی به بهبود رابطه آنها نکند بلکه باعث می شود حتی شکافهای عمیق دیگری نیز در رابطه ایجاد شود بنابراین باید بدانید برای ترمیم و بازسازی یک رابطه در زندگی تان مستلزم هوشمندی بالایی از طرف هر دو شخص هستید.

الگوهای ارتباطی مخرب که بیشترین فشار های روانی را در روابط زناشویی ایجاد می کند به شرح زیر است:

کناره گیری و سلطه پذیری

گاهی مواقع در گذر زمان بسیاری از زن و شوهرها ارتباطات و گفت و گوهای خود را به سمت محدود و مختصر سوق می دهند و کلمات بسیار کوتاهی و البته در حد نیاز همچون "چیزی نیاز داری؟" و "چطوری" در گفت و گوهای خود استفاده می کنند افراد کناره گیر و سلطه پذیر مطیع دیگران هستند و زود قهر کرده و به سختی احساسات خود را بروز می دهند اسم این نوع رابطه راه بهتر است قطع رابطه گذاشت چراکه فاصله بسیار زیادی با معنای به تفاهم رسیدن و بیان نیازها دارد.

الگوی کنترل گر

در این الگوی مخرب افراد خیلی زیاد صحبت کرده و طرف مقابلشان را سوال پیچ می کنند و البته با این وجود همیشه میان کلام طرف مقابل خود را قطع کرده و سعی می کنند موضوع صحبت را به بیراهه سوق می دهند.

طرز تفکر صفر و یکی

زمانی که از نظر یکی از زوجین همه رویدادهای زندگی سفید یا سیاه است و هیچ حد وسطی برای این رویدادها قائل نیستند و از طرفی چنانچه در یک موقعیت همه چیز به اندازه ای عالی نباشد آن را اشتباه و بد و البته محکوم به شکست فرد خواهند کرد در این نوع الگو به احتمال خیلی بالا فرد در انتخاب احساس رضایت که قرار است با آن حس خوبی پیدا کند به مشکل بر خواهد خورد.

انتقاد یا دفاعی

در این نوع الگو زن و مرد قادر به پذیرش اشتباهات خود نیستند و هر انتقادی را تکذیب می کنند و هیچ انعطافی در مورد عقاید سرسختانه خود ندارند و مدام در حال سرزنش کردن طرف مقابلشان هستند تنش و عدم توانایی در برقراری ارتباط سالم در این نوع رابطه مشهود است و زوجین همیشه درحال کشمش و جدل هستند.

بزرگ نمایی اتفاقات

زمانی که زن یا مرد همه اتفاقات پیرامون خود را بزرگ و بد تصور کنند باعث می شود تمام نکات مثبت و خوبی ها در نظرشان بی ارزش و بی اهمیت جلوه کند.

تعمیم یا نسبت دادن

چنانچه خودتان از آن دسته افرادی هستید که در مواقع ناراحتی و ناامیدی عادت دارید اخم کرده و سگرمه هایتان در هم برود همین رفتاری که خودتان دارید را به دیگران تعمیم دهید به عنوان مثال وقتی اخم کسی را دیدید تصور کنید که شاید مشکلی دارد یا ناراحت است در حالی که ممکن است طرف مقابل شما زمانی که فکر می کند اخمو به نظر برسد.

بنابراین این فکر اشتباه را نکنید که همه رفتارهایی که شما انجام می دهید قرار است بقیه هم آنها را با همان معنی انجام دهند.

مقایسه کردن

عامل مهمی که تاثیر بسیار مخربی در یک رابطه دارد به رخ کشیدن خصوصیات دیگری و مقایسه کردن همسر با آن است به نوعی می توان گفت آسیب زا ترین رفتاری است که در مقالات بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است.

دو بعد را می توان برای مقایسه کردن متصور شد یکی مقایسه همسرمان با فرد دیگری و بعد دیگر مقایسه خودمان با سایر افراد. در هر دو حالت به علت ناکارآمد بودن این رفتار نتیجه مطلوبی را مشاهده نخواهید کرد چرا که بهترین حالت ممکن در ایجاد یک رابطه سالم پذیرفتن بی قید و شرط همسر است.

انکار مسئولیت اعمال و افکار خود

دومین علتی که موجب می گردد زن و شوهر از ارتباط و همزیستی صلح آمیز به دور باشند نپذیرفتن مسئولیت رفتار ها و کاراهای خودشان است که در این مواقع از جملاتی همچون "تو علت این رفتارهای من هستی یا تو باعث شدی من همچنین رفتاری با تو داشته باشم "مواقعی هم دیده می شود که زوجین از برخوردهای فیزیکی یا کلامی نیز بهره می جویند و حق را به خود داده و مدعی میشوند که " من از این رفتارهای تند بدم می آید ولی تو کاری می کنی که مرا وادار به انجام رفتارهای تند و خشم آلودی می کنی " اما اگر در زندگی واقع بینانه بیندیشیم در می یابیم که در یک زندگی مشترک باید مسئولیت کارهای خود را به گردن بگیریم و اگر کار یا رفتار ناشایستی از ما سر زد باید آن را قبول کرده و از توجیه نابجای آن پرهیز کنیم.

اگر در یک زندگی مشترک زن و شوهری راههای ارتباط سازنده و موثر را فرا نگرفته باشند نمی توانند برای بهبود زندگیشان نیز قدمی بردارند. لذا اداره و مدیریت زندگی از دستشان خارج شده و به انجام رفتارهای ناشایست دست خواهند زد و در این مواقع چون هرکدام از طرفین دیگری را علت این رفتار خواهد دانست لذا مسئولیت کار خود را قبول نخواهند کرد و نپذیرفتن مسئولیت باعث خواهد شد که ارتباط توام با صلح و دوستی ازمیان برود و همچنین روابط زوجین دچار تنش و نابسامانی گردد.

قضاوت عجولانه

ما برای اثبات هرکاری نیاز به مدارک و شواهدی با منبع مورد اطمینان والبته مورد اعتماد داریم اگر همه اتفاقات و رخدادها را بدون داشتن یک سند معتبر مورد تفسیر وارزیابی قرار دهیم آن هم به صورت منفی در واقع در حال تیشه زدن به یک را بطه هستیم.

دو شیوه ی رایج افرادی که دارای چنین خصوصیاتی هستند عبارتست از :

ذهن خوانی:یعنی بدون هیچ اعتباری نزد خود فکر می کنید که طرف مقابل با شما رفتار زننده و ناشایست خواهد داشت یا نسبت به رفتار شما عکس العمل منفی بروز می دهد.

پیش بینی : یعنی خودتان تصور می کنید که همه کارها به بدترین شکل انجام خواهد شد.

مایلس دیوید یک اعتقاد به جا در این مورد دارد که "اگر تو در تمام چیزهایی که من می گویم را درک می کنی ، پس باید من باشی"

درخواست طلبکارانه

زوجین گاهی برای بیان خواسته ها و نیازهایشان از لحنی غیر عادی استفاده می کنند با اینکه قصد و نیت زورگویی در کار نیست ولی با لحن دستور و فرمان درخواست خود را بیان می کنند و چون طرف مقابل احساس خوار شدن و ضایع شدن می کند به خواسته ی همسر گوش نمی دهد و خود را نسبت به آن خواسته سرد و بی تفاوت نشان می دهد در این موقع زوجین نسبت به یکدیگر در موضع خود مقاومت می کنند و این شروع مجادله بین آنها می گردد مواقعی هم هست که با اینکه درخواستهای همسر معقول است ولی چون نحوه ی ابراز آن آمرانه است زیاده خواهی تلقی می گردد موضوع مهمی که در این جا باید به آن اشاره کرد این است که وقتی در مورد رابطه با فردی سخن میگوییم در واقع به یک "انسان" اشاره می کنیم نه یک کامپیوتر یا وسیله ی دیگر.

در ذات همه ی انسانها نیاز به قدرت وجود دارد .در یک رابطه ی انسانی باید همیشه به این نکته واقف باشیم که هر اندازه که ما خواهان و نیازمند قدرت هستیم طرف مقابل ماهم، این خصوصیات را داراست و اگر ما خواسته ی خود را آمرانه و با دستور بیان کنیم پس نیاز به قدرت در او خدشه دار خواهد شد و در برابر ارتباط صلح آمیز همانند یک سد عمل خواهد کرد.

بر چسب زدن

این عمل یکی از زشت ترین شیوه های تفکری است که یک فرد می تواند در زندگی خود داشته باشد . زمانی که یک حادثه ی ناگوار برای شما روی می دهد ، شما به جای این که بگویید "من اشتباه کردم " خود را با این جمله نکوهش می کنید که "من یک بازنده ی واقعی هستم " اگر به مشکلات زندگی به صورت یا همه یا هیچ بنگرید در واقع شما جزو آن دسته از افردای خواهید شد که شکست را قبول می کنید و هیچ پیشرفتی در انتظار شما نیست.

داوری اخلاقی

وقتی که زن و شوهر اعمال و رفتار و کردار همدیگر را مورد نقد و ارزیابی قرار می دهند و می گویند "این رفتار تو بد است " یا این افکار تو ناشایست است "در این هنگام زن و شوهر از یاد می برند که شاید آنچه که بر ای آنها زشت و ناپسند است شاید برای طرف دیگر دوست داشتنی باشد و در اینجاست که باید متذکر شویم زوجین نباید با متر خود به اندازه گیری علاقه ها و پسندهای همدیگر بروند و همدیگر را با آنچه خود دوست دارند قضاوت کرده و محک بزنند.

داوری اخلاقی بدین معنی است که شخص معیارهای خودش را بعنوان استاندار یک رفتار درست قرار داده و آنچه که به نظر خودش درست است را از رفتار دیگران انتظار دارد و دوست دارد که دیگران بر طبق نظریات او اعمال و افکارشان را درست کنند.

دو ابزار قدرتمند نیاز است که مانع درگیر شدن شما با سبک های مخرب می شود این دو ابزار عبارتند از:

1- گوش دادن :

زمانی که ما به شدت درگیر احساسات و افکار خود هستیم قادر به گوش دادن آنچه که طرف مقابل هم میگوید نیستیم. هرموقع با همسرتان به گفتگو نشستید فرصت و اجازه این را به او بدهید که صحبت هایش را به صورت کامل بیان کند و پیش از اینکه پاسخی به او بدهید برداشتی که از صحبت های او کردید را برایش بازگو کنید و از او بخواهید که تایید یا تصحیح کند زمانی که اطمینان حاصل کردید حرف های او را فهمیده اید حالا نوبت شماست که شروع به حرف زدن بکنید.

2- بیان صریح احساسات :

مستقیمآ و با به کارگیری ضمیر من به بیان احساسات خود پرداخته و با بازگو کردن جملاتی همچون «تو به حرف های من اهمیت نمی دهی» یا «تو مرا ناراحت می کنی» سعی در سرزنش کردن همسرتان نداشته باشید.سعی کنید احساس تان را با بکار بردن جملات مستقیمی مانند «من ناراحتم» و... توصیف کنید تا واکنش آشتی جویانه و همدلانه همسرتان را برانگیزانید.

هر گفت وگویی باید طبق رویکرد برنده-برنده باشد که در آن نفع هر دو طرف وجود داشته باشد. مذاکره یکی از ابزارهای مشترکی است که هر شخصی به دلیل حفظ رابطه از سهم خود می گذرد باید بدانید چون این گذشتن از سهم خود به خاطر هدفی خوب و مفید است در همین راستا به جای آن چیزهای خوب دیگری به دست خواهد آورد.