ترفند‌های غلبه بر پرخوری
اختلال پرخوری، مشکلی است که تقریبا دو درصد مردم دنیا گرفتار آن هستند. پرخوری عوارض بدی روی بدن می‌گذارد که باید برای درمان آن چاره‌ای یافت.
افرادی که به اختلال پرخوری مبتلا هستند، معمولا در مدت زمان کم، حجم بالایی از مواد غذایی را مصرف می‌کنند.
این افراد معمولا:
* خیلی تند غذا می‌خورند.
* آنقدر غذا می‌خورند که گاهی احساس خفگی می‌کنند.
* حتی اگر گرسنه نباشند، باز هم مشغول غذا خوردن می‌شوند.
افراد مبتلا به اختلال پرخوری از این روش غذا خوردن خود شرمنده می‌شوند و بیشتر مواقع احساس بدی از خود دارند.
دلیل ابتلا به پرخوری
عوامل مختلفی وجود دارد که باعث می‌شود فرد به پرخوری روی آورد. از این عوامل می‌توان به ژنتیک، جنسیت (این اختلال در زن‌ها بیش از مردهاست)، تغییراتی در مغز، داشتن احساس بد نسبت به بدن خود و مشکلات روحی و عاطفی اشاره کرد.
در واقع بیشتر مواقع اضطراب، مصرف مواد خوراکی ناسالم و فاقد ارزش غذایی، احساس منفی به شکل و اندازه بدن خود یا صرفا بی‌حوصلگی و کسالت ممکن است فرد را به غذا خوردن تشویق کند.
خطرات پرخوری
اختلال پرخوری عوارض متعددی برای فرد از نظر سلامت جسمی، عاطفی و اجتماعی دارد. بیشتر افراد پرخور به دلیل مصرف کالری بیش از حد، گرفتار چاقی غیرقابل کنترل می‌شوند که این وضعیت آن‌ها را در معرض بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، دیابت نوع ۲ و انواع سرطان‌ها قرار می‌دهد.
همچنین افراد مبتلا به اختلال پرخوری به اختلال خواب، درد‌های مزمن، آسم و سندرم روده تحریک‌پذیر هم مبتلا می‌شوند. مشکلات زنان پرخور بیشتر هم هست. در واقع باروری و بارداری این زنان در معرض خطر قرار می‌گیرد و احتمال ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در آن‌ها زیاد می‌شود.
درمان پرخوری و عوارض آن
تنها روشی که می‌تواند عوارض پرخوری را برطرف کند، درمان این اختلال است. با روش‌های زیر می‌توان این اختلال مخرب سلامتی را درمان کرد:
۱. رفتاردرمانی شناختی
در این روش درمانی ارتباط بین افکار و احساسات منفی و رفتار‌های مربوط به پرخوری، شکل و وزن بدن هدف گرفته می‌شود. به محض اینکه دلیل و الگو‌های این احساسات منفی کشف شد، بهترین ترفند‌ها برای درمان پرخوری آغاز می‌شود. در این ترفند‌ها فرد یاد می‌گیرد چگونه به الگو‌های منظم غذا و نظارت بر رفتار خود دست یابد و احساسات منفی در مورد وزن و شکل بدن خود را تغییر دهد.
۲. روان‌درمانی بین‌فردی
در این نوع درمان فرض بر این است که فرد به دلیل اینکه نمی‌تواند مشکلات فردی خود همچون اندوه، تغییرات مهم زندگی، مشکلات مربوط به روابط خود یا مسائل مهم اجتماعی را به‌خوبی حل کند، به پرخوری پناه می‌برد؛ بنابراین درمانگر با هدف گرفتن این مشکلات و نشان دادن راه‌حل‌های عملی به فرد، می‌تواند پرخوری او را درمان کند.
۳. رفتاردرمانی دیالکتیکی
این نوع درمان بر این نظریه استوار است که فرد در برابر مشکلاتی که از عهده‌اش خارج هستند، واکنش‌های احساسی شدیدتر از چیزی که لازم است، از خود نشان می‌دهد و در نتیجه دست به رفتار‌های مخرب مانند پرخوری می‌زند؛ بنابراین با روش درمانی رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT)، به او می‌آموزند که چگونه در برابر ناملایمات، واکنش‌های منطقی از خود نشان دهد و بیش از حد احساسی رفتار نکند.
۴. رفتاردرمانی در کاهش وزن
این نوع درمان برای افرادی در نظر گرفته شده که به چاقی مفرط مبتلا هستند و می‌خواهند وزن کم کنند. در این نوع درمان افراد با بهبود عزت نفس و نگاه مثبت در مورد بدن‌شان تشویق به کم‌خوری می‌شوند. در واقع در رفتاردرمانی کاهش وزن، شیوه زندگی فرد به‌تدریج تغییر داده می‌شود و در این مدت مقدار مصرف غذای روزانه او و افکارش در مورد غذا مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این برنامه درمانی معمولا هفته‌ای نیم کیلوگرم از وزن فرد تحت درمان کاسته می‌شود.
هرچه فرد لاغرتر شود، در مورد بدن خود تصویر بهتری خواهد داشت، بنابراین دست از پرخوری برمی‌دارد.
۵. تجویز دارو
در شرایطی که هیچ یک از درمان‌های روان‌شناختی در درمان اختلال پرخوری موثر نباشد، می‌توان از دارو استفاده کرد. این روش ارزان‌تر از تمام روش‌های دیگر است. البته دارو‌های در دسترس به اندازه روش‌های روان‌درمانی موثر نیستند. از این دارو‌ها می‌توان به دارو‌های ضدافسردگی، ضدصرع مانند توپیرامات و دارو‌هایی که برای اختلال‌های بیش‌فعالی مانند لیزدکس‌آمفتامین استفاده می‌شوند اشاره کرد.
تحقیقات نشان داده این دارو‌ها حدود ۴۸،۷درصد در درمان پرخوری موثرند. همچنین این دارو‌ها می‌توانند موجب کاهش اشتها و درمان وسواس اجباری و علایم افسردگی شوند.
برخی از عوارض این دارو‌ها سردرد، معده‌درد، اختلال در خواب، افزایش فشار خون و اضطراب است.
راهکارهای غلبه بر پرخوری
* تمام عادت‌های غذایی روزانه‌تان را در دفترچه‌ای یادداشت کنید و ببینید چه چیز‌هایی باعث می‌شود که حتی وقتی گرسنه نیستید به سراغ مواد غذایی بروید. باید یاد بگیرید از این تحریک‌کننده‌ها دوری کنید.
* تمرین خودآگاهی کنید. با این کار می‌توانید روی رفتارتان بیشتر کنترل داشته و دست از پرخوری بردارید.
* مواد خوراکی سالم که ارزش غذایی بالایی دارند مصرف کنید.
در کنار موارد بالا ورزش و خواب کافی را هم فراموش نکنید.
