چرا می‌خندیم؟

همه ما می‌خندیم و اتفاقا هم دوست داریم که بخندیم و این در میان تمام انسان‌ها روی زمین مشترک است. خنده احساسی خوشایند است که در میان ما وجود دارد و ما هر کاری می‌کنیم تا شاد باشیم و بخندیم. اما تاکنون به این اندیشیده‌اید که فلسفه خنده چیست؟ اصلا چرا می‌خندیم؟

می‌دانیم که خنده احساس و واکنشیست که ما در بیان احساسی داریم و با کمک آن احساس بهتر و خشنودی بیش‌تری داریم و تجربه می‌کنیم. هنگامی‌که شادیم می‌خندیم و خنده برای برای لذت بردن از لحظات و اوقات خوش ضروریست و البته در بسیاری از مواقع هم در اختیار انسان نیست و عملیست ناخودآگاه که رخ می‌دهد و آدمی را به خنده وا می‌دارد. همان‌گونه‌که اشاره کردیم خنده در میان تمامی انسان‌ها در هر جای دنیا وجود دارد بنابراین می‌توان آن را یک زبان جهانی دانست.

خنده چیست؟

هنگامی‌که موضوعی برای ما جالب است و از چیزی شاد و خشنودیم می‌خندیم که شامل دو بخش است؛ یکی به حالت صورت و دیگری به صدایی که تولید می‌شود. مانند هر عمل دیگری مغز فرمان می‌دهد تا ما بخندیم و اگر این خنده شدید باشد مغز فرمان‌ها و دستوراتی برای تکان‌خوردن دست و پا را هم می‌دهد. ما با توانایی خندیدن به دنیا آمده‌ایم و برای آن برنامه‌ریزی نمی‌کنیم که فلان ساعت بخندیم یا نخندیم.

هنگام خنده ۱۵ ماهیچه صورت به حرکت در م آیند که مهم‌ترین آن‌ها مکانیزم حرکت لب‌های بالای شماست.
حتما دقت کرده‌اید هنگامی‌که می‌خندید بریده بریده نفس می‌کشید این به دلیل انقباضیست که در ماهیچه‌های حلق شما به‌وجود می‌آید.

گاهی اوقات در حالت‌های شدید خنده مجرا‌های اشکی شما هم وارد کار می‌شوند و در حالی که شما از شدت خنده دهان خود را برای گرفتن اکسیژن بیش‌تر باز و بسته می‌کنید صورتتان هم از اشک خیس می‌شود و حتی رنگ چره‌تان هم قرمز می‌شود.

در مورد خندیدن و این مکانسیم بدن تاکنون پژوهش‌های فراوانی انجام شده است که نشان می‌دهد این واکنش احساسی بدن کاملا ناخودآگاه است.

جالب است بدانید خنده مسریست یعنی اگر شماری از افراد در حال خنده باشند دیگرانی که نزدیک آن‌ها هستند، اما کم‌کم به خنده می‌افتند.

شوخ طبعی چیست؟

حتما با افرادی که شوخ‌طبعند برخورد داشته‌اید. چه می‌شود که کسی شوخ می‌شود و دیگری جدی؟ باید بدانید هنوز این مسئله ناشناخته مانده و مطالعات و پژوهش‌ها روی آن ادامه دارد.

شوخ‌طبعی، خنده، کمدی

همان‌گونه‌که گفتیم درمورد خنده و شوخ‌طبعی در میان انسان‌ها پژوهش‌های زیادی انجام شده است که در آن‌ها این پرسش اساسی بیان شده است: شوخ‌طبعی چیست؟ براساس تعریف واژه‌نامه انگلیسی آکسفورد، این واژه از نظریه‌ای روان- فیزیولوژیک درباره اثرات شوخی‌های مختلف بر روی خلق و خوی انسان در سده‌ی هفدهم گرفته شده است، اما پژوهش‌گران روی این موضوع تاکید دارند که هرگز نباید خندیدن را با شوخ‌طبعی یکسان دانست.

ما به دلایلی مانند شنیدن سخنان و لطیفه خنده‌دار، قلقلک دادن و موارد دیگر می‌خندیم، اما این‌ها سبب شوخ‌طبع‌بودنمان نمی‌شوند.

با توجه به تکثر خنده بدون شوخی، محقق رابرت پروواین نتیجه می‌گیرد که در اکثر موارد خنده را می‌توان در روابط متقابل اجتماعی- بدون وجود شوخ‌طبعی- پیدا کرد که به عنوان نوعی مکانیسم رهایی از تنش مورد استفاده قرار گرفته است.

شاید گمان کنید انسان‌ها بیش‌تر در موقعیت‌های خنده‌دار یا با شنیدن جوک می‌خندند، اما مطالعات نشان می‌دهنداین‌گونه نیست. رابرت پروواین یک روانشناس از داشنگاه مریلند آمریکا این موضوع را کشف کرده که ما هنگام صحبت با دوستان خود بیش از هر وقت دیگری می‌خندیم. درحقیقت امکان خندیدن ما به هر موضوع و نکته‌ای زمانی که در جمع دوستان هستیم ۳۰ برابر می‌شود.

نکته جالب این است که موضوع اکثر مکالمه‌های ما با دوستانمان جوک و لطیفه نیست بلکه به حرف‌ها و یا نکته‌هایی می‌خندیم که به خودی خود ممکن است اصطلاحا بامزه و خنده دار نباشند. در نتیجه باید گفت که در این موارد خنده و خندیدن یک شکل از ارتباط گیری است و نه یک نوع واکنش.

خنده بیش‌تر با رفتار جمعی و گروهی ما انسان‌ها ارتباط دارد تا با جوک و لطیفه و از طریق خندیدن ما به دیگران نشان می‌دهیم که به آن‌ها علاقمندیم و آن‌ها را درک می‌کنیم.

وقت مناسب برای خندیدن

مانند هر چیز دیگر یک انسان که در جامعه زندگی می‌کند باید آداب هر چیز را بداند و آن را رعایت کند تا بتواند در میام مردم و در جامعه مورد تایید قرار بگیرد، برای خود دوستان و خانواده‌ای داشته باشد که به او ارج می‌نهند و دوستش دارند.

اشاره کردیم که خنده به صورت ناخودآگاه و بدون برنامه‌ریزی برای افراد رخ می‌دهد، اما افراد تااندازه‌ای می‌توانند آن را کنترل کنند فراموش نکنید گفتیم تا اندازه‌ای بنابراین در مکالمات معمولی و در جایگاهی که در جامعه و جلسات گوناگون هستیم مردم معمولا تلاش می‌کنند خنده خود را تنظیم کنند و در میان سخنان دیگران نخندند.

البته برخی از افراد هم در خندیدن و خنداندن افراد استعداد شگرفی دارند. کمدین‌ها و طنزپرداز‌ها از این افراد هستند البته در این میان خوش خنده‌ها را هم نباید دست‌کم گرفت، چون همه نمی‌توانند به آسانی بخندند.

پیچارد مک لین یک کمدین که در عین حال کمدی آموزش می‌دهد در این مورد می‌گوید: رفتن روی صحنه و جلوی خنده خود را گرفتن آن هم درست در لحظاتی که همه تماشاچیان دارند می‌خندند، مستلزم اعتماد به نفس و کنترل بسیار زیادی است؛ و اینکه پس از یک موج خنده تماشاچیان دقیقا در چه زمانی می‌توان دوباره سر صحبت را بازکرد یک نکته بسیار ظریفی است. از یک طرف نباید با حرف زدن خنده جمعیت را مختل کرد، اما در عین حال نباید زیادی صبر کرد که فضای تالار سرد شود.

باز هم به این ضرب‌المثل مشهور می‌رسیم که هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد.