نان قاتلاما ترکمنی، طعمی که هرگز فراموش نمی‌شود
قاتلاما، نان شیرینی خوشمزه ترکمنی است که معمولا برای مراسم عروسی طبخ می شود.
قاتلاما یا قاتلمه یک نان روغنی خوشمزه ترکمنی است که به صورت نان و شیرینی تهیه می شود. از این نان یا شیرینی ترکمنی خوشمزه که بسیار راحت درست می شود میتوانید به عنوان میان وعده استفاده کنید.
قاتلاما معمولا در مراسم مختلف به ویژه مراسم عروسی تهیه می شود و یک نان و شیرینی پرطرفدار است. معمولا خانواده داماد قاتلاما را در روز عروسی به خانواده عروس هدیه می دهند و خانواده عروس شیرینی را بین نزدیکان تقسیم می کنند تا در شادی شان شریک شوند.
این شیرینی سنتی و اصیل را میتواند از شیرینی فروشی های مناطق ترکمن نشین ایران در استان گیلان از جمله شهرهای گنبد کاووس ، کلاله و مراوه پیدا کنید.
قاتلاما در برخی مناطق به عنوان نان سرخ شده شناخته می شود و جزو شیرینی های آسیای مرکزی به حساب می آید.
قاتلاما یا قاتلمه در زبان ترکی به معنی ، تا شده ، است که از فعل قاتلاماق qatlamaq ، به معنی ، تا کردن ، گرفته شده است.
مواد اصلی به کار رفته در قاتلاما ترکمنی ، آرد و آب و شیر است که خمیر بدست آمده در نهایت به صورت لایه لایه روی هم قرار می گیرند.
قاتلاما بافت نرم و چربی دارد و در ازبکستان به نام قاتلاما فطیر مشهور است ، این شیرینی خوشمزه در افعانستان هم تهیه می شود که به قتلمه افغانی معروف است.
نکات لازم برای تهیه قاتلاما ترکمنی
وجود شیر و آب و تخم مرغ به اندازه کافی خمیر قاتلاما را نرم می کند ولی برای حجیم تر شدن میتوانید از بکینگ پودر هم در دستور خمیر استفاده کنید.
آرد را حتما 2 بار الک کنید تا نان لطافت بیشتری پیدا کند.
قاتلاما در روش سنتی در روغن سرخ می شود ولی اگر میخواهید روغن کمتری داشته باشد میتوانید آن را در فر درست کنید.
بعد از اتمام پخت میتوانید به مدت 3 دقیقه قاتلاما را در طبقه بالای فر بگذارید تا رویش طلایی شود.
اگر میخواهید روی قاتلاما به روش سنتی پودر قند بپاشید باید بلافاصله بعد از سرخ شدن، همانطور داغ رویش را با پودر قند پر کنید تا به لایه های نان نفوذ کند.
دستور پخت قاتلاما ترکمنی
قاتلاما ترکمنی در فر
مواد لازم قاتلاما ترکمنی در فر
زمان آماده سازی : 35 دقیقه
زمان پخت : 40 دقیقه
| آب گرم | ۱ لیوان دسته دار فرانسوی |
| شیر سرد | ۱ لیوان دسته دار فرانسوی |
| نمک | ۱/۲ قاشق غذا خوری |
| آرد همه کاره | ۴ لیوان دسته دار فرانسوی |
| تخم مرغ | ۱ عدد |
| کره ذوب شده | ۱ لیوان دسته دار فرانسوی |
| کنجد | به میزان لازم |
آموزش تصویری پخت نان قاتلاما ترکمنی
طرز تهیه قاتلاما ترکمنی در فر
شیر ، آب و نمک را مخلوط کنید.
آرد را دو بار الک کنید و به مواد اضافه کنید و مخلوط نمایید تا تمام آرد مرطوب شود.
خمیر را ورز دهید تا کاملا یکدست شود. اگر خمیر خیلی چسبنده بود میتوانید حداکثر 1 قاشق غذاخوری آرد به آن اضافه کنید.
خمیر نهایی باید خیلی نرم و انعطاف پذیر باشد.
روی خمیر را بپوشانید و 15 دقیقه استراحت دهید.
خمیر را دو قطعه کرده و یک قسمت را روی سطح صاف کاملا گرد کنید.
مقداری آرد روی سطح کار بپاشید و خمیر را با وردنه ای خیلی بلند به حالت گرد باز کنید.
یک قسمت خمیر را روی وردنه بچسبانید تا گل خمیر دور وردنه بپیچد یا انجام حرکات تکراری به جلوی و عقب یا کف دست خود در مقابل ورنه خمیر را صاف کنید.
با بزرگ شدن خمیر ، خمیرهای اطراف وردنه شل می شوند.
خمیر را باز کنید و قسمت بعدی را بگیرید و دور وردنه بچرخانید و این کار را تکرار کنید تا خمیر کاملا گرد و نازک باز شود.
سعی کنید ضخامت تمام سطح خمیر یکسان باشد.
می توانید خمیر را کمی با دستان بکشید تا نارک تر شود.
با یک قاشق غذاخوری ، نیمی از کره ذوب شده را روی تمام سطح خمیر با قلم مو بکشید و 2 دقیقه صبر کنید سپس خمیر را دور وردنه بپیچید.
با یک چاقوی تیز خمیر را به صورت عمودی از وسط وردنه برش بزنید تا از هم باز شود فحالا یک نوار لایه ای بزرگ از خمیر دارید.
وردنه را بردارید و دوباره وسط خمیر را به صورت عمودی برش بزنید تا دو نوار خمیر بلند و نازک داشته باشید.
دو نوار خمیر را روی هم بگذارید و به آرامی از یک طرف رول کنید.
رول را به حالت استوانه ای روی سطح کار بگذزید و با دست رویش فشار بیاورید تا حالت دیسکی پیدا کند.
از یک وردنه کوچک برای پهن کردن خمیر استفاده کنید.
با یک قالب یا چنچال روی خمیر تو رفتگی ایجاد کنید ، تخم مرغ را در کاسه ای بشکنید و با 1 قاشق غذاخوری آب مخلوط کند تا یکدست شود و با قلم مو روی خمیر قاتلاما بمالید و رویش کنجد بپاشید.
فر را با دمای 200 درجه سانتیگراد روشن کنید تا گرم شود.
خمیر دوم را هم به همین ترتیب آماده کنید و هر دو خمیر را به مدت 40 دقیقه در فر بگذارید تا بپزد.
سرخ کردن نان قاتلاما ترکمنی
قاتلاما گنبد کاووس
مواد لازم قاتلاما گنبد کاووس
| تخم مرغ | ۵ عدد |
| روغن | ۵ کیلوگرم |
| آرد | ۵ کیلوگرم |
| بیکینگ پودر | ۳ قاشق غذا خوری |
| نمک | به مقدار لازم |
| آب | به مقداری که آرد خمیر شود |
قاتلاما ترکمنی گنبدکاووس
طرز تهیه قتلمه گنبد کاووس
تخم مرغ ، نمک و بکینگ پودر را با هم مخلوط کنید.
آرد را با آب مخلوط کنید به اندازه ای که کمی مرطوب شود سپس مواد تخم مرغی را به آن اضافه کنید و هم بزنید یکدست شود.
آب را تا جایی اضافه کنید که خمیر لطیفی بدست آید.
خمیر را خوب ورز داده به مدت 10 دقیقه رویش را با پارچه بپوشانید تا در دمای اتاق استراحت کند.
خمیر را به اندازه قرض های نان تقسیم کنید و هر کدام را با وردنه به صورت ورقه های نازک دایره ای در آورید سپس روی همه با قلم مو ، کره ذوب شده بکشید و روی هم بچینید.
خمیر را به صورت نواری بزش بزنید و هر نوار را بکشید و سپس رول کنید و سپس به صورت دایره ای کامل به ضخامت نیم سانتی متر پهن کنید.
خمیرهای چند لایه را در روغن داغ سرخ کنید و بلافاصله رویشان خاک قند بپاشید تا جذب نان ها شود.
ما در قوچان بهش میگیم قتلمه