دانش آموزان زنگ های تفریح چه چیزهایی بخورند؟
کارشناس سلامت خانواده مرکز بهداشت ملایر گفت: از آنجایی‌که بسیاری از بیماری‌ها در سنین بزرگسالی، ریشه در تغذیه افراد در سنین مدرسه و کودکی دارد بنابراین رعایت نیازهای تغذیه‌ای و تأمین یک تغذیه سالم باید از سنین کودکی شکل گیرد.
سمیرا رحیمی‌نژاد به بازگشایی مدارس و ضرورت استفاده از میان‌وعده مناسب برای دانش‌آموزان اشاره و اظهار کرد: با توجه به اینکه دانش‌آموزان دوران کودکی را پشت سر گذاشته و وارد دوران جدیدی از زندگی شدند و نیازهای متفاوتی دارند، تغذیه آنها بسیار حائز اهمیت است.
وی مهمترین نیازهای تغذیه‌ای دانش‌آموزان در طول مدرسه را «انرژی» دانست و مطرح کرد: دانش‌آموزان به ویژه دختران در سال‌های آخر دبستان به علت دوران بلوغ، در حال رشد بوده و برای فعالیت‌های خود نیازمند انرژی هستند.
رحیمی‌نژاد ادامه داد: در صورتی‌که انرژی مورد نیاز دانش‌آموزان در این سن از منابع درست مانند کربوهیدرات‌های موجود در نان، غلات و چربی‌ها تأمین شود، مشکلی ایجاد نمی‌کند اما اگر انرژی مورد نیاز از این منابع تأمین نشود، بدن از پروتئین‌ها برای تأمین انرژی استفاده کرده و رشد دانش‌آموز در این سن مختل خواهد شد.
وی گروه نان و غلات را مهمترین منابع تأمین انرژی برشمرد و افزود: نان، برنج، ماکارونی، انواع بیسکوییت‌ها، کیک و کلوچه‌ها، برنجک و گندم برشته تنقلاتی هستند که می‌توانند انرژی مورد نیاز دانش‌آموز را تأمین کنند و منابعی از چربی‌ها از جمله کره، روغن، خامه و سرشیر در دوران مدرسه به مقدار متعادل باید در رژیم غذایی دانش‌آموزان وجود داشته باشد.
وی با تأکید بر ضرورت شکل‌گیری عادات غذایی سالم در کودکان توسط والدین از همان دوران کودکی گفت: از آنجایی‌که بسیاری از بیماری‌ها در سنین بزرگسالی، ریشه در تغذیه افراد در سنین مدرسه و کودکی دارد بنابراین رعایت نیازهای تغذیه‌ای و تأمین یک تغذیه سالم باید از سنین کودکی شکل گیرد.
شیر، گوشت و تخم‌مرغ سرشار از پروتئین
کارشناس سلامت خانواده مرکز بهداشت ملایر به منابع پروتئینی به عنوان تأمین‌کننده مواد مورد نیاز برای رشد کودک اشاره و بیان کرد: شیر، گوشت و تخم‌مرغ از منابع پروتئینی بسیار خوبی هستند که باید به اشکال مختلف در رژیم غذایی دانش‌آموزان گنجانده شوند.
وی ویتامین‌ها و املاح را از دیگر نیازهای غذایی دانش‌آموزان دانست و تصریح کرد: شایع‌ترین کمبودهای ویتامینی در دوران مدرسه، کمبود ویتامین A و D است.
رحیمی‌نژاد ضمن اشاره به تأثیر ویتامین A در سلامت بینایی دانش‌آموزان و اهمیت توجه به میزان مناسب دریافت ویتامین A در سنین مدرسه، گفت: مهمترین منابع تأمین ویتامین A میوه‌های زرد و نارنجی مانند آلو زرد، هلو، خرمالو و نارنگی و شیر، لبنیات، جگر و زرده تخم‌مرغ است.
وی خاطرنشان کرد: هویج نیز یکی از سبزیجات بسیار مهم و منبع غنی و ارزان ویتامین A است که می‌توان به عنوان یک میان‌وعده برای دانش‌آموزان درنظر گرفت تا نیازهای ویتامینی را تأمین کند و سطح انرژی را در سطح مناسبی در زمان مدرسه قرار دهد.
دانش‌آموزان برای جذب ویتامین D زیر نورخورشید بازی کنند
رحیمی‌نژاد به کمبود ویتامین D در دانش‌آموزان اشاره و مطرح کرد: با توجه به افزایش بازی‌های رایانه‌ای و حضور دانش‌آموزان در فضای منزل و کاهش فعالیت‌های فیزیکی، دانش‌آموزان در معرض نورخورشید نیستند بنابراین با کمبود ویتامین D مواجه هستند.
وی ادامه داد: کمبود این ویتامین می‌تواند با تأثیر منفی بر روی جذب کلسیم، رشد استخوانی و دندانی بچه‌ها را دچار مشکل کند بنابراین تشویق دانش‌آموزان به بازی در فضای باز و زیر نورخورشید می‌تواند در تأمین این ویتامین اثرگذار باشد.
رحیمی‌نژاد به کمبود املاح از جمله ید، آهن و کلسیم در دانش‌آموزان اشاره و تصریح کرد: کمبود ید حتی به مقدار بسیار ناچیز می‌تواند بهره هوشی و قدرت یادگیری کودکان را کاهش دهد که نشان‌دهنده اهمیت میزان کم ید در بدن است.
وی بهترین راه پیشگیری از کمبود ید در بدن را مصرف نمک‌های یددار خواند و گفت: متأسفانه در حال حاضر مصرف نمک‌های نامناسب و فاقد ید بین مردم مرسوم شده که کودکان را در معرض کمبود ید و تبعات آن قرار می‌دهد.
رحیمی‌نژاد با بیان اینکه کمبود آهن در همه سنین مشاهده می‌شود، افزود: آهن مورد نیاز یک کودک ۱۰ ساله می‌تواند برابر یک مرد بالغ باشد بنابراین تأمین آهن مورد نیاز دانش‌آموزان حائز اهمیت است.
بهترین منابع تأمین آهن؛ منابع حیوانی
کارشناس سلامت خانواده مرکز بهداشت ملایر بهترین منابع تأمین آهن را منابع حیوانی مانند گوشت، مرغ و جگر دانست و ادامه داد: البته باید به این نکته توجه کرد که برای جذب بهتر آهن همزمان با مصرف مواد غذایی حاوی آهن، باید ویتامین C مصرف کرد.
وی سبزیجاتی مانند گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای سبز و قرمز، گل کلم و کلم و انواع مرکبات را از منابع بسیار خوب تأمین ویتامین C برای جذب بهتر آهن در کودکان برشمرد.
رحیمی‌نژاد بهترین منبع کلسیم را شیر و لبنیات خواند که باید به عنوان میان‌وعده در رژیم غذایی دانش‌آموزان قرار داد و گفت: مصرف نوشابه‌های گازدار می‌تواند تأثیر بسیار منفی بر روی جذب کلسیم داشته باشد بنابراین باید از مصرف این نوشیدنی‌ها به ویژه برای دانش‌آموزان خودداری کرد.
وی یادآور شد: مصرف بستنی، نان و پنیر به عنوان میان‌وعده و منابع دارای کلسیم می‌تواند کمبود کلسیم که روی رشد استخوانی دانش‌آموزان اثرگذار است را جبران کند.
نوجوانانی که صبحانه نمی‌خوردند بیشتر دچار اضافه وزن می‌شوند
رحیمی‌نژاد با تأکید بر اهمیت وعده صبحانه برای دانش‌آموزان گفت: نوجوانانی که صبحانه نمی‌خوردند بیشتر دچار اضافه وزن می‌شوند چراکه تا وعده ناهار گرسنه می‌مانند و در وعده ناهار و شام ممکن است پرخوری کرده و دچار اضافه وزن شوند.
وی ادامه داد: قند خون در طول روز کاهش می‌یابد و در صورت نخوردن صبحانه این کاهش می‌تواند روی وعده‌های بعدی غذا تأثیر گذاشته و چاقی و اضافه وزن را به دنبال داشته باشد که متأسفانه در بین دانش‌آموزان زیاد مشاهده می‌شود.
صرف صبحانه در کنار پدر و مادر، اشتهای کودک برای خوردن صبحانه را افزایش می‌دهد
رحیمی‌نژاد با تأکید بر اینکه خوردن صبحانه در خانواده باید به عنوان یک وعده غذایی مهم تلقی شود، مطرح کرد: صرف صبحانه در کنار پدر و مادر و سایر اعضاء خانواده، اشتهای کودک برای خوردن صبحانه را افزایش می‌دهد و او را به خوردن صبحانه ترغیب می‌کند.
کارشناس سلامت خانواده مرکز بهداشت ملایر خاطرنشان کرد: دانش‌آموزان باید در ساعات ابتدایی شب شام را مصرف کرده و به موقع بخوابند که صبح زود برای صرف صبحانه بیدار شوند.
وی با بیان اینکه صبحانه به هیچ عنوان نباید از وعده‌های غذایی حذف شود، تصریح کرد: فرنی، شیربرنج، عدسی، حلیم، نان و پنیر با گردو، کره و مربا و کره و عسل از بهترین مواد غذایی در وعده صبحانه هستند؛ نباید از تنوع در وعده غذایی صبحانه غافل شد چراکه این تنوع شوق دانش‌آموزان برای مصرف صبحانه را افزایش می‌دهد.
رحیمی‌نژاد با تأکید بر اهمیت توجه به مصرف میان‌وعده‌ها در دوران مدرسه گفت: با توجه به اینکه دانش‌آموز در طول مدرسه فعالیت‌های فیزیکی و ذهنی دارد و میزان قندخون کاهش پیدا می‌کند بنابراین هر چهار تا شش ساعت باید یک میان‌وعده مصرف و انرژی مورد نیاز بدن تأمین شود.
وی با اشاره به اینکه توجه به میان‌وعده روزانه برای دانش‌آموزان به اندازه صرف صبحانه حائز اهمیت است، افزود: مصرف میان‌وعده می‌تواند سیستم عصبی و عملکرد مغز دانش‌آموزان را در حد مطلوب نگه دارد.
مواد غذایی موجود در فروشگاه‌های مدارس، انرژی کاذب ایجاد می‌کنند
رحیمی‌نژاد اظهار کرد: متأسفانه در حال حاضر دانش‌آموزان میان‌وعده‌های خود را با تنقلات ناسالم مانند چیپس و پفک پر می‌کنند و مواد غذایی موجود در فروشگاه‌های مدارس، انرژی کاذبی ایجاد کرده و تنها سبب چاقی و اضافه وزن دانش‌آموزان می‌شود بدون اینکه مواد غذایی مورد نیاز آنها را تأمین کرده باشد.
وی نخودچی و کشمش، توت خشک، برنجک، عدس بو داده، گندم بو داده، بادام، پنیر و گردو، انواع میوه‌های خشک، میوه‌های تازه، سبزیجات مانند هویج، کاهو و خیار، ساندویچ‌های خانگی مانند کوکو و کتلک، نان و شیر و خرما را میان‌وعده‌های مناسبی دانست که انرژی مورد نیاز دانش‌آموز را تأمین کرده و منجر به چاقی نمی‌شوند.
کارشناس سلامت خانواده مرکز بهداشت ملایر تأکید کرد: والدین از لقمه‌های سالم، خشکبار، شیر و فرآورده‌های آن، خرما، مغزها و دانه‌ها برای میان‌وعده دانش‌آموزان استفاده کنند و آنها را به این شیوه زندگی عادت دهند تا از همین سن با تغذیه سالم رشد کنند و شاهد سلامت آنها در دوران بزرگسالی و سالمندی باشیم.
