بنویسیم یا تایپ کنیم؛ کدامیک برای تفکر، خلاقیت و آموزش مفیدتر است؟
آخرین باری که با دست چیزی نوشتید کی بود؟ برای بسیاری از ما نوشتن به یک عمل نادر، اگر نه منسوخ، تبدیل شده است. توانایی یادداشت برداری بر روی تلفن همراه و یا تایپ کردن به مراتب سریع‌تر و آسان‌تر است. اما آیا نوشتن ارزش خود را برای همیشه باخته است؟
برای برخی از نویسندگان حرفه‌ای این که نوشتن با کاغذ و قلم به خلاقیت و تفکر کمک می‌کند، خبر جدیدی نیست. به رغم اقبال عمومی به استفاده از وسایل دیجیتال، برخی نویسندگان به نوشتن با دست به عنوان راهی برای افزایش بهره‌وری ادامه می‌دهند. دنیای علم به تازگی به کشف مزایای این کار پرداخته است، با این وجود نتایج به نظر قانع‌کننده می‌آیند.
امروزه با حرکت تدریجی جهان به سوی گزینه‌های دیجیتال، بسیاری از مدرسه‌ها هم به جای تاکید بر نوشتن با دست، تمرکز خود را معطوف استفاده از وسایل دیجیتال و محصولات فناوری کرده‌اند. در نتیجه، در برخی موارد کودکان بیش از آن که نوشتن با دست را بیاموزند، در تایپ کردن مهارت پیدا می‌کنند.
با این حال، بنابر تحقیقات انجام شده در مورد رشد کودکان پیش دبستانی، کسانی که الفبا را از طریق ترسیم با حرکت دست، مانند نوشتن می‌آموزند، نسبت به کسانی که این کار را با تایپ کردن انجام می‌دهند، از قدرت تشخیص و درک بهتر و پایدارتری برخوردارند. همچنین تصور می شود که عمل نوشتن و حرکات مربوط به آن در به خاطر سپردن کلمات بیشتر نیز موثر است.
عادت یادداشت‌برداری با تلفن همراه و رایانه در بزرگسالان به صورت فزاینده‌ای رواج پیدا کرده است، اما به نظر می‌رسد اثربخشی که این کار کمتر از نوشتن با دست است. برای مثال، بنابر مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، دانشجویانی که برای یادداشت‌برداری در سمینار‌ها متکی بر کامپیوتر بودند نسبت به کسانی که با دست یادداشت‌برداری می‌کردند، در پاسخ به سوالات مفهومی از توانایی کمتری برخوردار بودند.
چرا نوشتن با دست بهتر است؟
به نظر می‌رسد پاسخ این سوال به پیچیدگی نسبی بیشتر عمل نوشتن در مقایسه با تایپ کردن باز می‌گردد. نوشتن مستلزم حرکات، مهارت و هماهنگی بیشتر است. این کار همچنین به توجه بصری بیشتری نیاز دارد و بنابر این برای تبدیل اشکال درون ذهن ما به چیزی قابل مشاهده، قسمت‌های مختلف مغز را به‌کار می‌گیرد.
برای درک بهتر این موضوع، تصور کنید که نوشتن با دست را برای کسی تشریح می‌کنید. از کجا شروع می‌کنید؟ چگونه می‌توانید تمام اعمال ظریفی که به سادگی با در دست گرفتن یک خودکار و حرکت انگشتان برای ترسیم حروف مختلف را توصیف کنید؟ چه مقدار فشار بر خودکار و یا بر صفحه نیاز است و این فشار چگونه با حرکت خودکار تغییر می‌کند؟
تازه سیستم بینایی شما هم هست. چشمانتان باید اطلاعات شکلی که رسم می‌کنید را دریافت و به مغزتان منتقل کند. آن‌گاه مغز وظیفه بررسی و تطابق آن شکل با طرح ذهنی‌تان را برعهده دارد و در صورت هرگونه تناقض باید پیام‌هایی را برای اصلاح به دستتان مخابره کند.
حتی فکر کردن به این موضوع به نظر دشوار می‌آید، چه برسد به توصیف آن. اما با این حال، مغز ما هر بار که با دست روی کاغذ چیزی می‌نویسیم این کارها را انجام می‌دهد.
یا می‌توانید تایپ کنید
آن وقت، هیچ نیازی به این پیچیدگی‌ها وجود ندارد. می‌توانید به سادگی به دنبال کلید مورد نظرتان بگردید، آن را رسم کنید و سپس ببینید که آیا حرف درستی بر روی نمایشگر شما نقش می‌بندد یا خیر.
با این حال شواهد فزاینده‌ای نشان می‌دهد که اتکای بیش از حد به تایپ کردن، به خصوص برای کودکان در یادگیری تاثیر کمتیر دارد. برای بزرگسالان نیز اگرچه سرعت بالای تایپ کردن ممکن است به ما اجازه دهد تا اطلاعات را کلمه به کلمه به یاد بسپاریم، اما این بدان معنا نیست که می‌توانیم آن‌ها را به طور معناداری پردازش کنیم.
تمام این‌ها به معنای بی‌فایده بودن تایپ کردن نیست؛ ما همچنان می‌توانیم ارتباط مشابهی به وجود آوریم و اطلاعات را یکپارچه سازیم، اما باید این کار را آگاهانه‌تر انجام دهیم.
و تنها به این دلیل که به نظر می‌رسد نوشتن با دست برای به‌خاطر سپردن و پردازش اطلاعات مفیدتر است، به این معنی نیست که باید ابزار‌های دیجیتالمان را دور بریزیم. بنابر برخی تحقیقات استفاده از قلم نوری بر روی صفحه نمایش می‌تواند به همان اندازه مفید باشد. زیرا مهم حرکت قلم و ترسیم است.
