چه کار کنیم تا مصاحبه های رسانه ای بر علم ما متمرکز شوند و نه جنسیت ما؟
یوهانا ایرگر، پژوهشگر و استاد رشته شیمی در دانشگاههای اتریش به‌تازگی در مقاله‌ای به موضوع نگاه کلیشه‌ای و جنسیتی رسانه‌ها به موفقیت‌های زنان دانشمند پرداخته است.
او می‌نویسد پس از آنکه مدیریت یک گروه پژوهشی را در اتریش برعهده گرفته، انتظار داشته است که در گفتگو با خبرنگاران بر تحقیقات و مسئولیت‌های علمی‌اش تمرکز شود؛ اما هنگامی که در مقابل این پرسش مواجه شده که «زن بودن در این مقام به چه معناست؟» متحیر شده است.
پرسشی که به نظر او، باعث می‌شود گزارش دستاوردهای علمی و تحقیقاتی‌اش که به سختی به دست آورده بود، تحت‌الشعاع جنسیتش قرار بگیرد.
او در مقاله‌ای می‌نویسد: «من همیشه مشتاق به اشتراک گذاشتن نتایج تحقیقات علمی خودم با عموم بودم و معتقدم که مصاحبه‌های رسانه‌ای می‌توانند یک پلتفرم فوق‌العاده برای برانگیختن علاقه به علم در جامعه باشند. اما برای این کار، باید از منحرف شدن مسیر مصاحبه‌ها جلوگیری کرد.»
زیرا به نوشته او، در حالی که همکاران مرد در چنین مصاحبه‌هایی عمدتا درباره بینش‌های علمی و تحقیقاتی خود توضیح می‌دهند، زنان دانشمند اغلب باید به سؤالاتی درباره زندگی شخصی، هویت و مبارزات احتمالی‌شان برای رسیدن به این پست و شغل توضیح دهند.
او می‌افزاید: «یک بار، پس از انتخاب شدن به عنوان رئیس یک کمیسیون علمی بین‌المللی از من پرسیدند که در چنین محیط مردانه‌ای چگونه کار می‌کنید و اینکه آیا فکر می‌کنم "زن بودن" کار را برایم سخت‌تر کرده است؟ این نوع پرسش‌ها به طرز نامحسوسی کلیشه‌ها را تقویت می‌کنند و دستاوردهای من را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند.»
از آنجا که دیگر زنان پژوهشگر و دانشمند نیز بویژه اگر در یک گروه علمی در اقلیت باشند با چنین پرسش‌های کلیشه‌ای روبرو هستند، خانم ایرگر چند راه حل برای جلوگیری از ایجاد چنین انحرافاتی در مصاحبه‌ها پیشنهاد می‌کند.
وقت بگذارید و قبل از مصاحبه با خبرنگاران صحبت کنید
خانم ایرگهر می‌نویسد: «بهتر است قبل از مصاحبه، درباره دامنه سؤالات با خبرنگار بحث کنید و موضوعاتی را که برای شما غیرمجاز هستند، روشن کنید. این رویکرد پیشگیرانه، به داشتن یک گفتگوی موثر کمک می‌کند و احتمال طرح سوالات ناخواسته را کاهش می‌دهد. اگر سوالات به سمت قلمروهای شخصی شما منحرف شوند، مؤدبانه اما محکم مکالمه را به سمت تحقیقات خود هدایت کنید. برای مثال، اگر از من درباره زندگی خانوادگی‌‌ام بپرسند، می‌گویم که "ترجیح می‌دهم زندگی شخصی‌ام را خصوصی نگه دارم و به جای آن دوست دارم درباره تحقیقات ایزوتوپی‌ام بیشتر صحبت کنم". این کار باعث می‌شود که فعالیتهای علمی من نقطه کانونی مصاحبه باقی بمانند.»
مهارتهای رسانه‌ای را آموزش ببینید
او می‌نویسد: «آموختن درباره رسانه برای من کار بسیار ارزشمندی بوده است. می‌توان در یک جلسه، درباره اهمیت ایجاد پیام‌های واضح و مختصر و هنر ارتباط غیرکلامی آموخت. برای مثال، حفظ تماس چشمی ثابت و استفاده از زبان بدن را تمرین کرد. حتی می‌توان از مصاحبه کننده پرسید که آیا آنها چنین سؤالاتی را از مردان نیز می‌پرسند یا خیر. چنین جلسات تمرینی به من کمک کرد تا در تعامل با رسانه‌ها اطمینان و خونسردی بیشتری داشته باشم.»
ارتباط با دیگر زنان مصاحبه‌شونده را تقویت کنید
از نظر یوهانا ایرگر، صحبت کردن با زنانی که با چالش‌های مشابهی روبرو بودند مهم است؛ زیرا باعث می‌شود که بتوان استراتژی‌های آموزنده‌ای را در این باره به اشتراک گذاشت و از تجربیات رسانه‌ای آنها بهره برد.
این کار همچنین باعث می‌شود که زنان در تلاش برای هدایت مصاحبه‌ها و متمرکز کردن آن روی فعالیتهای علمی، احساس تنهایی کمتری کنند و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند.
خانم ایرگر تاکید می‌کند که چگونگی تعامل با رسانه‌ها برای دانشمندان یک مهارت مهم است و کار زنان دانشمند نیز شایسته تقدیر است. بنابراین با آماده کردن خود قبل از انجام مصاحبه و تعیین حد و مرزها برای خبرنگاران، می‌توان مطمئن شد که درنهایت شما به دلیل دانش و مهارتهای علمی‌تان شنیده می‌شوید و مورد احترام قرار می‌گیرید.
