چگونه میتوان با اصلاح شیوه لباس پوشیدن «شادتر» شد؟
دنیا گاه مکانی پر از استرس است و این فشارهای روحیِ غیرقابل کنترل، بطور ناخواسته بر ذهن و زندگی انسان تاثیر میگذارد. با این حال یک چیز وجود دارد که میتوان بر آن «کنترل» داشت و به بهبود حال روحی خود کمک کرد: کنترل بر لباسهایمان.
کارن پین، روانشناس بریتانیایی و از نظریه پردازان «روانشاسی مد» میگوید: «آنچه میپوشیم بر احساسات ما تأثیر میگذارد؛ به طوری که میتواند افکار و قضاوتهای ما را تغییر دهد.»
علاوه بر این، لباسهایی که میپوشید میتواند به طور قابل توجهی بر ذهنیت، عزت نفس و اعتماد به نفس کلی شما تأثیر بگذارد.
اصلاح شیوۀ لباس پوشیدن با اصلاح رنگ شروع کنید
در گذشته از رنگها برای درمان استفاده میکردند (کروموتراپی) و اکنون نیز همچنان این باور وجود دارد که رنگهایی که اطراف ما را احاطه کردند، میتوانند تأثیر زیادی بر روان ما داشته باشند.
مثلا مطالعات نشان داده که رنگهای زرد، صورتی و قرمز بر خلق و خوی ما اثر نشاط بخشی دارند و آبی باعث میشود احساس آرامش بیشتری کنیم.
الن آلبرتسون، روانشناس و استاد معالجه به روش «ریکی» که نوعی پزشکیِ مکمل با منشائی ژاپنی است نیز به این موضوع اشاره دارد که هر رنگ دارای ارتعاش انرژی متفاوتی است و با مرکز انرژی خاصی در بدن یا چاکرا مرتبط است. برای مثال، رنگ قرمز با احساس ثبات و امنیت، نارنجی با خلاقیت و نیلی با شهود مرتبط است.
آلبرتسون میگوید: «رنگ سبز آرامشبخش است، بنابراین پوشیدن سبز ممکن است باعث شود احساس آرامش بیشتری کنید و کمتر مضطرب شوید. آبی تمایل به آرامش دارد، بنابراین پوشیدن آن نیز ممکن است به شما کمک کند کمتر استرس داشته باشید. در مقابل قرمز محرک است و زرد میتواند انرژی را افزایش دهد.»
البته برای انتخاب رنگ لباس باید به باورهای فرهنگی نیز توجه کرد تا در جامعه دچار مشکلات دیگری نشد. مثلا رنگ قرمز در چین نشانه خوش شانسی است اما در نیجریه کاملا برعکس آن است.
همچنین در اوایل دهه ۱۹۰۰ میلادی زمانی که لباسهای کودک برای اولین بار بر اساس جنسیت تقسیم شدند، از والدین خواسته میشد تا پسران خود را صورتی بپوشانند زیرا رنگ صورتی «قوی» بود؛ در مقابل رنگ آبی ملایم مختص دختران بود.
مشکی نپوشید تا کمتر تهاجمی به نظر برسید
تحقیق بویاتزیس و وارگز در سال ۱۹۹۴ درباره ترجیحات رنگی کودکان نشان داده بود که رنگهای روشن، بیشتر با احساسات مثبت مانند شادی و هیجان مرتبط هستند و رنگهای تیره مانند قهوهای و مشکی، بیشتر با احساسات منفی مانند غم و عصبانیت.
مطالعات همچنین نشان داده افرادی که در محیطهای کاریِ رنگارنگتر کار می کنند هوشیارتر و شادتر از افرادی هستند که در محیط هایی با تسلط رنگهای قهوهای و خاکستری و سیاه کار میکنند.
مارک جی فرانک و توماس گیلوویچ، اساتید برجسته ارتباطات و روانشناسی در ایالات متحده نیز تحقیقی را در سال ۱۹۸۸ منتشر کرده بودند که نشان میداد دستکم در ورزش، تیمهایی که لباسهای سیاه میپوشند، به طور قابل توجهی بیشتر از تیمهایی که لباس غیرسیاه پوشیده بودند، به دلیل رفتارهای تهاجمی جریمه میشوند.
راسل هیل و روبرت بارتون، محققان انسان شناسی در دانشگاه دورهام ایالات متحده نیز در تحقیقی در سال ۲۰۰۵ دریافتند که پوشیدن لباسها به رنگ قرمز میتواند به افراد در موقعیتهای رقابتی مزیت بدهد. این مطالعه از این واقعیت استفاده کرد که در طول بازیهای المپیک ۲۰۰۴ میلادی به رقبای چهار رشته ورزشی (بوکس، تکواندو، کشتی فرنگی و کشتی آزاد) به طور تصادفی لباسهای قرمز یا آبی داده شد. محققان با تکیه به یک الگوی آماری معنادار دریافتند که رقبای قرمز پوش، برنده مسابقات بیشتری شدند.
این نتیجه حتی زمانی که سطح مهارتها کنترل میشوند نیز به دست میآید و نشان میدهد که رنگ قرمز ممکن است اعتماد به نفس را افزایش دهد.
تاثیر رنگها بر رفتارتان را یادداشت کنید
اهمیت ارتباط بین لباسهای ما و وضعیت ذهنی ما باعث شده که اصطلاح «لباسهای دوپامینی» رایج شود؛ یعنی لباس پوشیدن به گونهای که شما را شاد و خلق و خوی شما را بهتر کند.
الیزابت لومباردو، روانشناس و نویسنده آمریکایی معتقد است که «برای استفاده از تکنیک لباسهای دوپامینی، باید نسبت به خلق و خو و سبک لباس پوشیدن خود آگاهی داشته باشیم.»
او میگوید: «اولین قدم در این راه، این است که همانطور که دفترچهای برای برنامه رژیم غذایی خود دارید و آن را کنترل میکنید، یک دفتر خاطرات برای لباسهایتان داشته باشید. به این ترتیب درک خواهید کرد که چه لباسهایی به شما احساس راحتی بیشتری میدهند و چه لباسهایی را اگرچه دوست دارید، اما هرگز در آنها احساس آسودگی نمیکنید.»
بهره گیری از مُد
الیزابت لومباردو یادآوری میکند که «وقتی افراد استرس دارند، تمایل دارند بارها و بارها یک لباس را بپوشند.» تحقیقاتی که نتیجه آن از سوی انستیتوی ملی سلامت ایالات متحده منتشر شده نیز نشان میدهد که امتحان کردن چیزهای جدید میتواند برای سلامت روان مفید باشد.
به همین دلیل است که در برخی کشورها، بطور ویژه به شیوۀ پوشش به عنوان راهی برای شادتر شدن مردم توجه میشود؛مثلا در اسکاندیناوی.
دکتر مارتا بک، استاد دانشگاه هاروارد و جامعه شناس در این باره میگوید: «زنان در سوئد و نروژ در طول زمستان تنها حدود شش ساعت در معرض نور خورشید هستند. بنابراین آنها از مد برای مبارزه با احساسات افسردگی و بیحالی که ممکن است از روزهای بسیار تاریک و سرد ناشی شود استفاده میکنند.»
مزایای مد فراتر از لباس پوشیدن است. مد راهی برای مردم برای ابراز خلاقیت، انگیزهای برای مراقبت از خود همچنین یادآوریِ فیزیکی به خودتان است که «شما مهم هستید.»
بنابراین اگرچه هیچ درمان سریعی برای افسردگی وجود ندارد، اما احتمالا در کمد شما چیزهایی وجود دارد که ممکن است از نظر راوانشناختی برای بهتر شدن حالتان مفید باشد.
افرادی که افسرده هستند علاقه خود را به بسیاری از چیزهایی که قبلاً از آنها لذت میبردند از دست میدهند؛ و این میتواند شامل مد و تمایل به ارائه خود در بهترین شکل ممکن نیز بشود. در این حالت، لباسها با عجله و کمترین زمان ممکن پوشیده میشوند و معمولا نیز صرفا برای راحتی و حتی گاه اتو نکشیده و چروک استفاده میشوند.
در یکی از تحقیقات کارن پاین نشان داده شد که زنان عموما لباسهای مورد علاقه خود را که از پارچههای روشن و زیبا دوخته شده بودند، هنگام شادی میپوشند و در مقابل، در هنگام افسردگی تمایل به پوشیدن تاپهای گشاد و شلوار جین دارند.