نکاتی برای تمیز کردن و بسته بندی مربا و مارمالاد

اصولی در بهداشت مرباها

بهداشت صحیح و سالم ماندن مواد غذائی، از عوامل مهم در نگهداری مواد غذائی می باشند. از طرفی استفاده از مواد غذائی با كیفیت و مرغوب و نگهداری آن در درجه حرارت مناسب و توجه به مدت زمان نگهداری هر نوع ماده‌ی غذائی (تاریخ تولید و انقضای آن)، در سالم ماندن مواد غذائی مؤثر خواهد بود.

چگونگی بهداشت مواد غذائی

تمام سطوح آشپزخانه، ابزار و وسایل و دیگر تجهیزات موجود در آشپزخانه، باید كاملاً تمیز باشند. دستمال، هوله و دستگیره ها، باید كاملاً تمیز باشند و دست‌ها را مرتب شست، به‌ویژه زمانی كه با انواع گوشت و ماهی سر وكار دارید. داخل یخچال باید كاملاً تمیز باشد و از درجه‌ی سرمایش مناسب برخوردار باشد (4o سانتی‌گراد یاo 40 فارنهایت). برای نابود كردن میكروب‌هائی كه مواد غذائی را فاسد می‌كنند، باید انواع بطری‌ها، شیشه‌های (مخصوص مربا و مارمالاد) و درپوش آن‌ها را استریل كرد. اگر مواد غذائی را بناست مدتی نگهداری كنید، باید آن را به درستی بسته‌بندی كنید و مرتب آن‌ها را كنترل نمائید و قبل از پایان تاریخ انقضا، آن‌ها را مصرف كنید. اگر بوی نامطبوع و یا علائمی ناشی از فاسد شدن مواد غذائی مشاهده كردید، از مصرف آن‌ها خودداری كنید.

فر (تاون)

شیشه ها و بطری ها و درپوش های آن ها را به خوبی با آب داغ بشوئید و خشک كنید. سپس به مدت 15 دقیقه، با درجه‌ی حرارت 140 درجه‌ی سانتی‌گراد و یا 275درجه‌ی فارنهایت در فر (تاون) قرار دهید.

ماشین ظرفشوئی

انواع شیشه ها، بطری ها و درپوش آن ها را، با داغ ترین آب ماشین ظرفشویی شستشو دهید.

مایكروویو

این روش، برای بطری‌ها و شیشه‌هائی كه دارای درپوش پیچی است، مناسب می‌باشد و برای شیشه‌ها و یا بطری‌هائی كه درِ قفلی دارند، مناسب نمی‌باشد. در هر یك از بطری‌ها یا شیشه‌های مورد نظر، 4 قاشق سوپخوری آب بریزید. بعد آن‌ها را به مدت 2 دقیقه در مایكروویو قرار دهید. سپس آن‌ها را بیرون آورید و آبكشی كنید و با دستمال كاغذی، خشك نمائید.

قرار دادن در آب جوش

ظرف بزرگی را پر از آب كنید و انواع بطری‌ها، شیشه‌ها و درپوش آن ها را درون آب بگذارید و به آرامی آب را به جوش آورید. پس از به جوش آمدن آب، حرارت را خاموش كنید و بدین ترتیب، ظرف ها استریل می شوند. برای ضد عفونی و استریل كردن انواع پارچه ها یا دستمال هائی كه در آشپزخانه استفاده می‌شود و حلقه های دور بطری ها، آن ها را درون ظرف جاداری بریزید و بر روی آن‌ها آب جوش بریزید تا بدین روش استریل شوند. حرارت دادن سبب می شود هوای باقیمانده در ظروف مخصوص مارمالاد و مربا، از آن خارج شود

فرآیند حرارت دادن

برای نگهداری طولانی مدت و جلوگیری از فاسد شدن مواد غذائی، باید بطری های حاوی انواع مربا، مارمالاد یا سس را - كه در منزل تهیه كرده‌اید- حرارت دهید و این كار را می توان از طریق قرار دادن، ظروف در آب جوش انجام داد. حرارت دادن سبب می شود هوای باقیمانده در ظروف مخصوص مارمالاد و مربا، از آن خارج شود و درپوش شیشه ها محكم تر گردد و به شكل وكیوم شده درآیند. درپوش شیشه ها را بگذارید. در مورد شیشه‌هائی كه دارای درپوش پیچی و نوار لاستیكی می‌باشند، بهتر است نوار لاستیكی را عوض كنید و از نوار نو به جای آن استفاده كنید. در مورد شیشه‌هائی كه دارای در لولائی و قفل فلزی می‌باشند، پس از آن‌كه نوار لاستیكی را دور درپوش گذاشتید، قفل را به حالت آزاد قرار دهید (اگر درون فر می‌گذارید) و اگر بطری‌ها را درون آب‌جوش قرار می‌دهید، قفل را به حالت محكم و فشرده ببندید. برخی از شیشه‌ها دارای درپوش پلاستیكی و پیچی می‌باشند. اگر درون فر (تاون) قرار می‌دهید، بهتر است نوار لاستیكی درپوش را جدا كنید، سپس آن را درون فر (تاون) بگذارید.

اگر از روش قرار دادن بطری‌ها و شیشه‌ها درون فر(تاون) استفاده می‌كنید، كف سینی در طبقه‌ی وسط فر (تاون) قرار دهید و دمای فر (تاون) را به 150 درجه‌ی سانتیگراد یا 300درجه‌ی فارنهایت برسانید و به مدت 15 دقیقه، آن‌ها را درفر (تاون) بگذارید. آن‌گاه شیشه‌ها را از درون فر (تاون) بیرون بیاورید و درپوش‌های آن‌ها را بلافاصله محكم ببندید. اگر از روش قراردادن شیشه‌ها و بطری‌ها درون ظرف آب جوش استفاده می‌كنید، ابتدا شیشه‌ها را درون پارچه‌ی هوله‌ای بپیچید. سپس آن‌ها رادرون قابلمه‌ی استیل - كه پر از آب گرم كرده‌اید - قرار دهید. شیشه‌ها نباید با یكدیگر در تماس باشند و میزان آب باید به حدی باشد كه كاملاً روی بطری‌ها را بپوشاند (5/2 سانتی‌متر هم بالاتر). حالا در قابلمه را بگذارید و به تدریج درجه‌ی حرارت را زیاد كنید تا آب به جوش آید و به مدت زمان لازمه در آب جوش شناور باشند. سپس شیشه‌ها را از درون آب جوش بیرون بیاورید و درپوش آن‌ها را محكم سازید و یا اگر قفلی می‌باشند، قفل آن‌ها را فوراً ببندید.

برای اینكه از وكیوم شدن درپوش شیشه ها و یا بطری ها پس از حرارت دادن مطمئن شوید، باید پس از گذشت 24 ساعت از حرارت دادن شیشه‌ها و بستن در آن‌ها، به آرامی قفل درپوش‌های قفلی را باز كنید و یا در شیشه‌های دارای درپوش لاستیكی و پیچی (2 تكه) درپوش پیچی را بردارید و با استفاده از نوك ناخن و انگشتان خود، بكوشید درپوش را بردارید. اگر درپوش درجای خود محكم بود و جابه‌جا نشد، مطمئن باشید كه به خوبی وكیوم شده است، اما اگر به راحتی جابه‌جا شد، به خوبی وكیوم نشده است. پس از اتمام فرآیند حرارت دادن، شیشه‌ها و بطری‌ها را درون یخچال نگه‌دارید و محتویات آن را ظرف مدت دو هفته مصرف كنید.

وكیوم كردن

برای جلوگیری از آلوده شدن دوباره‌ی مواد غذائی درون شیشه‌ها یا بطری ها در طولانی مدت، باید هوای داخل ظرف را كاملاً خارج كرد و این امر، با وكیوم كردن امكان پذیر می باشد. استفاده از روش های حرارت دادن و كنسرو كردن، از روش‌های معمول برای وكیوم كردن ظروف می باشد. زمانی كه شیشه‌ها و بطری‌ها حرارت داده می‌شوند، هوای درون ظروف بر اثر حرارت از ظرف‌ها خارج می‌شود. برای وكیوم كردن مواد غذائی، آن‌ها را درون پوشش پلاستیكی ضخیم بریزید. آن‌گاه با استفاده از دستگاه وكیوم، هوای درون پوشش پلاستیكی را خارج سازید. بسته‌بندی‌های وكیوم شده، عمر نگهداری مواد غذائی وكیوم شده را افزایش می‌دهند. زیرا روشی مطمئن و مؤثر است و مواد غذائی وكیوم شده در فریزر عمر طولانی‌تری دارند.

جلوگیری از ورود هوا به درون شیشه ها و بطری ها (خارج كردن هوا)

یكی از روش‌های ساده و در عین حال مؤثر برای جلوگیری از ورود و رشد میكرو‌ارگانیزم های هوازی به درون مواد غذائی داخل شیشه ها و بطری ها، استفاده از یک لایه پوشش روغن و یا چربی بر روی مواد غذائی درون بطری می باشد. در این روش، پوشش روغن از رشد باكتری های هوازی - كه برای زنده ماندن نیاز به اكسیژن دارند - جلوگیری می كند. از این شیوه، در زمان های قدیم برای حفظ و نگهداری گوشت پخته و مواد غذائی دارای آب نمک مانند زیتون و انواع پنیر، استفاده می كردند. اما امروزه روش های نوین جایگزین این روش شده است، ولی با این حال، هنوز یكی از روش‌های مطمئن و خانگی می‌باشد. مواد غذائی كه با این روش (استفاده از روغن و یا چربی) نگهداری می‌شوند، حتماً باید همیشه در یخچال نگهداری شوند.

منبع: بیتوته

1980