علت مرگ ناگهانی ورزشکاران

جلوگیری کردن از مرگ ناگهانی در ورزش در سال های اخیر اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است. کاردیولوژیست ها افرادی هستند که در این تحقیقات بیش از بقیه درگیر می باشند. اخبار زیادی در مورد ورزشکاران که هنگام ورزش جان خود را از دست دادند ، روی سایت های خبری و شبکه های اجتماعی وجود دارد. در نتیجه بسیاری از متخصصان در مورد راه های مختلف این مرگ ناگهانی در ورزش و جلوگیری از آن صحبت کرده اند اما آیا این اتفاق ممکن است ؟ آیا راهی وجود دارد که بتوانیم از این مورد وحشتناک جلوگیری کنیم ؟

حقایقی در مورد مرگ ناگهانی در ورزش

مرگ ناگهانی هر موقع که اتفاق بیفتد ، زمانی است که قلب سالم یک فرد ناگهان حین ورزش یا یک بازی ورزشی از تپش باز می ایستد . این مسئله زمانی اتفاق می افتد که ظاهرا هیچ بیماری در او وجود ندارد. البته زمانی که پزشکان مسئله را موشکافی می کنند ، متوجه می شوند که در پیش زمینه های بدن فرد  مشکلاتی وجود داشته است . زمانی که ظاهر ورزشکارانی که ناگهان جان سپرده اند را مشاهده می کنیم ، ظاهرا تفاوت خاصی بین آن ها پیدا نمی کنیم . اگرچه بعضی از آن ها ورزش های بسیار شدید انجام می دهند و تعداد مرگ و میرها نیز در آن ها افزایش پیدا می کند و ممکن است از هر 100 هزار نفر یک نفر آن ها مرگ ناگهانی داشته باشد .

گزارشات نشان می دهد که اکثر این مرگ ها در فصل بهار و در هنگام عصر اتفاق می افتد . دقیقاً زمانی که رقابت کنندگان در حال تلاش های زیاد ورزشی هستند . زمانی که یک ورزشکار هنگام انجام یک ورزش بدون دلیل ظاهری خاصی ، جان خود را از دست می دهد، در بیش از 90 درصد مواقع یک علت زمینه ای قلبی عروقی وجود دارد که به شدت به سن آن ها وابسته است . معمولاً این خطر افراد زیر 35 سال را درگیر نمی کند اما در افرادی که سن بالا تر دارند ،  احتمالا از هر 18 هزار نفر یک نفر آن ها مرگ ناگهانی حین ورزش داشته باشند .

علل مرگ ناگهانی در ورزش 

بی نظمی تپش قلب

مرگ ناگهانی در ورزش یا در خارج از آن ، ممکن است به دلیل بی نظمی تپش قلب اتفاق بیفتد . در این وضعیت قسمت پایین قلب ضربان نا متناسب دارد و خود قلب هم نمی تواند به اندازه کافی خون را به بافت ها برساند در نتیجه رگ های فرد دچار لختگی خون می شوند . وضیح دادیم لخته های خون از سلول های خونی ، پلاکت ها، بافت های الیافی و کلسترول تشکیل شده است . متخصصان بر این عقیده هستند ، زمانی که ورزش می کنید ، پلاک های موجود در رگ شکسته می شوند و مسیر جریان خون را ناگهان مسدود می کنند . زمانی که این اتفاق در رگ های اصلی ای می افتد که قلب را تغذیه می کنند ، به طور ناگهانی اکسیژن رسانی به قلب متوقف می شود و مرگ رخ می دهد .

مشکلات ژنتیکی

در بعضی از موارد هم عللی مثل ژنتیک وجود دارد که نمی توان جلوی آن ها را گرفت . اگرچه بعضی از آن ها را می توان توسط الکتروکاردیوگرام تشخیص داد .

دو مورد از مشکلات ژنتیکی شامل موارد زیر است :

بیماری ماهیچه قلب :

سلول های قلب در چنین شرایطی از بین می روند و از ماهیچه به چربی منتقل می گردند . در این مسیر طولانی قسمت های عروقی عملکرد مناسبی ندارند و هنگام تلاش شدید ، آسیب می بیند.

هایپرتروفی :

در این بیماران دیواره قلب با افزایش سایز مواجه می شود و در نتیجه خون رسانی سخت می گردد و خون نمی تواند به کل بدن توزیع گردد. زمانی که قلب نتواند خونرسانی خوبی داشته باشد، مرگ ناگهانی اتفاق می افتد .

دیگر علت های مرگ ناگهانی :

• میوکاردیت
• دیسپلازی آریتموژنیک بطن راست
•  پارگی آنوریسم آئورت ( بخصوص در موارد سندرم مارفان )
•  سارکوییدوز
• کم خونی داسی شکل
•  تنگی دریچه آئورت

اگر ورزشکاران بیماری زمینه ای نداشته باشند، علت مرگ ناگهانی می تواند:

اصابت ضربات محکم به قفسه سینه در حین ورزشهایی چون فوتبال، هاکی روی یخ،.... باشد که منجر به آریتمی و مرگ می شود.

چگونه از مرگ ناگهانی حین ورزش جلوگیری کنیم؟

شناختن علل و راه های رخ دادن آن تاثیر زیادی روی دیدگاه ما دارد . اولین مرحله این است که همیشه آزمایش های پزشکی را انجام دهیم . لذا تمامی ورزشکاران قبل از ورود به ورزش حرفه ای یا نیمه حرفه ای حتما" باید به پزشکان ورزشی و متخصصان قلب و عروق مراجعه کرده و تحت معاینه قلبی قرار گیرند. اما با توجه به اینکه معاینه قلبی بسیاری از این بیماریها معمولا طبیعی و نرمال است، بررسی کامل قلبی شامل نوار قلب، اکوی قلب و تست ورزش باید بصورت روتین از کلیه ورزشکاران به عمل آید واین غربالگری برای افرادی که به فعالیت ورزشی ادامه می دهند، به طور سالانه ادامه پیدا کند. بسیاری از کشورها برای انجام ورزش های تخصصی نیاز به آزمایشگاه پزشکی دارند . ژنتیک هم در این مورد نقش بسیار مهمی را ایفا می کند .

پیشنهاداتی برای کاهش خطر مرگ حین ورزش

پیشنهاداتی که می توان به خانم ها و آقایان ورزشکار داد تا این خطرات را کاهش دهند ، شامل موارد زیر است:

•  کنترل چاقی
•  تنظیم فشارخون و تنظیم قند خون
•  کاهش کلسترول بد 
•  پیروی از یک رژیم غذایی سالم 
•  دوری از الکل و تنباکو

پیشگیری در سطح اجتماعی 

داشتن امکانات ورزشی و همچنین پزشکی برای افراد ضروری است و ورزشکاران بسیار کارکشته باید بدانند که در چنین مواقعی چگونه به خودشان و اطرافیان کمک کنند . حتماً باید در استادیوم های ورزشی یک پزشک در این زمینه برای انجام کارهای اورژانسی وجود داشته باشد .

زمانی که به آمارهای موجود نگاه می کنیم ، متوجه این موضوع می شویم که مرگ ناگهانی در ورزش در موارد کمی اتفاق می افتد اما باز هم امکان آن وجود دارد . 

به طور کلی احتمال رویداد آن برای سنین متوسط کم است اما برای افراد بالای 50 سال که ورزش های شدید انجام می دهند ، احتمال بیشتری وجود دارد . به همین دلیل گروه سنی در این زمینه بسیار حائز اهمیت است . این افراد باید چکاپ های منظم داشته باشند و وضعیت قلبی عروقی آن ها مورد بررسی قرار بگیرد.