قدیمی ترین اسناد امپراطوری عثمانی در جهان دریچه ای به تاریخ ۶۰۰ سال پیش باز کرد

اما اکنون محققان برای اولین بار در جستجوی تقریباً ۲۵,۰۰۰ سند هستند که گمان می رود قدیمی ترین اسناد امپراطوری عثمانی باشند که تاکنون کشف شده است.

برخی از اسناد موجود در این مجموعه به سال‌های ۱۳۷۴ یا ۱۳۷۱ برمی‌گردد. پیش از این کشف، محققان معتقد بودند که قدیمی‌ترین اسناد عثمانی، که در آرشیو شهر استانبول نگهداری می‌شود، تنها به سال‌های ۱۴۸۰ یا ۱۴۹۰ بازمی‌گردد.

پدر تئوفیلوس (Theophilos)، یک راهب در صومعه پانتوکراتور، گفت: «در اینجا ما قدیمی‌ترین اسناد عثمانی، مربوط به قبل از سقوط قسطنطنیه را داریم که در صومعه‌های کوه آتوس نگهداری می‌شده‌اند.»

امپراتوری عثمانی از اواخر قرن چهاردهم، چندین دهه قبل از اینکه کنترل پایتخت بیزانس، قسطنطنیه (استانبول امروزی) را در سال ۱۴۵۳ به دست بگیرد، بر شمال یونان حکومت می کرد.

عثمانی، در اوج خود، امپراتوری سواحل شمال آفریقا، بیشتر خاورمیانه و بالکان را در بر می گرفت. حکومت عثمانی با از دست رفتن قلمرو، در اوایل قرن بیستم و پس از جنگ جهانی اول، فروپاشید.

جامعه مذهبی کوه آتوس، خانه اسنادی است که قدمت آنها به هزار سال پیش می رسد و بسیاری از آنها قبلاً به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته بودند. اما تا به امروز، متون عثمانی دست نخورده باقی مانده بود.

به گفته یانیس نیهوف-پاناگیوتیدیس (Yiannis Niehoff-Panagiotidis)، محقق بیزانسی، بدون این اسناد، درک زندگی در کوه آتوس تحت حکومت عثمانی غیرممکن است. بسیاری از آنها متون قانونی هستند، مانند احکام و اسناد مالکیت، که نحوه برخورد راهبان ساکن در منطقه با مقامات را شرح می دهد.

بر اساس دست نوشته ها، امپراتوری عثمانی در دوران حکومت اولیه خود، خودمختاری این منطقه را حفظ کرده بود.

آناستاسیوس نیکوپولوس (Anastasios Nikopoulos)، حقوقدان و همکار علمی دانشگاه آزاد برلین که همچنین در حال تحقیق در مورد این اسناد است، می گوید: «تصمیمات دادگاه دولت عثمانی نشان می دهد که دموکراسی کوچک راهبان توانسته احترام قدرت های فاتح را به دست آورد. به همین دلیل است که کوه آتوس به عنوان مهد صلح و فرهنگی که در آن مردم و تمدن ها به طور مسالمت آمیز همزیستی داشتند، دیده می شد. وی افزود: «یکی از اولین تصمیمات حکومت عثمانی تنظیم اسناد برای حفاظت از این جامعه بود.»

نیهوف-پاناگیوتیدیس گفت: «عجیب است که سلاطین کوه آتوس، آخرین بازمانده از بیزانس را نیمه مستقل نگه داشتند و به آن دست نزدند. آنها حتی نیروهای نظامی را در این منطقه نگه نداشتند. حداکثر کار آنها، حضور یک نماینده محلی بود، که احتمالاً در مرکز اداری جامعه کاریس می ماند و چای می خورد.»