علل و راه‌های درمان گرفتگی بینی (۱۰ روش خانگی مؤثر)
هنگامیکه رگ‌هاي خونی درون بینی متورم میشوند بینی ما دچار گرفتگی میشود، این مشکل همچنین به علت التهاب بافت‌هاي درونی بینی هم بروز میکند.سرما خوردگی و سینوزیت دو عامل اصلی گرفتگی بینی هستند.
عفونت‌‌هاي ویروسی
یکی از اصلی‌ترین عوامل گرفتگی بینی سرماخوردگی‌هاي عادی و متداولی اسـت کـه همگی بـه آن ها دچار میشویم. ویروس‌‌هاي مختلف باعث سرماخوردگی میشوند و با ایجاد عفونت مـا را درگیر گرفتگی بینی میکنند.
«راینوویروس» «rhinovirus» رایج ترین ویروس سرماخوردگی انسانی اسـت. سرماخوردگی‌هاي ویروسی درکنار مشکل گرفتگی بینی، دردسرهای دیگری مثل: عطسه، سرفه و گلودرد هم ایجاد میکنند.
حساسیت رینیت یا ناشی از التهاب مخاط بینی
حساسیت «رینیت» «rhinitis» یا ناشی از التهاب مخاط بینی هم بسیار مشکل متداولی اسـت. وقتی سیستم ایمنی بدن نسبت بـه ماده‌اي کـه عموماً خطرناک نیست، واکنش‌هایي شدید بروز می دهد، دچار حساسیت «رینیت» میشویم.
گردوخاک و شوره‌ي سر و موی بدن حیوانات از جمله محرک‌هایي هستند کـه باعث بروز چنین حساسیتی می شوند. وقتی حساسیت «رینیت» بـه وجود می آید، علاوه بر گرفتگی بینی، مشکلات دیگری نظیر: عطسه‌کردن، آبریزش بینی و خارش چشم هم رخ می دهد. علت وقوع حساسیت رینیت در عده اي از افراد مشخص نیست، ولی بنظر می رسد کـه این نوع از حساسیت تاحدی ارثی اسـت.
حساسیت رینیت شغلی
این حساسیت هم دقیقا مشابه مورد قبلی اسـت با این توضیح کـه در مواردی رخ می دهد کـه فرد در محل کار با ماده‌اي حساسیت‌زا در تماس اسـت. علائم حساسیت «رینیت شغلی» هم شامل این موارد اسـت: گرفتگی بینی، خارش چشم‌ها و سرفه. افرادی کـه با مواد شیمیایی، خاک‌اره و حبوبات سروکار دارند، بیشتر درمعرض ابتلا بـه چنین حساسیتی هستند.
حساسیت رینیت بارداری
بارداری روی قسمت‌هاي مختلف بدن اثر می گذارد. ظاهراً در عده اي از افراد، بینی هم از این اثرات بی‌نصیب نمی ماند و حساسیت رینیت بـه وقوع می‌پیوندد. در دوران بارداری، هورمون استروژن و پروژسترون در بدن مادر افزایش پیدا می کند.
این افزایش همراه با بیشترشدن جریان خون می تواند باعث تورم و التهاب پوسته و غشای مخاطی درون بینی شود. علائم این مشکل هم عطسه‌کردن و گرفتگی بینی اسـت. حساسیت رینیت بارداری می تواند در هر مقطعی از دوران حاملگی رخ بدهد، اما بعد از زایمان، خیلی زود رفع خواهد شد.
رینیت آتروفیک
زمانی کـه غشای مخاطی بینی نازک و سفت می شود، رینیت «آتروفیک» رخ میدهد. ممکن اسـت پوسته‌هایي نیز در درون بینی ایجاد شود. این وضعیت و پوسته‌هاي موجود در داخل بینی، شرایط رشد باکتری‌ها را آسان‌تر می کنند ودر نتیجه عفونت شکل میگیرد. چنین مشکلی بیشتر در کسانی دیده میشود کـه چندین بار عمل بینی انجام داده‌اند.
عوامل گرفتگی بینی به طور کلی
1= سینوزیت حاد و مزمن
2= نور درخشان و زننده
3= سندرم چرگ اشتراوس
4= سردرد خوشه اي
5= هوای سرد
6= سرماخوردگی
7= آنفلوآنزا
8= انحراف تیغه بینی
9= اعتیاد بـه مواد مخدر
10= خشکی هوا
11= آلرژی بـه مایت هاي گرد و غبار
12= بزرگی لوزه سوم
13= حساسیت هاي غذایی مانند:
حساسیت بـه شیر، حساسیت بـه سویا
یا حساسیت بـه گندم و بادام زمینی
14= وجود جسم خارجی در بینی
15= تب یونجه
16= داروهای فشار خون بالا
17= تغییرات هورمونی در بدن
18= داروها
19= پولیپ بینی
20= رینیت غیرآلرژیک
21= آسم شغلی
22= عطرها
23= آلرژی بـه حیوانات خانگی
24= بارداری
25= غذا هاي پر ادویه
26= استرس
27= مشکلات غده تیروئید
28= دود سیگار
29= آلرژی بـه لاتکس
30= استفاده بیش از حد از اسپری دکونژستان مخصوص بینی
زمان مراجعه بـه دکتر
وقتی شخصی دچار گرفتگی بینی میشود، عوارض و علائم دیگری هم بـه سراغش خواهند آمد. عطسه و آبریزش بینی از نمونه مواردی اسـت کـه با گرفتگی بینی بـه وجود می آیند. گرفتگی بینی در بعضی از افراد همراه با سردرد اسـت. هر چند کـه هیچ‌کس دوست ندارد، بینی کیپ و گرفته‌اي داشته باشد، اما این مشکل واقعا مشکلی جدی و پیچیده نیست.
البته در صورتی کـه نشانه‌ها و علائم بیماری طولانی شد، لازم اسـت کـه بـه دکتر مراجعه شود. مدت زمانی کـه طول میکشد، از شر گرفتگی بینی خلاص شویم تاحدزیادی بعلت و ریشه‌ي این مشکل وابسته اسـت. بیشتر افرادی کـه بخاطر سرما خوردگی دچار چنین وضعی میشوند، در طی ۱۰ روز التیام پیدا میکنند. اگر علائم و عوارض بیش از ۱۰ روز طول کشید، بهتر اسـت بـه دکتر مراجعه شود.
راه‌های درمان گرفتگی بینی
وقتی دچار گرفتگی بینی میشوید، احساس میکنید کـه دیگر هیچ‌وقت نمیتوانید هوای تازه را استشمام کنید؟ اعصاب‌تان خُرد میشود و بـه دنبال راهی هستید کـه از این وضعیت ناراحت‌کننده نجات پیدا کنید. خوشبختانه روش‌هاي مختلفی برای رفع گرفتگی بینی وجوددارد.
برطرف کردن گرفتگی بینی با بخور
با این روش عموما همگی آشنا هستید، دستگاه بخور یک روش آسان و سریع برای کاهش درد سینوس ها و رهایی از بینی پر شده اسـت. این دستگاه آب رابه بخار تبدیل می کند و این بخار هوا را پر می کند کـه باعث افزایش رطوبت هوای اتاق می شود. نفس کشیدن در هوای مرطوب می تواند بافت هاي ملتهب و رگ هاي خونی متورم در بینی و سینوس ها را التیام بخشد.
دستگاه بخور، مخاط موجود در سینوس را نیز رقیق می کند. این بـه خالی شدن مواد داخل بینی تان و برگشتن تنفستان بـه حالت عادی کمک می کند. یک دستگاه بخور را در اتاقتان بگذارید تا از التهابات ایجاد شده بخاطر گرفتگی بینی رها شوید. اگر دستگاه بخور در منزل ندارید تنها با یک ظرفی کـه در آن آب جوش قرار دارد می توانید کارتان را ادامه بدهید.
استفاده از دوش حمام برای برای بینی کیپ شده
آیا تا بحال شده کـه بینی گرفته اي داشته باشید و بعد از یک حمام داغ احساس کرده باشید کـه بهتر می توانید نفس بکشید؟ یک دلیل خوب پشت این پدیده اسـت. بخار حاصل از دوش آب بـه رقیق شدن مخاط داخل بینی و کاهش التهابات کمک می کند. گرفتن دوش آب گرم بشما کمک می کند تا حداقل برای مدتی، تنفستان بـه حالت عادی بازگردد.
می توانید همین تأثیر را از بخار آبی کـه در سینک باز می شود دریافت کنید. با این روش: آب داغ را درسینک دستشویی باز کنید. وقتی دما مناسب شد، حوله اي را روی سرتان بگذارید و سرتان را بالای سینک بگیرید. بگذارید بخار ایجاد شود و سپس نفس هاي عمیق بکشید. مراقب باشید صورتتان با آب داغ یا بخار آن نسوزد.
از مایعات بـه وفور استفاده کنید
وقتی بینی تان گرفته اسـت اجازه بدهید مایعات در بدن‌تان جریان داشته باشند. وقتی بیمار هستید تقریبا تمامی مایعات، از جمله آب، نوشیدنی و دم نوش هاي مناسب و حتی آب میوه، می توانند بشما در حفظ آب بدن‌تان کمک کنند.
این مایعات بـه رقیق کردن مخاط در مجاری بینی تان، بیرون راندن مایعات از بینی، و حتی کاهش فشار روی سینوس هایتان کمک میکند. فشار کمتر یعنی التهاب و سوزش کمتر. اگر بینی گرفته شده شـما با گلو درد همراه اسـت، چای گرم و سوپ بـه تسهیل ناراحتی موجود در گلویتان هم کمک می کند.
استفاده از محلول نمک برای باز کردن گرفتگی بینی
با استفاده از محلول آب و نمک، یکگام فراتر از حفظ آب بدن تان بردارید. با استفاده از محلول یا اسپری آماده نمکی بینی می توانید رطوبت سوراخ بینی تان را افزایش دهید. این اسپری بـه رقیق شدن و سپس حرکت مخاط بـه سمت بیرون در مجرای بینی تان کمک می کند کـه این امر باعث کاهش التهاب رگ هاي خونی و کمک بـه تخلیۀ مواد بینی تان می شود. اسپری هاي نمکی زیادی در بازار موجود هستند.
حتی خودتان هم می توانید نسبت بـه تهیه این محلول بـه اسانی اقدام و سپس بینی و سینوس ها را شست و شو دهید. عده اي از اسپری هاي نمکی هم دارای مواد ضد انعقاد «دی کنژستانت» هستند. قبل از شروع استفاده از این نوع اسپری ها با پزشکتان مشورت کنید. اگر این داروها بیشتر از سه روز استفاده شوند ممکن اسـت گرفتگی تان را بدتر کنند.
سینوس هایتان را خشک نگه دارید « تخلیه سینوس ها و بینی»
وسیله اي کـه در تصویر مشاهده می کنید نتی پات اسـت. نتی پات وسیله اي اسـت کـه با ایجاد یک جریان آب در بینی بـه شست و شوی آن با محلول نمک کمک می کند. مطمئنا اگر همچین وسیله اي در خانه ندارید از قوری و یا وسیله هاي مشابه هم می توانید کمک بگیرید. این محفظه برای تخلیۀ مخاط و مواد از مجرای بینی طراحی شده اسـت. برای شستشو بجای آب شیر از آب استریل استفاده کنید.
روش استفاده از نتی پات بـه این طریق اسـت: کنار سینک دستشویی بایستید و سرتان را بالای سینک بگیرید. دهانۀ نتی پات در یکی از سوراخ هاي بینی قرار دهید. نتی پات را کج کنید تا آب وارد مجرای بینی تان شود. زمانی کـه آب در سوراخ بینی تان جریان پیدا کند، از سوراخ دیگر خارج می شود ودر سینک تخلیه می شود. اینکار رابه مدت یک دقیقه انجام دهید و سپس جهت را عوض کنید.
استفاده از کمپرس آب گرم برای بینی کیپ شده
کمپرس گرم می تواند با باز کردن مجاری بینی از بیرون بـه باز شدن بینی کمک کند. برای درست کردن کمپرس گرم، ابتدا حوله اي را در آب گرم بخیسانید. آنرا بفشارید تا آبش گرفته شود، سپس آنرا تا کنید و روی بینی و پیشانی تان قرار دهید. گرما می تواند هر درد را تسکین دهد و از التهاب در سوراخ هاي بینی پیش گیری کند. اینکار را تا جاییکه لازم اسـت تکرار کنید.
دکونژستانت «ضد انعقاد» را امتحان کنید
یک داروی دکونژستانت می تواند بـه کاهش التهاب و تسکین درد همراه با سوزش در مجرای بینی کمک کند. این داروها نیازی بـه تجویز دکتر ندارند. بـه دو شکل موجود هستند: اسپری بینی و قرص. اسپری هاي معمول دکونژستانت ،اکسی متازولین «افرین» و فنیل افرین «سینکس» هستند. قرص هاي رایج دکونژستانت عبارتند از سدوفدرین «سودافد، سوداگست».
تعداد زیادی از این داروها پشت پیشخوان داروخانه ها نگه داری می شوند، پس باید انها را از آنجا تهیه کنید. از تمامی دکونژستانت ها بطور صحیح و ایمن استفاده کنید. شـما نباید بیش از سه روز بدون بازرسی دکتر از دارو هاي ضد انعقاد استفاده کنید. پس از سه روز دکونژستانت بینی، گرفتگی بینی را تشوید می کنند.
از آنتی‌هیستامین یا داروهای ضد آلرژی استفاده کنید « با مشورت دکتر»
اگر گرفتگی بینی تان در اثر واکنش هاي آلرژیک باشد می توانید از آنتی هیستامین یا دارو هاي ضد حساسیت استفاده کنید. هردو نوع دارو می تواند التهابات مجاری بینی را کاهش دهد و بـه باز شدن بینی گرفته تان کمک کند. ترکیب داروهایی کـه حاوی آنتی هیستامین و دکونژستانت هستند می تواند بـه از بین رفتن فشار سینوس و التهاب ایجاد شده با عکس العمل هاي آلرژیک کمک کند.
دقت کنید کـه اگر سابقه استفاده از این دارو ها را ندارید و یا در شرایط سلامتی خاصی قرار دارید حتماً با مشورت دکتر از این دارو ها استفاده کنید. دستور العمل ها را برای این نوع داروها بـه دقت دنبال نمایید. اگر اینکار را نکنید ممکن اسـت شرایط را بدتر کنید. همچنین باید دقت کنید کـه آنتی هیستامین ها می توانند باعث ایجاد احساس گیجی در شـما شوند.
از روغن اکالیپتوس استفاده کنید
روغن اکالیپتوس از برگ این درخت تهیه می شود. قرن‌ها اسـت کـه این روغن بخاطر خواص درمانی‌اش در جهان مورد استفاده قرار می گیرد. با استنشاق روغن اکالیپتوس می توانید از التهاب بینی کم کنید و آسان‌تر نفس بکشید. باید چند قطره از روغن را درون قوری حاوی آب جوش بریزید و بخارش را استنشاق کنید.
سایر روش‌ها را هم بشناسید
مشکل گرفتگی بینی بسیار رایج اسـت و راه‌هاي گوناگونی هم برای رفع آن پیشنهاد میشود. عده اي از این روش‌ها از نظر علمی ثابت نشده‌اند اما درهرحال، امتحان کردن‌شان ضرری ندارد:
تُرب کوهی:
برخی معتقدند مصرف ترب کوهی می تواند باعث رفع گرفتگی بینی شود.
طب‌فشاری خانگی:
قسمت بالایی بینی رابا شست و انگشت اشاره بـه آرامی فشار بدهید و هم‌زمان با دست دیگر خود ماهیچه‌هاي هردو طرف پشت گردن را در دست بگیرید.
ماساژ سینوس‌ها:
بـه آرامی ناحیه‌ي سینوس‌ها را ماساژ بدهید تا از فشار گرفتگی بینی کاسته شود.
سرکه سیب:
یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب را در لیوانی آب ریخته و مخلوط کنید و آنرا بنوشید.
چای نعناع فلفلی:
«منتول» یا روغن نعنا هم بـه رفع گرفتگی بینی کمک می کند.
سخن پایانی:
گرفتگی بینی مشکل ناخوشایندی اسـت کـه عده اي از درمان‌هاي خانگی و داروهای ضداحتقان می توانند بـه رفع آن کمک کنند. برای مصرف داروهای رفع گرفتگی بینی بهتر اسـت از دکتر داروخانه مشورت بگیرید یا از دکتر خود درباره‌ي آن سؤال کنید. یادتان باشد کـه استفاده از این داروها بدون رعایت دستور مصرف می تواند حال‌تان را بدتر کند.
منبع: پارس ناز
68
