علل ، علائم و درمان سرطان بیضه

سرطان بیضه (Testicular cancer) یکی از سرطان های شایع در مردان است که معمولا در سنین بین ۲۰ تا ۴۰ سالگی رخ می دهد. اگر این بیماری در مراحل ابتدایی کشف شود، به آسانی قابل درمان است. سرطان بیضه درمان نشده به غدد لنفاوی و سرانجام سایر قسمت های بدن گسترش یافته و نهایتا منجر به مرگ خواهد شد. سرطان معمولا یک بیضه را درگیر می کند. بیشتر تومورهای بیضه از سلولهای تولید کننده اسپرم منشا می گیرند. ۴ نوع سرطان بیضه وجود دارد:

1. سمینوم (Seminoma)

2. آمبریونال کاسینوما ( Embryonal Cacinima)

3. تراتوما (Teratoma)

4. کوریوکارسینوما (Choriocarcinoma)

که از این بین نوع اول یا سرطان مجاری منوی شایعترین نوع است و در سنین ۳۵ تا ۴۵ سالگی بیشتر دیده می شود.

علل سرطان بیضه :

علت پيدايش تومور بيضه نامشخص است، اما عوامل مادرزادي و اکتسابي مي توانند در پيدايش سرطان نقش داشته باشند. بطور خلاصه عوامل مؤثر در پيدايش سرطان بيضه را مي توان بصورت زير بيان کرد.

¤ کريپتورکيديسم (نهان بيضگي)

قوي ترين ارتباط ميان سرطان و بيضه نزول نيافته وجود دارد و شايع ترين نوع سرطان نيز در اين افراد سمينوم است. بيشترين احتمال بروز سرطان، در بيضه نزول نيافته در نوع شکمي آن وجود دارد و کمترين احتمال مربوط به نوع مغبني (اينگوينال) است.

¤ تجويز استروژن به مادر در دوران حاملگي

¤ آسيب هاي بافتي بيضه ناشي از ضربه يا عفونت

عوامل خطرساز

از جمله عوامل خطرساز براي ابتلا به سرطان بيضه مي توان به موارد زير اشاره کرد:

• نژاد: احتمال بروز سرطان سينه در يک مرد سفيد پوست ۲٪ براي تمام طول عمر وي میباشد. ميزان بروز سرطان بيضه در سياه پوستان يک چهارم سفيدپوستان است.

• محل درگيري: سرطان بيضه در طرف راست از شيوع بيشتري برخوردار است. اين امر با شيوع بيشتر کريپتورکيديسم ( نهان بيضگي ) در طرف راست همراه است.

• وضعيت اقتصادي اجتماعي: احتمال بروز تومور بيضه در مرداني که در سطوح اقتصادي اجتماعي بالاتري به سر مي برند بيشتر است.

علائم سرطان بیضه

شما متوجه علائم نخواهید شد مگر این که به طور منظم بیضه های خود را معاینه کنید.

علائم عبارتند از:

◊ توده بدون درد و سفت در بیضه مبتلا

◊ تغییر اندازه و قوام بیضه

◊ درد مبهم در کیسه بیضه

◊ ندرتا، درد ناگهانی تیز در بیضه مبتلا

در برخی موارد، مایع در کیسه بیضه تجمع پیدا می کند ( هیدروسل ) و در صورت هر گونه تغییر در بیضه باید فورا با پزشک خود مشورت کنید.
مردان‌ بايد به‌طور منظم‌ حداقل‌ ماهي‌ يك‌ بار بيضه‌هاي‌ خود را معاينه‌ كنند

شناسائی و تشخیص سرطان بیضه

- ارزيابي آزمايشگاهي

در بيماري پيشرفته، کم خوني ديده مي شود. در انتشار به کبد اختلال در آزمون هاي عملکرد کبدي و در نتيجه انسداد حالب، اختلال در آزمايش هاي عملکرد کليوي مشاهده مي شود. شاخص هايي در تشخيص و نيز پيگيري درمان سرطان بيضه وجود دارد که عناصر بيوشيميائي خاصي هستند.

- تصويربرداري

با کمک سونوگرافي بيضه مي توان سرطانهاي بيضه را به سرعت و بطور دقيق تشخيص داد. به منظور درجه بندي سرطان عکسبرداري از قفسه سينه و سي تي اسکن لگن و شکم لازم است.

تشخيص افتراقي

شايع ترين اشتباه تشخيصي در مورد سرطان بيضه، اپيديديميت (التهاب مجاري اسپرم بر) است. دومين اشتباه شايع تشخيصي هيدروسل (آب آوردن بيضه) است. اگر در حضور هيدروسل نتوان بيضه را بطور کامل معاينه کرد، بايد سونوگرافي انجام داد . نبايد مايع هيدروسل را با سوزن بيرون کشيد.

درمان سرطان بیضه

شیوه درمان بسته به نوع تومور و میزان گسترش آن تعیین می شود. برداشتن بیضه مبتلا از طریق جراحی، اولین مرحله درمان در سرطان بیضه است. عملکرد جنسی یا قدرت باروری با برداشتن یک بیضه، تغییر چندانی نخواهد کرد.

ممکن است جهت از بین بردن سلول های سرطانی در سمینوم از پرتودرمانی استفاده شود. به این صورت که اشعه گاما یا اشعه ایکس با ولتاژ بالا بر ناحیه گرفتار تابانده می شود. این اشعه به سلو ل های سرطانی صدمه وارد ساخته یا آنها را نابود می کند در حالی که بر بافت طبیعی نزدیک اثر چندانی ندارد.

ممکن است پرتو درمانی آثار جانبی ای مانند واکنش های پوستی، حالت تهوع، استفراغ، خستگی و اسهال داشته باشد. در اکثر موارد استراحت و تغذیه مناسب و گذشت زمان این ناراحتی ها را برطرف می سازد.

شیمی درمانی و درمان با داروهای ضد سرطان که در تقسیم و رشد سلول های سرطانی تداخل ایجاد می کند در بعضی از موارد سرطان بیضه مورد استفاده قرار می گیرد.

پرتودرمانی و شیمی درمانی برکارکرد جنسی تأثیر ندارند اما می توانند بر باروری اثر داشته باشند.

جهت برداشتن غدد لنفاوی شکم در مواردی که درگیری این غدد در سرطان های غیر سمینومی ثابت شده باشد یا مورد شک باشد، ممکن است از عمل جراجی استفاده گردد.

در نهایت، مراقبت دقیق و مراجعه مرتب پزشکی بعد از درمان توصیه می شود. تقریباً تمام موارد سرطان بیضه به خوبی قابل درمان هستند، به ویژه اگر تومور به موقع تشخیص داده شود.

در چه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟

اگر دچار تورم‌ سفت‌ يا توده‌ در بيضه‌دان‌ باشيد. اگر دچار علايم‌ جديد و غير قابل‌ توجيه‌ شده‌ايد. داروهاي‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ عوارض‌ جانبي‌ گردند. چنانچه سرطان قسمت های دیگر بدن را مبتلا کرده باشد درمان های بیشتری نظیر جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی نیاز است. در درگیری غدد لنفاوی شکم، این غدد با جراحی برداشته می شوند. از چهارنوع سرطان ذکر شده، سرطان مجاری منوی با جراحی و پرتودرمانی به آسانی درمان می شود.

پيشگيری از سرطان بیضه

مردان‌ بايد به‌طور منظم‌ حداقل‌ ماهي‌ يك‌ بار بيضه‌هاي‌ خود را معاينه‌ كنند. اين‌ كار جلوي‌ سرطان‌ را نمي‌گيرد ولي‌ ممكن‌ است‌ به‌ كشف‌ سريع‌ تومور كمك‌ كند به‌طوري‌ كه‌ از علاج‌ آن‌ اطمينان‌ حاصل‌ گردد.

منبع: بیتوته

1980