باورهای غلط و خوددرمانی / از مصرف بیرویه ویتامینها بپرهیزید
این باور باعث شده تا مصرف سرخود ویتامینها تنها مختص کشور ما نباشد و بر همین اساس هم این مشکل در کل دنیا وجود دارد و یک درآمد سرشار و فعالی را در دنیا فراهم کرده است.
یک متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت: متاسفانه در کشور ما یک باور نادرست وجود دارد که افراد فکر میکنند برای حفظ سلامتی یا پیشگیری از خیلی از بیماریها از ویتامینها استفاده کنند و این مصرف باعث بهبود وضعیت آنها میشود. دکتر حمیدرضا فرشچی در گفتوگوبا طبنا (خبرگزاری سلامت) با بیان این مطلب اضافه کرد: این باور باعث شده تا مصرف سرخود ویتامینها تنها مختص کشور ما نباشد و بر همین اساس هم این مشکل در کل دنیا وجود دارد و یک درآمد سرشار و فعالی را در دنیا فراهم کرده است. وی ادامه داد: انواع ویتامینها در تیراژ بسیار بالا در جهان در حال استفاده است. ولی مصرف آنها چند نکته دارد.
باور غلط اول
به گفته فرشچی، اولا اینطور نیست که هر فردی نیاز به استفاده از ویتامینها داشته باشد. یعنی این تصور که ما برای حفظ سلامتیمان حتما باید از ویتامینها استفاده کنیم، اشتباه است.
باور غلط دوم
فرشچی تصریح کرد: دوم این تصور باطل که چون تولید ویتامینها و فروش آن نیاز به اجازه و اخذ مجوز مانند سایر داروها نیست، در نتیجه تولید آن راحتتر است. در نتیجه ادعای زیادی وجود دارد که مثلا این ویتامین فلان کمبود را تامین میکند. در صورتی که وقتی این ویتامین در سیستم متابولیسم بدن قرار میگیرد، میزان در دسترس بودن بدن برای خیلی از این مواد به قدری نیست که ادعا میشود.
باور غلط سوم
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی تاکید کرد: سومین نکته این است که شاید خیلی از این ویتامینها بدون تجویز پزشک قابل تهیه از داروخانه بوده و جزو داروهای OTC محسوب میشود ولی به این معنا نیست که این داروها دز مسمومیت ندارند، یعنی خیلی از وقتها مصرف بیرویه این ویتامینها میتوانند عوارض جبرانناپذیری برای فرد ایجاد کند.
غذای مناسب به جای مصرف ویتامینها
فرشچی اضافه کرد: در نتیجه با توجه به این نکات و اینکه افراد برای تامین ویتامینها و ریزمغذیها باید از رژیم غذایی متعادل استفاده کنند چراکه خیلی راحتتر و امکانپذیرتر است. یعنی زمانیکه فرد رژیم غذایی متنوع داشته باشد نیازی به استفاده از ویتامینها را ندارد مگر در گروههای خاص که آن هم باید با نظر پزشکان باشد.
ویتامینها برای چه کسانی مفیدند؟
فرشچی با اشاره به افرادی که مجاز به مصرف ویتامینها هستند، تصریح کرد: معمولا ویتامین برای افرادی تجویز میشود که دارای شرایط خاصی باشند، به عنوان مثال کودکان در سنین خاص بهویژه زمانی که تغذیه کافی ندارند، افراد پرریسک در معرض خطر مانند کسانی که دچار ضعف ایمنی چه بر اثر مصرف دارو و چه به دلیل بروز بیماریهایی مانند انواع سرطانها و شیمیدرمانیها شدهاند، خانمها در دوران باروری، بارداری یا شیردهی برای تامین نیاز خود یا کودکشان یا افراد سالخورده که تغذیه ناکافی دارند.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه مصرف ویتامینها در هر شرایطی اثرات مفید دارد یک باور نادرست است، اظهار کرد: به غیر از موارد مجاز مصرف ویتامینها که گفته شد، مصرف ویتامینها به طور عمومیاز سوی مردم تنها به این دلیل که لازم نیست از سوی پزشک تجویز شود، اقدام درستی نیست.
تبعات مصرف خودسر ویتامینها
وی در تاکید این موضوع که مصرف خودسر ویتامینها میتواند مسمومیت ایجاد کند، گفت: قطعا ویتامینها هم دز مصرف دارند و در صورتی که این میزان مصرف رعایت نشود میتوانند باعث مسمومیت شود و ادعاهایی که وجود دارد مبنی بر اینکه فرض کنید فلان ویتامین را مصرف کنید تمام مشکلات شما مانند ریزش مو، ضعف عضلانی، رشد کافی و …. برطرف میشود، اینطور نیست. فرشچی ادامه داد: قطعا ویتامینها تنها یک مکمل با توجه به شرایط است که حتما هم باید زیر نظر پزشک باشد.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی درباره برخی از باورهای طب سنتی در مصرف بعضی از مواد غذایی مانند عسل و آب جوش گفت: در طب جدید شواهدی برای استفاده از این نوع مواد غذایی به عنوان دارو وجود ندارد. عسل قطعا به تنهایی یک ماده مغذی حاوی ویتامینهاست که در ترمیم زخمهای گوارشی استفاده میشود، اما اینکه عسل را بیرویه استفاده کنیم خیلی وقتها در کسانی که در معرض بیماری دیابت هستند میتواند عوارضی را به همراه داشته باشد.
منبع: الف
1980