سرطان ریه، عوامل و راه‌های درمان آن

سرطان ریه یکی از جدی‌ترین سرطان‌هاست. در انگلستان حدود 44.500 نفر مبتلا به این بیماری در هر سال شناسایی می‌شوند.معمولاً مراحل ابتدایی سرطان ریه دارای علائم و نشانه‌های خاصی نیست اما در نهایت علائمی در افراد مبتلا به سرطان ریه ظهور خواهند کرد که عبارت‌اند از:

-- سرفه مداوم
-- سرفه همراه با خون
-- مشکلات تنفسی مداوم
-- خستگی و کاهش وزن بدون هیچ علت مشخصی
-- احساس درد و ناراحتی حین تنفس و یا سرفه کردن

بنابراین اگر کسی با این علائم مواجه است باید هرچه سریع‌تر با یک پزشک مشورت کند. معمولاً سرطان ریه تا زمانی که در سراسر ریه یا نواحی دیگر بدن گسترش نیافته باشد، علائم خاصی از خود بروز نخواهد داد

انواع سرطان ریه

سرطان‌هایی که منشأ آن‌ها ریه است یا به‌ بیان‌ دیگر، از ریه آغاز می‌شوند را "سرطان ریه اولیه" می‌نامند. اما سرطانی که منشأ آن ریه نبوده باشد و از ناحیه دیگری از بدن آغاز شده و سپس به ریه رسیده باشد را "سرطان ریه ثانویه" می‌گویند. گفتنی است این مطلب در مورد سرطان ریه اولیه صحبت می‌کند. دو نوع اصلی از سرطان ریه اولیه وجود دارد که در واقع بر اساس سلولی که سرطان از آن آغاز می‌شود، طبقه‌بندی می‌شوند. این دو نوع عبارت‌اند از:

سرطان ریه سلول غیر کوچک: شایع‌ترین نوع سرطان ریه از این نوع است و بیش از 80 درصد از موارد سرطان ریه مربوط به این طبقه‌بندی است. این طبقه‌بندی می‌تواند شامل کارسینوم سلول فلس دار، آدنوکارسینوما و یا کارسینوم سلول بزرگ باشد. سرطان ریه سلول کوچک: این نوع از سرطان ریه نسبت به نوع قبلی کمتر شایع است اما سرعت رشد و گسترش این نوع سرطان بیشتر از نوع قبل است. لازم به ذکر است که شناخت نوع سرطان ریه‌ای که فرد به آن مبتلا است، می‌تواند در تعیین نوع درمان متناسب با سرطان ریه مؤثر باشد.

عوامل سرطان ریه

برخی عوامل می‌توانند خطر ابتلا به سرطان ریه را در انسان افزایش دهند. برخی از این عوامل قابل‌کنترل هستند و برخی دیگر قابل‌ کنترل و در اختیار ما نیستند. عوامل ابتلا به سرطان ریه عبارت‌اند از:

سیگار کشیدن : احتمال ابتلا به سرطان ریه به نسبت تعداد سیگارهای مصرفی در روز و مدت‌ زمان مصرف سیگار افزایش می‌یابد. ترک سیگار در هر سنی می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در کاهش ریسک احتمال ابتلا به سرطان ریه داشته باشد. گفتنی است سیگار کشیدن اصلی‌ترین عامل ابتلا به سرطان ریه است. این اتفاق ناشی از این است که سیگار کشیدن موجب می‌شود مواد سمی مختلفی استنشاق و وارد بدن انسان شود.

در معرض دود سیگار قرار داشتن: شاید شما سیگار نکشید اما باید بدانید که در قرار داشتن در معرض دود سیگار شخص دیگر نیز می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد. در معرض گاز رادون قرار داشتن: گاز رادون از شکست طبیعی اورانیوم در درون زمین، آب و یا صخره ایجاد می‌شود که در نهایت در هوایی که تنفس می‌کنیم انتشار می‌یابد. این فرآیند، از رفتارهای طبیعی زمین و محیط است و انسان در آن هیچگونه دخالتی ندارد و از جمله عوامل خارج از کنترل انسان است. وجود این گاز در هوا را به‌ راحتی نمی‌توان تشخیص داد چراکه هیچ بو، رنگ و اثر دیگری ندارد که بتوان بدون تجهیزات از وجود آن باخبر شد.

قرارگیری در معرض آزبست و سایر مواد سرطان‌زا: فعالیت و اشتغال در مکان‌هایی که موجب قرار گرفتن در معرض آزبست و سایر مواد سرطان‌زا می‌شوند، از عوامل بروز سرطان است. این مواد شامل آزبست، آرسنیک، کروم و نیکل می‌شوند. این‌گونه مواد از عوامل بروز انواع سرطان‌ها هستند. همچنین اگر فرد مورد قرارگرفته در ممعرض این مواد سیگاری باشد، احتمال ابتلا به سرطان ریه در وی به‌مراتب افزایش خواهد یافت.

سابقه خانوادگی سرطان ریه: افرادی که در اعضای خانواده خود شامل والدین، خواهر و برادر و یا فرزندان، دارای فرد مبتلا به سرطان ریه هستند یا بوده‌اند، با افزایش احتمال ابتلا به سرطان ریه مواجه هستند. این عامل هم از عوامل خارج از کنترل است.

البته لازم به ذکر است که سرطان ریه بیشتر در افراد مسن بروز می‌کند و بروز این بیماری در افراد زیر 40 سال نادر است. در واقع سرطان ریه بیشتر در افراد 70 تا 74 سال تشخیص داده می‌شود. همچنین همان‌طور که اشاره شد سیگار کشیدن اصلی‌ترین عامل ابتلا به سرطان ریه است و بیش از 85 درصد از موارد سرطان ریه ناشی از مصرف سیگار است.

درمان سرطان ریه

درمان سرطان ریه به عواملی همچون نوع بیماری، میزان گستردگی آن و چگونگی سلامت کلی فرد بستگی دارد، اگر سرطان ریه در مراحل اولیه که سلول‌های سرطانی به محدوده‌ی وسیعی گسترش نیافته‌اند تشخیص داده شود، می‌‎توان از عمل جراحی برای برداشتن نواحی ریه که تحت تأثیر سرطان قرار گرفته‌اند استفاده کرد. اگر عمل جراحی به دلایلی مثل سلامت کلی فرد، نامناسب تشخیص داده شود، می‌توان از رادیوتراپی برای تخریب سلول‌های سرطانی استفاده کرد. البته اگر سرطان به‌قدری گسترش‌ یافته باشد که عمل جراحی و رادیوتراپی برای درمان آن مؤثر نباشند، معمولاً از شیمی‌درمانیاستفاده می‌شود.

نگاهی کلی به سرطان ریه

معمولاً سرطان ریه تا زمانی که در سراسر ریه یا نواحی دیگر بدن گسترش نیافته باشد، علائم خاصی از خود بروز نخواهد داد و این نکته بسیار نگران‌کننده‌ است؛ چراکه باعث می‌شود تشخیص این سرطان معمولاً در زمانی باشد که کمی دیر شده است. البته فراموش نکنید که میزان بهبودی سرطان ریه، بستگی به میزان گسترش بیماری دارد و تشخیص زودهنگام آن می‌تواند امید به بهبودی و درمان را به‌ شدت افزایش دهد.

منبع: تبیان

1980