صدای مفصل فک را چه موقع باید جدی بگیریم؟

فرناز المعی‌نژاد متخصص فیزیوتراپی اظهار کرد: این صدا یک احساس دردناک است که به علت اختلال در مفصل گیج گاهی- فکی ایجاد می‌شود، مفصل گیج‌گاهی- فکی در ۲ طرف صورت، جلوی گوش و در انتهای دندان‌ها قرار گرفته است، این مفصل استخوان چانه را به جمجمه متصل می‌کند، مفصل گیج‌گاهی- فکی در جویدن غذا، غذا خوردن، صحبت کردن و خمیازه کشیدن نقش دارد.

چه عواملی در سایش سطوح مفصلی فک اثر دارند ؟

او بیان کرد: انجام مداوم فعالیت‌هایی مانند آدامس جویدن، جویدن ناخن‌ها، فشردن دندان‌ها روی هم یا گزیدن دائم لب‌ها در سایش سطوح مفصلی فک تأثیر دارند، اگر صدای مفصل فک با درد همراه نباشد اغلب نیاز به پیگیری ندارد، اما مواردی مانند التهاب مفصلی، دررفتگی یا شکستگی فک، چفت نشدن دندان‌ها روی هم، اسپاسم و درگیری عضلات ناحیه فک، صورت و گردن، وجود مشکلات تنفسی هنگام خواب و عفونت و تومور‌ها که صدا در مفصل فک را ایجاد می‌کنند، باید به آنها توجه کرد.

المعی‌نژاد افزود: غضروف مفصل گیج‌گاهی- فکی به دو علت، یکی روماتیسم مفصلی و دیگری آرتروز مفصلی ملتهب می‌شود، در هر دو حالت تخریب غضروف مفصلی در کاهش قدرت جذب شوک‌های وارد شده به مفصل در هنگام حرکات مفصل گیج‌گاهی- فکی نقش دارد، افراد در صورت دچار شدن به التهاب مفصلی بر اثر علت‌های گفته شده باید به پزشک مراجعه کنند.

این متخصص فیزیوتراپی تأکید کرد: ضربه فیزیکی شدید به صورت، سوانح رانندگی، زمین خوردن، حوادث صنعتی و آسیب‌های ورزشی مواردی هستند که در ایجاد در رفتگی یا شکستگی مفصل فک نقش دارند، دررفتگی یا شکستگی مفصل فک با نشانه‌های دیگر مانند التهاب، درد، خونریزی، بی‌حسی و کبودی همراه است، مبتلایان به در رفتگی یا شکستگی فک باید به شکل اورژانسی درمان شوند.

او درباره چفت نشدن دندان‌ها روی هم تصریح کرد: یکی از مهمترین دلایل صدای فک، چفت نشدن دندان‌ها روی هم است که به علت به هم خوردن راستای مفصل‌های دو فک ایجاد می‌شود، مواردی مانند ردیف نبودن دندان‌ها، عقب بودن فک پایین و جلو بودن فک بالا موجب می‌شوند که ردیف‌های بالایی و پایینی دندان‌ها روی هم قرار نگیرند، چفت نشدن دندان‌ها روی هم اغلب با نشانه‌های دیگر مانند تغییر فرم ناگهانی دهان و صورت، گزیدن مداوم زبان یا قسمت داخلی گونه (لپ)، ناراحتی هنگام جویدن و اختلال در تکلم همراه است.

المعی‌نژاد بیان کرد: وجود گره‌های دردناک در عضلات اطراف مفصل گیج‌گاهی- فکی یکی دیگر از دلایل بروز صدای فک است، اسپاسم و درگیری عضلات ناحیه فک، صورت و گردن اغلب با مواردی همراه است که از این موارد می‌توان به بهتر نشدن درد پس از یک هفته، محدود شدن حرکات سمت درگیر، دندان قروچه شبانه و اختلال در خواب و مشکلات خلقی اشاره کرد. اگر فردی به اسپاسم و درگیری عضلات ناحیه فک، صورت و گردن دچار باشد درد فک با باز کردن کامل دهان بر اثر خمیازه کشیدن یا کج کردن دهان افزایش پیدا می‌کند.

این متخصص فیزیوتراپی درباره وجود مشکلات تنفسی هنگام خواب اظهار کرد: مشکلات راه‌های هوایی بینی و دهان، پولیپ بینی، مشکلات سینوس‌ها یا برخی بیماری‌های سیستم اعصاب مرکزی در ایجاد سختی تنفس در خواب و حتی وقفه تنفسی هنگام خواب (آپنه) موثر هستند، در صورت دچار شدن به مشکلات تنفسی هنگام خواب فرد ناگهان از خواب می‌پرد تا با دهان باز نفس عمیق بکشد، این وضعیت در اعمال فشار ناگهانی روی مفصل گیج‌گاهی- فکی و اختلال در عملکرد این مفصل و ایجاد صدای فک اثر می‌گذارد.

او افزود: عفونت غدد بزاقی یا سایر غدد دهان و فک یا وجود برخی تومور‌های دهان و زبان می‌تواند در عملکرد مفصل گیج‌گاهی- فکی اختلال ایجاد کند و صدای فک را موجب شود، این مورد با برخی نشانه‌های دیگر همراه است که پزشک در ارزیابی بیمار آنها را مورد بررسی قرار می‌دهد.

اقدامات درمانی در مواجهه با صدای مفصل گیج‌گاهی- فکی

المعی‌نژاد تصریح کرد: افرادی که با صدای شدید در مفصل فک مواجه هستند باید روی مفصل کمپرس سرد یا گرم قرار دهند، غذا‌های نرم بجوند، شب‌ها هنگام خواب از محافظ دندان استفاده کنند و ورزش‌های تقویتی و کششی مفصل گیج‌گاهی- فکی را انجام دهند.

روش‌های درمان صدای مفصل فک

این متخصص فیزیوتراپی گفت: اگر صدای مفصل فک با درد همراه نبوده می‌تواند به علت خستگی عضلات باشد و خود به خود برطرف شود، اما اگر این صدا بیش از یک هفته طول بکشد یا با درد و التهاب همراه باشد مراجعه به پزشک ضروری است، پزشک بسته به معاینات انجام شده شما را به دندان پزشک جهت بررسی وضعیت دندان‌ها و فک ارجاع می‌دهد یا در موارد آسیب‌های دیسک مفصل گیج‌گاهی- فکی، شکستگی و دررفتگی‌های فک به شما می‌گوید که با جراح فک مشورت کنید، مراجعه به فیزیوتراپیست جهت کاهش درد و التهاب مفصل بر اثر روماتیسم مفصلی، آرتروز و وجود گره‌های دردناک در عضلات فرد، صورت و گردن از دیگر روش‌های درمان صدای مفصل فک است.

چهار تمرین درمانی برای رفع صدای مفصل فک

او اظهار کرد: در تمرین نخست فرد باید دو انگشت خود را زیر چانه قرار دهد سپس دهان خود را باز و با انگشتان خود به آرامی در برابر باز شدن دهان مقاومت کند، پنج ثانیه دهان را در این وضعیت نگه دارد سپس آن را رها کند، این حرکت باید پنج بار تکرار شود.

المعی نژاد بیان کرد: در تمرین دوم فرد باید کمی دهان خود را باز کند و مطابق تصویر انگشتان خود را روی دندان‌های پایینی قرار دهد سپس سعی کند دهان خود را ببندد و با انگشتان خود به فک پایین مقاومت اعمال کند، پنج ثانیه دهان را در این وضعیت نگه دارد، این حرکت باید پنج بار تکرار شود.

این متخصص فیزیوتراپی افزود: در تمرین سوم فرد باید صاف بایستد سپس به آرامی چانه را به سمت گردن (عقب) فشار دهد و سعی کند غبغب خود را چین بیندازد، غبغب را پنج ثانیه در این وضعیت نگه دارد و این حرکت را پنج بار تکرار کند.

او یادآوری کرد: در تمرین چهارم فرد باید یک چوب بستنی را بین دندان‌های خود را نگه دارد سپس کند آن را به دو طرف حرکت دهد، این حرکت باید ۲۰ مرتبه تکرار شود.

24