سرطان و ام‌اس بیماری‌هایی که با تغییرات ژنتیکی به جان افراد می‌افتند
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک گفت: امروزه به علت اینکه سبک زندگی نادرست، شیوع بیماری‌های چند عاملی مثل سرطان در جامعه افزایش پیدا کرده است.
قاسم آهنگری عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری درباره انواع بیماری‌های مرتبط با ژنتیک اظهار کرد: بیماری‌های مرتبط با ژنتیک به ۲ گروه تک ژنی و چند ژنی یا چند عاملی (کمپلکس) تقسیم بندی می‌شوند که عمده مشکلات بشر در قرن اخیر ناشی از بیماری‌های چند عاملی است که بودجه زیادی را به بودجه‌بندی و نظام سلامت کشور‌ها تحمیل می‌کند.
او بیان کرد: امروزه بر اثر سبک زندگی و عوامل آلاینده زیست محیطی شاهد تغییرات زیادی در زندگی همه اقشار جامعه هستیم که متأسفانه به علت اینکه سبک زندگی ما از الگوی صحیحی پیروی نمی‌کند شیوع بیماری‌های چند عاملی در جامعه افزایش پیدا کرده است. اگر افراد آموزش کافی را در زندگی ببینند کمتر شیوع این بیماریها را شاهد هستیم، متأسفانه اغلب این اختلالات برگشت‌ناپذیر هستند به این معنی که درمان قطعی برای آنها وجود ندارد، از سوی دیگر تشخیص و درمان آنها هم نیازمند هزینه‌های سنگینی است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری افزود: از جمله بیماری‌های چند عاملی می‌توان به سرطان، ناراحتی‌های اعصاب و روان، دیابت، بیماری‌های متابولیک و خود ایمن، آسم و آلرژی اشاره کرد.
آهنگری تأکید کرد: هر فردی در بدو تولد ترکیب ژنتیکی خاصی دارد، در طول دوران زندگی بیان ژن‌ها تغییر می‌کنند. اگر ما شرایط مطلوب را برای بیان ژن‌ها در طولانی‌مدت فراهم نکنیم، ژن‌ها به اختلال در عملکرد سلولی دچار می‌شوند و روی ژن‌های دیگر هم اثر می‌گذارند، علت بسیاری از بیماری‌های چند عاملی تغییر در بیان ژن‌ها و تعامل گروهی ژن‌ها جهت عملکرد صحیح سلولی است.
او تصریح کرد: ما بر اثر در تماس قرار گرفتن با انواع سموم و آلاینده‌ها مستقیم به بیماری‌های چند عاملی مبتلا می‌شویم که ناشی از اختلال در عملکرد ژن‌ها، پروتئین‌ها و گیرنده‌های آنهاست، بنابراین بهترین راه اجرای برنامه‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌هاست. اجرای این برنامه‌ها در مقابل هزینه‌های نجومی تشخیص و درمان به طور کامل معقول است. بهترین روش و کم‌هزینه‌ترین آن ارتقای میزان آگاهی‌های عمومی جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری‌هاست.سازمان‌های متولی بهداشت و کشورهای پیشرفته به تازگی بیشتر بر روی این موضوع در حوزه بهداشت و درمان سرمایه‌گذاری می‌کنند.
چرا بیماری‌های چند عاملی تنها در برخی افراد بروز پیدا می‌کنند؟
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری گفت: افراد مختلف نسبت به استرس مزمن واکنش‌های گوناگونی از خود نشان می‌دهند. عده‌ای از افراد در برابر استرس پاسخ شدیدتری از خود بروز می‌دهند. در این اشخاص بر اثر وارد شدن استرس، ترشح هورمون‌های هیپوفیز افزایش پیدا می‌کند بنابراین میزان کورتیزول خون بالا می‌رود و قند خون شخص هم بیشتر می‌شود. این استرس همچنین روی سلول‌های ایمنی فرد هم اثری منفی می‌گذارد.
آهنگری اظهار کرد: عملکرد صحیح ژن‌ها در حالت طبیعی می‌تواند سلول‌های ایمنی ما را توانمند کند و این سلول‌های توانمند شده قادر هستند که علیه تومور‌ها مبارزه کنند و آنها را از بین ببرند؛ در حالی که اگر سلول‌های ایمنی بدن مختل شوند، در بدن آلرژی ایجاد می‌شود و بدن قادر نیست که به سلول‌های سرطانی حمله کند.
او یادآوری کرد: بیماری‌هایی مانند ام‌اس، سرطان‌ها و ویتیلیگو یا پسوریازیس در گذشته در کشور ما آنقدر شایع نبودند. گسترش این‌گونه از بیماریها در کشور می‌تواند شاخصی برای شیوع بیماری‌های چند عاملی باشد. امروزه در کشور با افزایش دانش پزشکی در مراکز دانشگاهی همچون کشورهای پیشرفته با همکاری سازمان‌های متولی امر آموزش همگانی می‌توانیم از طریق افزایش آگاهی‌های عمومی اقدام کنیم تا از شیوع بیماری‌هایی که هزینه‌های هنگفتی را در تشخیص و درمان به نظام سلامت کشور و بیماران متحمل می‌کنند، جلوگیری کنیم.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
24
