بیماری‌هایی که در زنان «عادی» قلمداد می‌شود / موانع فرهنگی دسترسی زنان به خدمات بهداشتی
مدیر گروه مطالعات زنان و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: در جامعه‌شناختی جنسیت ثابت شده برخی زنان تغییرات مرتبط با سلامت خود را جدی نمی‌گیرند.
لیلا فلاحتی مدیر گروه مطالعات زنان و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم بیان کرد: برای متمرکز کردن توجه زنان به موضوع سلامت باید آگاهی زنان را ارتقاء داد. به طور کلی برای بررسی میزان توجه زنان بر سلامت‌شان، نیازمند نوعی مطالعه روندی هستیم. با این وجود آمارهای ثانویه موجود (مرکز آمار ایران و مرکز بهداشت) که تا حدودی بیانگر میزان توجه و اهمیت زنان بر سلامت‌شان است نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران موفق به کسب دستاوردهای جدی و قابل اعتنایی در زمینه بهداشت به ویژه بهداشت باروری شده است.
وی افزود: به طور مثال بیماری‌های دوران بارداری و مسائل زایمان از بحران‌های حوزه سلامت زنان در سطح جهان به شمار می‌رود. اگرچه ایران در برخی سیاست‌های کلی نتوانسته است موفقیت‌های چشم‌گیری به دست آورد، اما در زمینه بهداشت باروری دسترسی‌های بسیار خوبی فراهم کرده‌ایم.
ایران جزء ۹ کشور موفق در زمینه مبارزه با مرگ و میر مادران
فلاحتی با بیان اینکه براساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت ایران در زمینه مبارزه با مرگ و میر مادران باردار جزء ۹ کشور موفق جهان محسوب می‌شود، گفت: پژوهش‌ها نشان می‌دهد که کشورهای یونان، ایرلند، سوئد، اسپانیا و بلژیک در زمینه مبارزه با مرگ و میر مادران جزء کشورهای موفق هستند و ایران نیز به دلیل کاهش میزان مرگ و میر مادران در زمان زایمان موفقیت‌هایی دارد، این درحالیست که این خطر همچنان در کشورهای فقیر پابرجاست.
میزان مرگ و میر نوزادان در ایران از حد میانگین کمتر است
وی با اشاره به اینکه در سطح جهانی از هر ۱۰۰ هزار تولد به طور میانگین ۷۵ تولد منجر به مرگ می‌شود، تصریح کرد: براساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت، از هر ۱۰۰ هزار تولد در ایران حدود ۴۵ تولد منجر به مرگ می‌شود و این یعنی ایران اقدامات جدی در زمینه سلامت تولد نوزادان نیز داشته است. همچنین از هر ۱۰۰ هزار تولد در کشور نیجریه حدود ۸۱۴ تولد، ۷۸۹ تولد در سودان جنوبی و ۷۳۹ تولد در سومالی منجر به مرگ می‌شود.
سرطان‌های شایع در زنان
مدیرکل امور بین‌الملل معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، ادامه داد: دسترسی مردم به بیمه‌های سلامت، فرصتی را برای دهک‌های اول و دوم جامعه فراهم کرده است تا آنها از طریق بیمه‌های سلامت و بیمه‌های فراگیر، از خدمات سلامت بهره‌مند شوند البته هنوز زنان ایرانی با مشکلاتی درمانی مواجه هستند، سرطان سینه و سرطان دهانه رحم از سرطان‌های شایع زنان به شمار می‌رود که تشخیص آن از طریق پایش‌های اولیه امکان‌پذیر است، اما آیا زنان به سلامت خود و انجام به موقع پایش‌ها توجه دارند؟ به جرات می‌توان گفت که امکانات بهداشتی امروزه در بیمارستان‌ها و سیستم‌های دولتی فراهم است اما این زنان هستند که باید به عنوان عامل حرکت کرده و از خدمات بهره‌برداری کنند.
وی ادامه داد: در برخی کشورهای دنیا انجام پایش و رصد وضعیت سلامت زنان اجباری است، یعنی انجام پایش وضعیت سلامت برای زنانی مانند کارمندان که در دسترس دولت قرار دارند اجباری خوانده می‌شود اما برخی کشورهای دیگر مانند ایران پایش سلامت زنان را اختیاری می‌داند، یعنی امکانات در بخش خصوصی و دولت فراهم است اما زنان باید خود به چکاپ سالیانه توجه داشته باشند.
در نهایت زنان چقدر به سلامت خود اهمیت می‌دهند؟
به گفته این جامعه‌شناس، اگرچه ایران موفق شده است در زمینه فرزندآوری و فراهم کردن امکانات سلامت، زیرساخت‌های لازم را فراهم کند اما بی‌شک هنوز در برخی مناطق ایران در زمینه تاسیس بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها، فراهم آوردن زیرساخت‌ها، استقرار تکنسین‌های حرفه‌ای و موانع فرهنگی با چالش‌های عدیده‌ای مواجه هستیم، که همه این عوامل باعث شده سلامت زنان جدی گرفته نشود و حتی در مواقعی حالات بیماری‌های در آنها طبیعی و عادی قلمداد شود.
فلاحتی با بیان اینکهرفتارهای اجتماعی وابسته به سه عامل دانش، نگرش و رفتار است، گفت: موانع فرهنگی در مناطق محروم به زنان این اجازه را نمی‌دهد که به تنهایی از منزل خارج شوند و از سوی دیگر نیز امنیت اجتماعی میان زنان وجود ندارد که بخواهند به تنهایی از خانه خارج شوند؛ چنین رویکردهایی باعث می‌شود زنان زمانی از خانه خارج شوند که پدر، پسر یا همسرشان همراه آنها باشد. اغلب این عوامل موجب می‌شود آنها زمانی تقاضای دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی را داشته باشند که به بیماری حاد دچار شده باشند، عملا این دیدگاه‌ها موجب می‌شود که فرآیند پیشگیری از بیماری بی‌نتیجه باقی بماند و سطحی از بیماری‌های مزمن در مناطق حاشیه‌ای فراوان تر باشد.
مدیر گروه مطالعات زنان و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تاکید کرد: گاهی حتی زنان نیز خودشان نسبت به سلامت‌شان بی‌توجه هستند، به طوریکه از دیدگاه جامعه‌شناختی جنسیت ثابت شده است برخی زنان تغییرات مرتبط با سلامت خود را جدی نمی‌گیرند.
وی با اشاره به اینکه موضوع سلامت موضوعی «تکنیک محور» است، اظهار کرد: سلامت نیازمند زیرساخت و ابزارهایی است لذا اگر در برخی مناطق زیرساخت‌های لازم فراهم نباشد و از سوی دیگر موانع فرهنگی نیز مانع از ارتقاء و آگاهی زنان از وضعیت سلامت باشد بحران تشدید می‌شود. در این زمان سوالی که مطرح می‌شود آن است که آیا موانع فرهنگی مانع از دسترسی زنان به خدمات بهداشتی و درمانی است؟ یا اساسا زیرساختی وجود ندارد؟
منبع: ایسنا
66
