«مرهم» بر لب‌های کودکان
پزشكان مؤسسه مرهم در ۳ روز، ۲۰۸ كودك لب‌شكری را جراحی كردند.
گوشه لب پسربچه، به سمت بینی، باز است. دهانش را كه باز میكند، راه ارتباطی مجرای تنفسی و حلق كاملا باز است. پسر بچه، 11 سالش است. می‌گوید همیشه غذای آبكی میخورد و حسرت جویدن غذا به دلش مانده است. این حال و روز كودكانی است كه لب‌شكری‌اند، كسانی كه لذت یك زندگی معمولی، خوردن یك غذای دلچسب به دلشان مانده است. حالا یك گروه از پزشكان فوقتخصصهای زیبایی و پلاستیك، سراغ شهرهای محروم رفتهاند تا مرهمی باشند بر زخم محرومیت آن منطقه، گروهی كه نام خود را مرهم گذاشته‌اند. آنها در سفر اخیرشان به كرمانشاه، اما ركورد شكستند و 208نفر از كودكان لب‌شكری را عمل كردند.
شیرینی عمل خیر
ناصر مظفری، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی- فوق‌تخصص جراحی پلاستیك
مظفری یك سالی می‌شود كه عضو گروه پزشكان و عضو هیأت امنای موسسه ملی مرهم شده است. قبل از این اما همیشه دوست داشته كه عضو گروه شود. روزمرگی و برنامه‌های سنگین عمل جراحی اما این اجازه را به او نمیداده. او درباره آشنایی با این گروه به ما می‌گوید: «كلانتری رئیس هیات‌مدیره استادم بود، بعدا البته ما با هم همكار شدیم. ایشان واسطه آشناییام با این گروه بود.» البته مظفری توضیح می‌دهد كه در همه سالهایی كه كلانتری از درمان در مناطق محروم میگفته، او شوق همكاری داشته است. در این یك سال اما از عملكرد خود راضی است. او با گروه برای انجام عمل جراحی به سه شهر سفر كرده است. دزفول، كرمانشاه و نیشابور از شهرهایی است كه این هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی، همراه گروه به آنجا رفته است. به جز او البته پزشكان دیگری هم همراه گروه هستند، از فوق تخصص‌‌های جراحی پلاستیك گرفته تا پزشكان طب ورزش، ارتوپد، پرستار و فوق تخصص‌‌های بیهوشی كه همه یك هدف دارند؛ این كه به محل سكونت بیماران بروند و به آنها خدمت كنند. خدماتی كه از ویزیت، اسكان و غذا گرفته تا حمل و نقل و جراحی رایگان است.
نكته مهم در این خدمت اما حضور حدود 82 پزشك فوق‌تخصص جراحی پلاستیك با هم و در یك سفر است. در شرایطی كه جراحیهای پلاستیك خیلی گرانقیمت است پزشكان، بیمارانی را كه مشكلات كام و جمجمه دارند، درمان می‌كنند. او تاكید میكند: «تمامی عملهای جراحی ما درمانی است و نه زیبایی.» خانوادههایی كه توان مالی كمی دارند، جامعه هدف این گروه هستند و فقط آنها هم عمل خواهند شد. مظفری توضیح می‌دهد كه بسیاری از بیمارانشان توان مالی درمان و حتی سفر ندارند و همین باعث شده است پزشكان سراغ آنها بروند. مهمترین وجه این حضور اما برنامه‌ریزی متخصصان و پرستاران است. همه پرستاران و متخصصان در همه سفرها مرخصی میگیرند تا خود را به شهری كه قرار است، برسانند و بیمارانشان را درمان كنند. درمانی كه ساعت‌ها زمان میبرد. ویزیتها از 7 صبح شروع می‌شود و حتی تا 12 شب هم ادامه پیدا میكند. هر كدام از بیماران كه نیاز به عمل جراحی داشته باشند، در اتاقهای عمل جراحی كه از قبل آماده شده، حاضر میشوند. در سفر كرمانشاه، تنها 208 عمل جراحی در سه روز انجام شده است. در روز اول این سفر، 75 عمل انجام گرفته است. به گفته مظفری این كار خیر، برای اولین بار است كه در ایران انجام می‌شود. 13 اتاق جراحی برای رسیدن به این ركورد در اختیار پزشكان فوق‌تخصص قرار گرفته است. فوق تخصص جراحی پلاستیك می‌گوید كه پزشكان این گروه، گاهی 24 ساعت هم در اتاق عمل میمانند و جراحی می‌كنند. عمل‌هایی مانند رفع اختلالات جمجمه و كام، بسته به مشكلاتی كه بیمار دارد، دو تا سه ساعتی زمان میبرد و مظفری تعریف میكند كه گاهی بلافاصله بعد از تمام شدن عمل جراحی، عمل جراحی دیگری را شروع می‌كنند؛ كاری كه حتی در مواقع عادی انجام آن سخت است و عموما در بیمارستان‌ها اجرا نمیشود اما در سفرهای كوتاه‌مدت، برای این كه خدمت بیشتری به مردم شود، پزشكان حتی از زمان استراحت خود میگذرند و از یك اتاق عمل جراحی به اتاق دیگری میروند. مظفری در جواب این سوال كه با این حجم از عمل خسته نمیشوید، می‌گوید: «این شعار نیست اما شیرینی عمل جراحی كسانی كه به علت ناتوانی مالی، توان درمان ندارند، خیلی زیاد است و همین خستگی را از بین میبرد.» و از لبخند والدینی می‌گوید كه به علت فقر نمیتوانستند فرزندشان را درمان كنند و حالا او عمل شده است. به خاطر نشاندن لبخند بر لبان مادران و فرزندان هم از هیچ چیزی دریغ نمیكنند. مظفری معتقد است: «ما از صبح تا شب همین عملهای جراحی را انجام میدهیم اما شیرینی بركات این عملها خیلی زیاد است و بركاتش در تمام لحظات زندگیمان وجود دارد. خدمت به بیماران فرقی ندارد اما لذت این خدمت بیشتر است.»
سفرهای اضافه بر سازمان
رحمتالله حافظی- متخصص طب فیزیكی و توانبخشی- نایب‌رئیس هیات‌مدیره موسسه ملی مرهم
پنج سالی می‌شود كه حافظی با گروه همراه شده است. داستان پیوستن او اما از یك همایش و یك دعوت شروع شد. همین دعوت هم بهانهای شد تا تلاش‌‌های او مرهمی شود روی زخم بیماران محروم. حافظی به ما می‌گوید: «به این ترتیب در تمام سه چهار سفری كه گروه سالانه به مناطق محروم می‌رود، من هم همراه‌شان هستم.» البته این بدان معنا نیست كه این متخصص طب فیزیكی و توانبخشی، خودش سفرهای تك‌نفره نرود؛ سفرهایی كه بنا به ضرورت و موردی پیش میآید و او هم برای دست‌گیری راهی سفر می‌شود. اتفاقی كه در یكی از روزهای ماه رمضان چند سال پیش و با انتشار كلیپی افتاد و او بعد از دیدن كلیپ راهی آن شهر محروم شد. حافظی در این باره می‌گوید: «در یك فیلم دیدم كه پیرزنی، با شرایط خیلی بدی زندگی میكند.» همین فیلم، بهانه می‌شود كه او و دو سه نفر دیگر از متخصصان به روستایی در كهگیلویه و بویراحمد بروند و در همین بازدید با اهالی روستایی ملاقات كنند كه در شرایط سختی زندگی می‌كنند و همین باعث می‌شود تا او چند روزی برای ویزیت آنجا بماند و زمینه انتقال بیمارانی را كه نیاز به درمان جدی دارند فراهم كند. حافظی می‌گوید، دو سه باری سفرهای این‌چنینی پیش آمده؛ سفرهایی كه عموما از قبل برای آنها برنامه‌ریزی نشده و این ضرورت و اتفاق است كه باعث می‌شود او راهی سفر شود. شبیه به سفری كه حدود دو سال پیش و در زلزله كرمانشاه انجام شد.
زمانی كه زلزله، سرپلذهاب را لرزاند، همه احساس تكلیف كردند، متقابلا حافظی هم با هفت هشت متخصص دیگر راهی كرمانشاه شد. ویزیت بیماران اسكلتی و عضلانی كاری بود كه حافظی با گروه كوچكش در آن روزها انجام دادند. او درباره برنامه‌های سالانه گروه خیرخواهانهاش، می‌گوید: «از معاونت دانشگاهها، استانداران یا مسؤولان استانی تقاضا برای سفر به شهری داریم.
این تقاضاها بررسی و بعد كارهای اولیه سفر برنامه‌ریزی می‌شود. روال كار خیلی منظم پیش می‌رود. فراخوان عمومی و بنرهای تبلیغاتی در سطح شهر نصب می‌شود تا كسانی كه نیاز دارند برای ویزیت مراجعه كنند، اما همه نمیتوانند در لیست بیمارانی كه ویزیت میشوند، قرار بگیرند.
كسانی كه میخواهند ویزیت شوند، به صورت اینترنتی در سایت موسسه ثبتنام می‌كنند. برخی از بیماران، به صورت اینترنتی ویزیت میشوند، بعضی اما به صورت حضوری. كسانی كه باید حضوری ویزیت شوند، پرونده دارند و روز ویزیت‌شان مشخص است. برای كسانی كه باید عمل جراحی شوند هم همه چیز منظم انجام می‌شود. بیمارانی كه میدانند باید عمل جراحی شوند، در زمان مشخص‌شده به بیمارستان مراجعه می‌كنند.» اینها البته برای بیمارانی است كه بیماریشان در حوزه كاری جراحی پلاستیك قرار میگیرد. بیماران، در تخصص حافظی و همكارانش، یعنی توانبخشی و دردهای عضلانی و اسكلتی، به شكل دیگری پذیرش میشوند. برای این كه در این بخش، با حجم بالای مراجعه روبهرو نشوند، با كمیته امداد و سازمان بهزیستی هر استان، مشورت و هر بیماری كه زیر نظر این دو سازمان است، ویزیت میشوند. هرچند كه این گروه، در دو حوزه تخصصی، جراحی پلاستیك و زیبایی و توانبخشی فعالیت می‌كنند، اما این دلیلی نمیشود كه اگر بیمار دیگری داشته باشند، به آنها توجه نشود.
گروه برای آنها هم برنامه‌ها دارد. در راستای همین هدف، تنها 370 بیمار كه مشكلات بیماری خارج از این دو حوزه داشتند در سه ماهه اول سال، از شهر خودشان به تهران ، اعزام شدهاند و امكانات برای اسكان 1165 نفر از خانوادههای آنها فراهم شده است. حافظی، از بركت سفرهایش خاطرهها دارد و از مهر و مهربانی مردم هم بهرهمند شده، ولی برای او خاطره دلچسبی از سفر بیرجند باقی مانده است. سفری كه در آن یك پیرزن، برای همه اعضای تیم، نان محلی پخته بود تا بتواند مهربانی این گروه پزشكی را جبران كند.
حافظی می‌گوید: «لطف این پیرزن، انرژی بیشتری به ما داد.» او معتقد است كه كار داوطلبانهای كه در این گروه وجود دارد، ویژگی‌ای است كه این گروه را منحصربه‌فرد كرده و از رانندهای می‌گوید كه برای خیرات، یك روز در ماه، راننده بیماران است و آنها را به هر جایی كه بخواهند، می‌رساند؛ كسانی كه خانه یا هتل خود را در اختیار بیماران قرار میدهند، درست مانند پزشكانی كه بدون دستمزد، كار می‌كنند. او معتقد است: «هیچ شماره حسابی از طرف این موسسه اعلام نشده، هر كسی با هر تخصصی و بدون دستمزد، به مردم خدمت میكند و رمز موفقیت هم در همین است.»
منبع: همشهری
24
