راه‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان

دکتر راضیه مشکی با اشاره به راه‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان در خصوص زمان اولین ویزیت دندانپزشکی کودکان، اظهار کرد: روییدن دندان‌های شیری معمولاً بین شش تا هشت ماهگی در کودکان مختلف اتفاق می‌افتد و باید نهایتا تا سن یک سالگی برای چکاپ آن به دندانپزشکی کودکان مراجعه شود اما نیازی نیست که بلافاصله پس از رویش دندان، برای معاینه مراجعه کرد.

به گزارش ایسنا، به نقل از وبدای دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، وی افزود: مراجعه به دندانپزشکی در این بازه زمانی به این دلیل است که باید آموزش‌های بهداشت دهان و دندان به والدین داده شود. کودک نیز با محیط دندانپزشکی آشنا می‌شود و در مراجعات بعدی، روند درمان به صورت راحت‌تر پیش می‌رود.

راهکارهای مقابله با پوسیدگی دندان

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در خصوص زمان پوسیدگی دندان کودکان و اقدامات اولیه در مواجهه با پوسیدگی، گفت: پوسیدگی نوعی از بیماری است؛ موضوعی که بین مردم رایج شده، این است که می‌گویند جنس دندان فلان شخص خوب نیست در حالی که در علم دندانپزشکی، این موضوع قابل قبول نیست. پوسیدگی، یک بیماری چند فاکتوری است که قطعاً ژنتیک نیز در آن بی‌تأثیر نیست.

این متخصص دندانپزشکی کودکان ادامه داد: تغذیه در پوسیدگی دندان عامل مهمی به شمار می‌رود؛ کربوهیدرات‌ها عامل مهمی در پوسیدگی دندان هستند که به راحتی در نان و برنج یافت می‌شوند. با رعایت بهداشت دهان و دندان و حداقل دو بار مسواک زدن در طول روز، به سادگی می‌توان از پوسیدگی دندان کودکان جلوگیری کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: مسواک زدن کودکان تا سن شش سالگی به عهده والدین است زیرا مسواک زدن یک مهارت سخت است و گاه حتی افراد بزرگسال نیز نمی‌توانند به خوبی مسواک زدن صحیح را رعایت کنند.

وی افزود: البته باید توجه داشت که بعد از شش سالگی نیز نظارت بر مسواک زدن کودکان ضروری است. در مواردی که کودکان مسواک نمی‌زنند، از طریق فعالیت‌های تشویقی و انگیزشی، باید آن‌ها را به انجام این کار سوق داد.

مشکی عنوان کرد: نخ دندان کشیدن نیز عامل مهم دیگری در جلوگیری از پوسیدگی دندان است که والدین با تصور اینکه دندان‌های جلویی کودکان در اغلب بچه‌ها از هم فاصله دارند این کار را انجام نمی‌دهند در حالی که دندان‌های عقب در ۹۰ درصد کودکان با هم در تماس هستند و باید توجه داشت که با مسواک زدن تنها سه سطح از دندان تمیز می‌شود.

کدام دندان‌های کودک می‌افتند؟

این متخصص دندانپزشکی کودکان بیان کرد: دندان‌های شیری از سن شش ماهگی شروع به رویش کرده و تا سن سه سالگی به طور کامل رشد می‌کنند و از سن شش سالگی افتادن دندان‌های شیری آغاز می‌شود. دندان‌هایی که شروع به افتادن می‌کنند معمولاً چهار دندان جلویی هستند که دیده می‌شوند اما باید توجه داشت که دندان‌های عقبی کودک تا سن ۱۰ سالگی باید سالم باقی بمانند.

دندان‌های شیری باید سالم بمانند

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به دلایل اهمیت سالم ماندن دندان‌های شیری، گفت: کودک با این دندان‌ها غذا را می‌جود و با از دست دادن دندان‌های عقبی، تغذیه کودک دچار مشکل می‌شود.

مشکی تصریح کرد: گاه به والدین گفته می‌شود که دندان عقبی کودک باید عصب‌کشی شود. سوالی که برای والدین پیش می‌آید این است که مگر دندان شیری عصب دارد؟ باید توجه داشت که دندان شیری هم عصب دارد.

وی افزود: دندان شیری در ابتدای رویش، یک ریشه ۱۲ تا ۱۴ میلیمتری دارد و روند فیزیولوژیک آن به گونه‌ای است که به مرور زمان ریشه تحلیل می‌رود و هنگام افتادن، ریشه‌ای در آن دیده نمی‌شود.

این متخصص دندانپزشکی کودکان گفت: عصب‌کشی دندان شیری در سنین پایین یعنی شش تا هفت سالگی، موجب می‌شود که هنگام رویش دندان زیری در سن ۱۰ سالگی، با یک دندان سفید و سالم مواجه شود.

دندان ۶، دائمی است

وی در خصوص کشیدن دندان ۶ و عواقب جبران‌ناپذیر ناشی از این کار، بیان کرد: دندان ششم، اولین دندان دائمی است که در انتهای دهان یعنی پشت آخرین دندان شیری رویش پیدا می‌کند. متاسفانه اکثر خانواده‌ها از دائمی بودن این دندان اطلاعی ندارند. باید توجه داشت که اولین دندان دائمی یعنی دندان ۶ که یک دندان آسیاب است در سن پنج و نیم تا هفت و نیم سالگی شروع به رویش می‌کند و مراقبت از آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

مشکی ادامه داد: این دندان دو ریشه بلند دارد و یک دندان قوی و محکم به شمار می‌رود که نگهدارنده استخوان است و نباید به اشتباه آن را کشید. دندان ۶ در انتهای دهان کوچک کودک قرار گرفته است و برای مراقبت از آن بهتر است یک مسواک سایز کوچک برای کودک انتخاب شود تا به راحتی بتوان این دندان مهم را تمیز کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: این دندان در ابتدای رویش، کمی دردناک است و ممکن است کودک برای مسواک زدن مقاومت نشان دهد. باید با صبر و حوصله به کودک آموزش داد تا از این دندان مهم مراقبت کند.

وی گفت: گاه بعضی از دندان‌های ۶ در کودکان دارای شیارهای عمیقی هستند که با معاینه می‌توان آن را تشخیص داد و با صاف کردن سطح دندان، از ورود غذا به آن منطقه، لانه‌گزینی و رشد میکروب‌ها و نهایتا پوسیدگی دندان جلوگیری کرد.

تاثیر دندان‌های سالم و زیبا در روابط اجتماعی

این متخصص دندانپزشکی کودکان بیان کرد: خوشبختانه امروزه به دندان‌ها توجه بیشتری می‌شود و خانواده‌ها و کودکان دوست دارند که دندان‌های سالم و زیبایی داشته باشند که این مهم مخصوصا در دوست‌یابی آن‌ها در دوران کودکی از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی افزود: نمونه بارز آن را می‌توان در کودکان حاضر در مهدکودک‌ها دید که اگر دندان‌های زیبا و سالمی نداشته باشند، معمولاً لبخند نمی‌زنند، تنها و گوشه‌گیر می‌شوند و اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند. نمونه دیگر آن را می‌توان در کودکانی دید که معمولاً به سمت کودکان دیگر که دهان خوشبویی ندارند، نمی‌روند.

مشکی در خصوص فلورایدتراپی نیز گفت: همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و باید توجه داشت که فلورایدتراپی از اهمیت بالایی برخوردار است. فلوراید یک ماده معدنی است که جذب دندان می‌شود و ساختار مینای دندان را تقویت می‌کند. بعضی از فلورایدها خوراکی هستند و در آب یافت می‌شوند اما آب خوزستان فلوراید بالایی ندارد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: برای فلورایدتراپی بهتر است که به مراکز درمانی مراجعه شود زیرا میزان بالای فلوراید می‌تواند مسمومیت ایجاد کند و فلورایدتراپی باید حتما در یک مرکز قانونی و زیر نظر پزشک و تحت کنترل وی انجام شود.

وی افزود: کودکان بزرگتر و والدین می‌توانند برای فلورایدتراپی به داروخانه‌ها مراجعه کرده و فلوراید را که معمولاً در دهان‌شویه‌ها وجود دارد، خریداری و با این روش به پیشگیری از پوسیدگی دندان خود کمک قابل توجهی کنند.

لکه سیاه روی دندان کودک، ناشی از قطره آهن نیست

این متخصص دندانپزشکی کودکان در خصوص لکه‌های سیاهی که روی دندان کودک ایجاد می‌شود، بیان کرد: متاسفانه بعضی از والدین لکه‌های سیاه روی دندان کودک خود را ناشی از استفاده از قطره آهن می‌دانند که اینگونه نیست. این لکه سیاه، پوسیدگی دندان محسوب می‌شود.

مشکی افزود: قطره آهن پوسیدگی ایجاد نمی‌کند و گاه زبری‌ها و تخلخل‌هایی روی سطح دندان ایجاد می‌کند که پلاک‌های دندانی روی آن‌ها نشسته و پوسیدگی ایجاد می‌کند اما قطره آهن مستقیما پوسیدگی ایجاد نمی‌کند.

وی تصریح کرد: برای جلوگیری از این اتفاق، باید بعد از خوردن قطره آهن، دهان کودک شسته شود. لکه‌هایی که روی دندان کودک ایجاد می‌شود، اگر تنها یک تغییر رنگ باشند، پوسیدگی محسوب نمی‌شوند و تنها از منظر زیبایی دهان و دندان مشکل‌ساز هستند که می‌توان آن را برطرف کرد.

این متخصص دندانپزشکی کودکان گفت: در مواردی، برای تشخیص بهتر و درمان دقیق‌تر لازم است که برای دندان کودک، گرافی نوشته شود اما متاسفانه بعضی از والدین به دلیل تابش اشعه روی دندان کودک، در این خصوص مقاومت نشان می‌دهند. به همین دلیل باید خانواده‌ها در این خصوص همکاری کنند و حتما گرافی تهیه شود تا بتوان یک درمان اصولی روی دندان کودک انجام داد.

منبع: ایسنا

70