پایان یک توافق 4 ساله / صبح بدون برجام
مصطفی انتظاری هروی / مدرس علوم سیاسی دانشگاه
برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام Joint Comprehensive Plan of Action)) توافقی بود که چهار سال پیش در ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) در وین اتریش بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه ۱+۵ (شامل چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا، ایالات متحده آمریکا و آلمان) منعقد شد. توافقی که حالا به نقطه پایانی خود نزدیک شده است.
از اولین روزی که این توافق به امضای هفت کشور رسید، موافق و مخالفانی به مواجهه با آن پرداختند. در یکسو، این توافق، مدلی برای دیپلماسی جهانی دانسته شد و در سوی دیگر، توافقی یکطرفه نام گرفت که نمی تواند بقا پیدا کند.
رادیکال های جنگ طلب در آمریکا، خیلی زود ایران را تهدید کردند که چون این توافقنامه مصوبه کنگره را ندارد، نمی تواند پس از اوباما ادامه پیدا کند و مخالفان برجام در ایران نیز تاکید کردند که این توافق نمی تواند دستاوردهایی که حامیان ان مدعی هستند را به دنبال داشته باشد.
با آنکه در نخستین روزهای تصویب برجام، تحریم های ایران یک به یک از میان برداشته شد و رسانه های موافق توافق هسته ای با اشتیاق تیتر می زدند که «صبح بدون تحریم»، پس از کوتاه زمانی، مشکلات برجام به نمایش گذاشته شد تا آنجا که رسانه های منتقد، پیامدهای توافق هسته ای را «تقریبا هیچ» ارزیابی کردند.
بحث و جدل ها میان حامیان و منتقدان توافق ادامه یافت تا آنجا که یک چهره تندرو ضدبرجام در واشنگتن به قدرت رسید. کسی که در دوران مبارزات انتخاباتی اش وعده داده بود، برجام را پاره خواهد کرد. دونالد ترامپ یک سال پس از پیروزی در انتخابات، به وعده اش عمل کرد و با خروج از برجام، ایران و پنج کشور متحد خود که پای توافق هسته ای را امضا کرده بودند را دچار سردرگمی کرد.
تهران در مقابل خروج آمریکا از برجام سیاست «صبر استراتژیک» را در پیش گرفت و نگاهش را به شرکای اروپایی و روسی و چینی دوخت که در برابر آمریکای ترامپ چه خواهند کرد. بیانیه و اظهارنظر و شعار برای ایران نمی تواند تبدیل به پول نفت شود.
ترامپ هر لحظه فشار بر ایران را بیشتر می کرد و برجام به لحظه پایان نزدیک می شد. آنقدر نزدیک که در نهایت تهران با خروج از برخی از تعهدات برجامی نشان داد می خواهد پاسخ به ترامپ را عملی کند. همان پاسخی که رهبر انقلاب به ترامپ داده بودند: «برجام را پاره کنید، ان را آتش می زنیم».
60 روز فرصت به اروپایی ها داده شد تا از برجام دفاع کنند. فرصتی که فردا پایان می یابد و تهران تهدید کرده که از 16 تیر دوره تازه ای از فعالیت های هسته ای را آغاز می کند. آنطور که حسن روحانی گفته، این فعالیت های جدید می تواند فعالیت راکتور اراک باشد.
اروپایی ها در این 60 روز بالاخره سیستم اینستکس را به راه انداختند. سیستمی که البته ایران آن را «ناکافی» ارزیابی کرد و رئیس جمهور کشورمان آن را توخالی توصیف کرد. ایران انتظار سیستمی داشت که با آن نفت بفروشد اما واکنش بریتانیا به عنوان یک کشور امضا کننده برجام این بود: توقیف نفتکش ایران در جبل الطارق!
حالا تهران به این عهدشکنی ها جواب می دهد. این جواب البته همچنان صبورانه است. ایران می داند که آمریکا علاقه زیادی دارد تا با خروج تهران از برجام، همه گناه ها را به گردن کشورمان بیندازد. با این حال بعید است که تهران از برجام خارج شود. اما کاهش سطح تعهدات هسته ای، پیامی روشن به جهان خواهد داد که تهران، پاسخ چماق را با چماق خواهد داد.
روز چهارشنبه، به دعوت آمریکا، شورای حکام انرژی هسته ای می خواهد به این فعالیت های تازه هسته ای ایران واکنش نشان دهد. یک بازی تکراری که احتمالا با موج تبلیغاتی سنگین رسانه ها علیه ایران همراه خواهد بود. همان همراهی که ترامپ می خواهد با آن برای فشارهای ضدایرانی اش مشروعیت بخرد. با این حال کم نیستند آنها که می گویند فعالیت های هسته ای جدید ایران نتیجه رفتارهای ترامپ است که علیه یک توافق مهم شورش کرد و نشان داد که جهان برای برگزیدن راه های دیپلماتیک برای حل و فصل منازعات هنوز راهی طولانی در پیش دارد.
راهی که دونالد ترامپ در ارتباط با ایران در پیش گرفته است، راهی است که نوعی اجماع سازی علیه کشورمان است. ایجاد اجماع جهانی برای آنکه اثبات کند در تقابل با تهران تنها نیست. ترامپ در طول یک سال و نیم گذشته علیه کشورمان هیچ متحدی نداشته است. اما حالا زمزمه هایی در حمایت از موضع واشنگتن از فرانسه و انگلستان به گوش می رسد. اگر افزون بر لندن و پاریس، دیگر دولت های غربی نیز با ترامپ همزبان شوند، باید منتظر بود که فشارها علیه ایران تشدید شود.
با این همه بعید است جهان به این زودی فراموش کند که بدعهدی را چه کسانی آغاز کردند و چطور زیر توافقی زدند که خود امضاکننده اش بودند.
17
اقایون گام به گام خارج نشید ....یهومثل امریکا بگید نیستیم ببینیدچه حالی بشن اروپایی ها
پسر گل ... من و شما چه حالی میشیم
بهترین کاری که میشه کرد اینه که فردا خروج کامل از برجام رو اعلام کنند و همه بازرسان آژانس رو به عنوان جاسوس دستگیر کنند. تا حساب کار دست اروپایی ها بیاد
سلام راستش من تورم و قیمت ها و از همه مهمتر حقوق کارمند و کارگر و وضعیت مردم عادی رو میبینم و بیخیالی دولت و مجلس یاد تعهد تهوع آور اروپایی ها میفتم .که به هیچ وعده ایی عمل نکردن .در برجام بندهایی هست که بشه به گذشته برگشت ولی رای ما مردم به برجامی بود که تا 1400باید تحمل کرد و حرص خورد و غصه وسایل مردمی که اساسشون وسط خیابونه غصه بچه ایی که در سن رشده ولی سالی یکبار گوشت نمیخوره کلا در یک جمله غصه سکوت دولت و مدیران ترسو و دزد این مملکت و برجام سیاه انتخاب دولت بی تدبیر و ترویج ناامیدی غصه رشد حقوق قشر ثروتمند و اضافه کردن 400تومان معادل24کیلو سیب زمینی به قشر بدبخت جامعه .غصه زیاد برجام زیاده کلا ایران ما برجام تیره شده دست یه مشت گرگ و دقل و حراف و دروغگو
باور کنید تا این بی عرضه ها هستن هیچ اتفاقی نمی افته حالا هیچی نشده حسن زنگ زده مکرون اجازه بگیره
برجام که فایده ای برای ایران نداشت اروپا و آمریکا هم پیمان شکن و خیانتکار از آب درآمدند .
البته در مقابل فشار زیاد مقاومت هم هست درست است که ماکاخ نشین هستیم ولی کاخ آجری کجا کاخ شیشه ای کجا.
اگر ترامپ داخل کشورازوضع کنونی کشور سواستفاده نکنند مایحتاج نیاز مردم رااحتکار نکنند وندوزدن امریکاکاری نمی تواندبکند
مکرون اگه عرضه داشت فرانسه را درست میکرد با مردم بدبختش حالا اومده فضولیه کشور ایران را می‌کنه مردتیکه احمق بیشعوره فضول باشی
فقط انصاف داشته باشین و اون ۵ سالی که با آرامش سپری شد (۹۲تا ۹۷)رو یادتون نره .فقط این ترامپ تو دوران هرکسی میومد از این خیلی بدتر میشد کم تخریب کنین بخاطر غرض ورزی .برجام به همه ثابت کرد که در ایران هم کسانی هستن که دیپلماسی حالیشون باشه .
جواب چماق را با چماق می دهیم یه چیز کم داره اونم فقط احمدی‌نژاده .که اگر بود نسخه ترامپ پیچیده بود
برجام رو آتش میزنیم با آمریکا مذاکره نمیکنیم به اروپا اعتماد نمیکنیم ... فقط مقاومت میکنیم .. مثل کره شمالی و کوبا و ونزوئلا و... آخرش هم ما پیروزیم ... قصه ما به سر رسید کلاغه به خونش نرسید