دوباره درباره برجام مذاکره نخواهیم کرد

محمدجواد ظریف امروز در گفت‌وگویی با نشست گفت‌وگوهای مدیترانه‌ای درباره شرایط بیماری همه‌گیر کرونا در ایران گفت: فکر می‌گنم شرایط در ایران واقعا بد است. با توجه به این که در موج سوم این بیماری در فصل پاییز هستیم که با شیوع دیگر ویروس‌های همه گیر مانند آنفلونزا همراه است. کادر پزشکی ما بسیار خوب عمل کرده است و متخصصان پزشکی بسیار توانمندی داریم. این مسئولیت، مسئولیتی سنگین و طولانی بوده است و طاقت فرساست. اما اما بر خلاف کشورهای دیگر از جنگ اقتصادی رنج می‌بریم که فراتر از محدودیت‌هاست. آمریکا حتی مانع این می‌شود که ما از پول‌های خودمان که در کشورهای دیگر است برای تولید و تهیه واکسن استفاده کنیم. اگر غیر از این می‌گویند، دروغ می‌گویند. وزارت بهداشت و بانک مرکزی ما در تلاش بوده است چند میلیارد پولی را که داریم به سازمان بهداشت جهانی برای تهیه واکسن انتقال بدهیم اما موفق نبوده‌ایم. این مانع تلاش ما برای مبارزه با بیماری شده است و این به هر شکل جنایتی علیه بشریت است که دولت ترامپ در روزهای اخیرش انجام می‌دهد.

ظریف درباره این که این بیماری در کدام کشور منطقه بیشتری و خطرناک ترین عواقب را خواهد داشت، گفت: در یمن شاهد وضعیت جدی نه تنها در زمینه کرونا بلکه در تمام زمینه‌های بشردوستانه از جمله تهیه غذا و دارو هستیم. متاسفانه همین گروهی که به آن‌ها گروه ب می‌گفتم و البته بعضی‌هایشان رفته‌اند و اقداماتی علیه بشریت انجام می‌دهند، در یمن هم مانع دسترسی به غذا و دارو می‌شوند.

ظریف درباره این که دولت جو بایدن رئیس جمهور منتخب آمریکا گفته است تصمیم دارد به توافق هسته‌ای بازگردد اما همچنین می‌خواهد درباره دیگر مسائل مانند برنامه موشکی ایران و نقش آن در منطقه مذاکراتی داشته باشد و آیا ایران حاضر به مشارکت در این مذاکرات است، گفت: آمریکا از برجام خارج شد اما از سازمان ملل خارج نشده است. به عنوان عضوی از سازمان ملل و شورای امنیت مسئولیت‌هایی دارد. آمریکا باید به عنوان عضو دائمی شورای امنیت به قطعنامه 2231 پایبند باشد. دولت آمریکا به خاطر این که دولت ترامپ رژیمی دغل‌کار بوده است تا حد زیادی از این قطعنامه تخطی کرده است. اگر دولت بایدن هم می‌خواهد رژیمی دغل‌کار باشد، می‌تواند برای اجرای تعهداتش به دنبال مذاکره باشد. آمریکا تحت این قطعنامه تعهداتی دارد که باید اجرا کند و در موقعیتی نیست که برای آن شرط تعیین کند. آمریکا باید تخطی از قوانین بین‌المللی را متوقف کند. این به مذاکره احتیاج ندارد.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه گفت: ما درباره توافقی که پیش‌ از این بر سرش مذاکره کرده‌ایم، مذاکره نخواهیم کرد. این توافق یک بده و بستان بود. این طور نبود که یک طرف مطالبه کند و طرف دیگر اجابت کند. موضوع این است که اروپا و آمریکا محدودیت‌هایی 20 به علاوه 10 ساله می‌خواستند. ایران مذاکره را بر سر هیچ محدودیتی آغاز کرد و جایی در این بین به توافق رسیدیم. این موضوع دو سال مذاکره بود و دیگر درباره آن مذاکره نخواهد شد و تمام. این نشانه عدم سو نیت است. موضوع موشک‌ها و امنیت منطقه کاملا از طرف همه کنار گذاشته شدند نه به خاطر این که آن‌ها امتیازی انحصاری به ایران دادند، بلکه به خاطر این بود که آن‌ها حاضر نبودند رفتار مخرب خودشان را در این زمینه‌ها کنار بگذارند. به مسئله تسلیحات توجه کنید. سال گذشته، میزان سلاحی که غرب به منطقه خلیج فارس فروخت، بیش از هر جای دیگری بود. بیش از 100 میلیارد دلار تسلیحات به این منطقه فروخته شد. آیا غرب آماده متوقف کردن این رفتار مخرب است؟ غرب از جنگ یمن حمایت کرد، غرب از الحاق مناطق حمایت کرد، نه به طور رسمی در واقع از الحاق سرزمین‌های فلسطینی حمایت کرد، غرب از تروریسم اسرائیلی حمایت کرد. چرا اسرائیل علیه ایران اقدامات تروریستی انجام می‌دهد؟ از جمله ترور دانشمند هسته‌ای ما در هفته گذشته در داخل ایران که با محکومیت غرب همراه نبود. آیا غرب آماده متوقف کردن رفتار مخربش در منطقه ما هست؟ از آن‌جا که آن‌ها آماده کنار آمدن با این نیستند، تصمیم گرفتیم آن موضوعات را کنار بگذاریم.

او ادامه داد: وقتی که آن‌ها آماده حل کردن مشکلات رفتار مخربشان در منطقه باشند. وقتی آمریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان آماده متوقف کردن حمایتشان از رژیمی تروریست، تخطی از حقوق بشر در یمن، تکه تکه کردن یک خبرنگار در ترکیه توسط نزدیک ترین متحدشان عربستان سعودی شوند، سپس می‌توانند درباره بقیه چیزها صحبت کنند. تا زمانی که نتوانند این‌ها را مطرح کنند، باید سکوت کنند.

ما باور داریم که حساسیت‌های ملی بسیار جدی هستند. اقدام تروریستی علیه دکتر فخری‌زاده یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان ما یک اقدام خصومت بین‌المللی بود که باید محکوم می‌شد. ما هنوز منتظر هستیم اروپا به ویژه تروئیکا(آلمان، فرانسه و انگلیس) آن را محکوم کنند

ظریف علاوه بر این مطرح کرد: ما باور داریم که حساسیت‌های ملی بسیار جدی هستند. اقدام تروریستی علیه دکتر فخری‌زاده یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان ما یک اقدام خصومت بین‌المللی بود که باید محکوم می‌شد. ما هنوز منتظر هستیم اروپا به ویژه تروئیکا(آلمان، فرانسه و انگلیس) آن را محکوم کنند. قدردان این هستیم که برخی این کار را کردند اما تروئیکا یک اقدام تروریستی واضح را علیه ایران محکوم نکرد. این موقعیت ما است. یک مصوبه در مجلس است که ما از آن رضایت نداشتیم و به وضوح گفتیم. اما مانند هر دموکراسی دیگری وقتی این طرح تمام روندهای قانونی‌اش را طی کند، به قانون تبدیل می‌شود و وظیفه‌ای برای دولت می‌شود که آن را اجرا کند و ما آن را اجرا خواهیم کرد چون قانون کشور است. این قانون بازگشت‌ناپذیر نیست. عنوان این مصوبه احیای حقوق ایران و اطمینان حاصل کردن از لغو تحریم‌ها است. اروپا و آمریکا می‌توانند به پایبندی به برجام بازگردند و (در آن صورت) نه تنها این قانون اجرا نخواهد شد، بلکه اقداماتی که ما طبق پاراگراف 36 برجام انجام دادیم به حالت قبل بازخواهد گشت. ما به پایبندی کامل بازخواهیم گشت. چاره کار بسیار آسان است و در برجام مقرر شده است؛ به پایبندی کامل بازگردید، روابط اقتصای ایران را با بقیه جهان عادی‌سازی کنید و شرایط جدید اعمال نکنید، درخواست‌های غیرمعقول نداشته باشید و به محض این که این کار را انجام دهید، ما هم به پایبندی کامل بازمی‌گردیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به این سوال که با توجه به این که جلسه آتی کمیسیون مشترک برجام نزدیک است و جو بایدن به تازگی دوباره برای بازگشت به برجام ابراز تمایل کرده است، چه انتظاری از شرکای برجام دارد و آیا آن‌ها از بازگشت دوباره آمریکا به برجام حمایت خواهند کرد، بیان کرد: واضح است که این موضوع در کمیسیون مشترک برجام مورد بحث قرار خواهد گرفت و این موضوع مهمی خواهد بود. چیزی که گفته‌ام بسیار واضح است: آمریکا باید بدون پیش‌شرط به تعهدات برجامی‌اش طبق قطعنامه 2231 شورای امنیت عمل کند. لزومی ندارد که آمریکا عضو برجام باشد تا به تعهداتش در بند 25 منشور سازمان ملل به عنوان عضوی از این سازمان عمل کند، جدا از این که عضو دائمی شورای امنیت نیز هست. سپس، به دلیل این که این ایران نبود که از توافق خارج شد، آمریکا باید حسن نیتش را نشان دهد. آن وقت ایران هم به پایبندی کامل به برجام با وجود این مصوبه جدید یا بدون آن بازخواهد گشت؛ چراکه این مصوبه هدف بازگرداندن اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها به پایبندی را دارد و وقتی این اتفاق بیافتد، این مصوبه به هدفش رسیده است و ما هم به تعهدات مان عمل خواهیم کرد. سپس آمریکا می‌تواند به برجام بازگردد. اعضای برجام باید تصمیم بگیرند که این کار چگونه انجام شود.
او علاوه بر این گفت: همان طور که قبلا گفته‎ام، برجام یا هر توافق بین‌المللی دیگری یک در چرخان نیست. این طور نیست که بتوانید عضو یک توافق شوید و بر کشورهای دیگر تحریم اعمال کنید، از منافع عضویت بهره ببرید و ۲۱۵ میلیارد دلار خسارت به مردم ایران و بزنید. شمار افرادی که در طی این بیماری همه‌گیر به دلیل عدم دسترسی ما به بهترین کیفیت داروها و منابعی بین‌المللی که لازم داشتیم تا بتوانیم قرنطینه‌ای کامل اعمال کنیم و قرنطینه کامل مستلزم وجود منابع مالی بسیاری است،جان باختند زیاد بود. ایران کشوری ثروتمند است و ما می‌توانستیم[با در اختیار داشتن آن منابع مالی] قرنطینه کامل اعمال کنیم. ما فقط و فقط به خاطر جنگ اقتصادی آمریکا نتوانستیم این کار را انجام دهیم. آمریکا مسئول تمام این خسارت‌هایی است که به مردم ایران وارد کرده است که بسیاری از آن‌ها جبران ناپذیرند. ما باید اطمینان خاطر داشته باشیم که این تکرار نمی‌شود.

وزیر امور خارجه کشورمان درباره این که بازگشت ایران در مسیر دیپلماسی به غرب به ویژه دولت جدید آمریکا چگونه خواهد بود؟ گفت: پیشنهادهای ایران درباره مسائل مختلف هنوز روی میز است. طرح ما برای صلح هرمز هنوز روی میز است. متاسفانه سفیدی که آمریکا برای متحدان و مشتریانش در منطقه کشیده است، مانع احیای صلح و ثبات منطقه شده است. ما دستمان را برای شروع به همکاری به تمام همسایگان مان دراز کردیم. فکر می‌کنم زمانی که کشورهای منطقه متوجه شوند یک چک سفید از سوی ترامپ و شرکایش در کار نخواهد بود، مذاکره با ایران را خواهند پذیرفت و اعتراضاتی بی‌طرفانه را مطرح خواهند کرد. ایران اعتراضات بزرگی درباره گذشته و حال دارد؛ از زمانی که از دولت صدام در حمله با گازهای شیمیایی به مردم ایران و موشک باران مردم ما حمایت کرده و با آن مشارکت کردند تا اکنون که از هر تشکیلات تروریستی که در ایران فعالیت می‌کند، حمایت می‌کنند. ایران اعتراض‌های بزرگی دارد اما برای شنیدن و دیدن اعتراضات آن‌ها چشم و گوشمان باز است. اما پیشنهاد ما به آن‌ها این است که باید نگاهمان رو به جلو باشد و درباره آینده و همکاری‌مان صحبت کنیم تا منطقه‌مان را از فاجعه‌ای که در طی چهار سال دولت ترامپ اتفاق افتاد نجات دهیم.

ظریف در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان با توجه به آزادی یک شهروند استرالیایی از ایران در هفته گذشته، انتظار اقدام بیشتری از ایران در این زمینه داشت، گفت: قاطعانه می‌توانم به شما بگویم که بله می‌توانیم. در واقع پیشنهادهای متعددی از طرف ایران روی میز است. وزارت امور خارجه جایگاهی در دادگاه‌های ایران ندارد اما وقتی امکان تبادل [زندانیان] وجود داشته باشد، می‌تواند جایگاهی پیدا کند. من پیشنهاد تبادل جهانی زندانیان ایرانی را مطرح کرده‌ام و همان طور که می‌دانید ما هفته پیش سه زندانی ایرانی را دریافت کردیم. ما همیشه می‌توانیم در این زمینه همکاری کنیم. به نفع همه است. زندانیانی در اروپا هستند که غیرقانونی زندانی شده‌اند، زندانیانی در آمریکا هستند که حبسشان غیرقانونی است، زندانیانی در آفریقا هستند که دادگاه دستور آزادی‌شان را داده است اما به خاطر فشار آمریکا همچنان زندانی هستند. تمام آن‌ها می‌توانند کنار خانواده‌هایشان بازگردند و ایران آماده اقدام متقابل است. فردا یا حتی امروز می‌توان انجامش داد.

منبع: ایسنا

70