تحلیلگر مسائل بین‌الملل:

سیاست خارجی ایران دچار نوعی بلاتکلیفی شده است/ گروهی در درون سیستم مدیریتی ایران هرگونه همنشینی با آمریکا را تابو می‌دانند

 تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: مشکل سیاست خارجی ایران این است که به یک خط مشی خاصی اصرار دارد و بر اساس تغییرات نظام بین‌الملل، در موضع‌گیری‌هایش تغییری به وجود نمی‌آورد.

سیاست خارجی ایران دچار نوعی بلاتکلیفی شده است/ گروهی در درون سیستم مدیریتی ایران هرگونه همنشینی با آمریکا را تابو می‌دانند

وقتی قرار بود نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا رسماً اعلام شود، ایرانی‌ها اخبار رسیده از نتیجه رأی‌گیری در آمریکا را رصد می‌کردند و دلخوش به این بودند که با تک‌دوره‌ای شدن زمامداری دونالد ترامپ، کورسوی امیدی برای بهبود وضعیت اقتصادی‌شان خودنمایی کند. جو بایدن در جریان مبارزات انتخاباتی وعده مهمی چون بازگشت به برجام را داده و این امر کافی بود تا انتخاب رئیس دولت فدرال آمریکا، نزد ایرانی‌ها مهم و حیاتی جلوه کند. با این حال بعد از گذشت چند ماه از سکونت بایدن کاخ سفید، احتمال مذاکره و توافق بین ایران و آمریکا روزبه‌روز کمرنگ‌تر می‌شود تا مشخص شود تصمیم‌گیری آمریکا دست هر کسی که باشد، گره تنازع ۴۰ساله به این سادگی‌ها بازشدنی نیست.

داوود هرمیداس باوند، تحلیلگر مسائل بین‌الملل می‌گوید برخی از اقدامات منطقه‌ای و همچنین مانع‌تراشی‌هایی که در داخل کشور مشاهده می‌شود، احیای برجام و در نتیجه برچیده شدن تحدیدها را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است، حال آنکه افکار عمومی شانس اندکی برای دیدن افق پیش رو از پس این فضای مه‌آلود دارند. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

*پیروزی جو بایدن در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا موجی از امید را در ایرانی‌ها برانگیخت. به نظر شما بعد از گذشت چند ماه شرایط همچنان در حالت رویارویی قرار دارد؟

بایدن در جریان مبارزه انتخاباتی با ترامپ به صراحت گفت تصمیم دارد کشورش را به برجام برگرداند و به همین دلیل امیدواری‌هایی در ایران و سایر طرفین توافق هسته‌ای ایجاد شد. البته ساختار سیاسی و تصمیم‌گیری ایالات متحده به گونه‌ای است که رئیس‌جمهور باید نظر مثبت کنگره را برای هر تصمیمی جلب کند و چون اکثریت نمایندگان آمریکا وابسته به حزب مغلوب جمهوری‌خواه هستند، انتظار عمومی برای تغییر فضای هسته‌ای از شکل تنازعی به حالت تفاهم برآورده نشد. در این میان، برخی از کشورهای عرب منطقه خاورمیانه هم بنا را بر همراهی با اسرائیل و انعقاد قراردادهای همکاری گذاشتند تا اوضاع همچنان پیچیده بماند؛ یعنی دیدارهایی که بین تصمیم‌گیران خاورمیانه با سران اسرائیل صورت گرفت، نشان داد ایران برای حل مناقشه هسته‌ای راهی پرپیچ‌وخم را پیش روی خود می‌بیند.

*البته عده‌ای در ایران که اتفاقاً تاثیرگذار هم هستند، اصرار بر مخالفت سرسختانه با هرگونه مذاکره‌ای با کاخ سفید دارند.

گروهی در درون سیستم مدیریتی ایران هرگونه همنشینی با آمریکا را تابو می‌دانند و به هیچ وجه هم حاضر نیستند از موضع خود عقب‌نشینی کنند. این نظر منفی درباره مذاکره با نظام بین‌الملل در شرایطی وجود دارد که پس از امضای دونالد ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام، تحریم‌ها علیه ایران شدت گرفت و وضعیت برای ایرانی‌ها غیرقابل تحمل شد؛ یعنی وضعیت مردم ایران به حدی دشوار است که مذاکره بیش از هر مقطع دیگری ضروری به نظر می‌رسد. با این حال همان‌طور که گفته شد، برخی از اقدامات منطقه‌ای و همچنین مانع‌تراشی‌هایی که در داخل کشور مشاهده می‌شود احیای برجام و در نتیجه برچیده شدن تهدیدها را در هاله‌ای از ابهام برده است، حال آنکه افکار عمومی شانس اندکی برای دیدن افق پیش رو از پس این فضای مه‌آلود دارد.

*در چنین موقعیتی انتخابات ریاست‌جمهوری ایران برای آمریکا و سایر طرفین توافق هسته‌ای مهم است؟ به هر حال گویا نوبت به دولتداری اصولگرایان در دوره سیزدهم ریاست جمهوری رسیده است.

معلوم است که انتخابات ایران برای آمریکا مهم است. آمریکا می‌داند اتفاق مثبتی که در سال ۲۰۱۵ رخ داد، نتیجه اختیارداری معتدلان در ایران بود پس بایدن و اطرافیانش اگر واقعاً تصمیم به باز کردن گره هسته‌ای دارند، باید سعی‌شان را برای ایجاد فضای تعاملی با دولت فعلی ایران به کار گیرند. در واقع اگر جناحی که تحت هر شرایطی مقید به تقابل با آمریکا- و اساساً در هر شرایطی- غرب است در ایران روی کار بیاید، کار به مراتب دشوار و شاید هم بعید خواهد شد. از سویی نمی‌توانیم نسبت به این مساله هم بی‌تفاوت باشیم که اقدامات ایران در منطقه برای طرفین مذاکرات حساسیت‌برانگیز است هرچند به‌هم‌ریختگی اقتصادی موجب شده حمایت‌های ایران از کشورهایی چون سوریه و عراق به کمترین میزان ممکن برسد. البته سیستم مدیریتی ایران همچنان معتقد به حضور پیرامونی در منطقه است که همین امر هم گره هسته‌ای را کورتر می‌کند.

آمریکا می‌داند اتفاق مثبتی که در سال ۲۰۱۵ رخ داد، نتیجه اختیارداری معتدلان در ایران بود پس بایدن و اطرافیانش اگر واقعاً تصمیم به باز کردن گره هسته‌ای دارند، باید سعی‌شان را برای ایجاد فضای تعاملی با دولت فعلی ایران به کار گیرند

*همسایه‌های ایران چقدر می‌توانند در راستای کم کردن فاصله ایران با آمریکا و غرب موثر واقع شوند؟

فعلاً که همسایه‌های عرب ما با اسرائیل کنار آمده و بعضاً در این کشور اقدام به تاسیس سفارتخانه هم کرده‌اند تا معلوم شود که آنها مثل همیشه فقط به منافع خود فکر می‌کنند و بدشان نمی‌آید ایران همچنان درگیر گرفتارهایی باشد که ناشی از نوع نگاهی است که به آمریکا دارند. این روزها حتی ترکیه با تغییر نسبی موضع در قبال ایران رفتار کج دار مریزی دارد. تکلیف روسیه و چین هم برای همه روشن است؛ یعنی هم روس‌ها و هم شریک شرقی ایران ترجیحی جز مقاصد خودشان ندارند تا مردم ایران بدانند قرار نیست مشکلات‌شان به این زودی حل شود.

*ایران مصمم است تا قدم اول تفاهم را آمریکا بردارد. این نوع مطالبه‌گری را چطور تحلیل می‌کنید؟

ایران باید بداند دیپلماسی را باید بر اساس شرایط موجود و واقعیت‌های پیرامونی مدیریت کرد. مخالفان برجام نظرشان این است که آمریکا زیر میز توافق هسته‌ای زده است و برای هرگونه همنشینی درباره احیای برجام باید قدم اول را آمریکایی‌ها بردارند.

*ایران برای گذر از موانع اقتصادی، شرایط فعلی را چطور باید مدیریت کند؟

برقراری مناسبات با چین و روسیه در این برهه حساس و پرهزینه، نویددهنده نیست آن هم در حالی که حضور در کشورهایی چون سوریه و لبنان هم کمرنگ شده است. علاوه بر اینها بایدن هم تحت فشار کنگره قرار دارد و به همین دلیل در عمل به وعده‌هایش ناکام مانده و برای هرگونه مذاکره‌ای شروط زیادی پیش روی دستگاه دیپلماسی کشور ما گذاشته است؛ یعنی هر ۲ طرف خواستار برداشتن اولین قدم برای مذاکره هستند. البته چون برهم خوردن برجام با تصمیم آمریکا بود و این کشور ایران را به طور یک‌طرفه‌ از هر نوع همکاری با بخش زیادی از اقتصاد دنیا منع کرده است، علی‌القاعده آمریکا باید گام اول را برای رسیدن به نظر مشترک بردارد.

*از بحث ایران و آمریکا بگذریم. به نظر شما آیا چین از آمریکای پساترامپ استقبال می‌کند؟

چین به دلیل پیشرفت‌هایی که در این مدت به دست آورده اعتماد به نفس بسیار بالایی پیدا کرده که همین موجب نگرانی دولت آمریکا شده است. چراکه ایالات متحده موقعیت فعلی این کشور را تهدیدی جدی برای منافع خودش در نظام بین‌الملل می‌داند و در همین راستا بایدن حتماً برنامه‌هایی برای جلوگیری از پیشروی این کشور صاحب اقتصاد آسیایی در نظر خواهد گرفت؛ اما چین تعاملات قابل توجهی با کشورهایی چون ایران و هند دارند تا آمریکا واقعاً نگران موقعیت خود در اقتصاد جهانی باشد. البته به نظر من بایدن به دلیل مشکلات عدیده‌ای که در داخل دارد و بعد از مستقر شدن در کاخ سفید فهمید که در قالب نفر اول دولت فدرال آزادی چندانی ندارد و کنگره را مانعی برای برنامه‌هایش یافت، فعلاً تمرکزش را روی سیاست داخلی گذاشته است. با این حال نظام سیاسی و مدیریتی آمریکا حتماً نقشه‌هایی برای کمرنگ کردن چین در مناسبات اقتصادی خواهد داشت.

*رابطه آمریکای بایدن با اسرائیل چه نوع رابطه‌ای خواهد بود؟

نگاه ایالات متحده به موجودیت اسرائیل نگاهی سنتی و مبتنی بر حمایت همه‌جانبه است. جو بایدن هم مثل تمام ساکنان پیشین کاخ سفید مجبور به جانبداری از موجودیت و مصالح اسرائیل است، بنابراین تعدیل آنچنانی‌ای در رابطه آمریکا و اسرائیل مشاهده نخواهد شد پس این ۲ کشور همچنان در کسوت متحدانی اصلی، در نظام بین‌الملل برنامه‌ها و اهداف مشترکی را پیگیری خواهند کرد.

*انتشار گزارش قتل خاشقچی و متهم کردن بن سلمان به ایفای نقش مستقیم در قتل این روزنامه‌نگار می‌تواند نشانه‌ مخدوش شدن فضای بین آمریکا و عربستان قلمداد شود؟

مشخصاً دولت سعودی همیشه و در هر شرایطی به نزدیکی با آمریکا تمایل زیادی دارد و از آنجا هم که این کشور مهم خاورمیانه نگاهی نسبتاً تعاملی به اسرائیل دارد، ترجیح می‌دهد به ایالات متحده نزدیک شود تا از این طریق به ایده‌های منطقی خود دست پیدا کند. از طرفی عربستان و آمریکا سیاستی همسو در قبال مناسبات خاورمیانه دارند. همچنین نزدیکی برخی از کشورهای عربی منطقه با اسرائیل آمریکا را مجاب می‌کند که نقش پررنگ‌تری نسبت به گذشته در خاورمیانه داشته باشد.

*تعامل خاورمیانه با اسرائیل برای ایران تهدیدآمیز خواهد بود؟

ایران متاسفانه در منطقه سیاست‌گذاری پویایی ندارد و حتی نمی‌تواند از فرصت‌های پدیدآمده هم بهره لازم را ببرد. این شرایط مخصوصاً زمانی که برجام دیگر برجام سابق نیست، نگران‌کننده است. مشکل سیاست خارجی ایران این است که به یک خط مشی خاصی اصرار دارد و بر اساس تغییرات نظام بین‌الملل، در موضع‌گیری‌هایش تغییری به وجود نمی‌آورد. به همین دلیل ایران هم در رویارویی با کشورهای منطقه و هم در مواجهه با غرب دچار نوعی بلاتکلیفی شده است.

در دنیای سیاست نه دوست دائمی و نه دشمن دائمی داریم. پس سران کشور و دست‌اندرکاران دستگاه خارجی در مواجهه با هر پدیده‌ای که در دیپلماسی جهان مشاهده می‌شود، باید واقع‌بینی را در تصمیم‌گیری و حتی اظهارنظرهایشان لحاظ کنند. به هر حال کشور ما در چند سال گذشته مردمش را در شرایطی گرفتار می‌بیند، از این رو کوچک‌ترین اهمال یا خطایی ضرررسان و نابخشودنی است.

منبع: اعتمادآنلاین

66

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 22
  • رویش جوانه ها
    0

    ای کاش مسوولین بخوانند و بدانند و چشمشان را باز کنند.ننگ بر نادانی و تعصب کور.

    نظرات شما -
    • فرمان حسین
      0

      چرا؟ چون کروات داره این را میگی؟یک خورده تو ذهنت جنایات پنجاه سال گذشته امریکا و انکلیس علیه ایران را مرور کن

  • کاربر ناشناس
    0

    متاسفانه در این کشور منافع مردم اهمیت ندارد فقط حکومت کردن و لجبازی با کشورها را انجام میدهند و دشمن تراشی میکنند نتیجه انهم نابودی کشور و مردم است

  • برجامی
    0

    فقط بگو مرگ آمریکا!

  • داودی
    0

    افرین و درود بر شما با این تحلیل های منطقی و صحیح : متاسفانه در کنار مسئولین کشور افرادی که از نظر روحی و روانی دارای مشکلاتی هستند وهمچنین بجهت وابستگی و سر سپردگی که با بلوک شرق و کمونیست ها دارند و هیچگونه عقلانیت سیاسی نیز ندارند روی افکار و دیکته های نوشته شده در دست خودشان ایستاده اند و پافشاری میکنند و ایضا دانشی هم از متغیرات سیاست های دنیا ندارند و گویا قسم خوردند ایران را نابود و اثری از ملت ایران نباشد این افراد ایران پرستی را جرم میدانند رفاه و اسایش ملت ایران را گناه میدانند وتنها کاری که ضرف این چهل و اندی سال از انقلاب انجام داده اند چپاول منابع مالی و اقتصادی ایران بوده ودر اثر همین ثروتهای باد اورده ودروغ و دبل هایی که از سیاست و شریعت مقدس اسلام برای مردم ساده لو بازگو و میبافند برای خودشان وزنه های سنگینی در عرصه سیاست های ایران شده اند وتا قلع و قمع شدن و محو این افراد مطمئنا هیچگونه گشایشی در صحنه سیاست خارجی و حتی داخلی ایران رخ نمیدهد

  • داودی
    0

    افرین و درود بر شما با این تحلیل های منطقی و صحیح : متاسفانه در کنار مسئولین کشور افرادی که از نظر روحی و روانی دارای مشکلاتی هستند وهمچنین بجهت وابستگی و سر سپردگی که با بلوک شرق و کمونیست ها دارند و هیچگونه عقلانیت سیاسی نیز ندارند روی افکار و دیکته های نوشته شده در دست خودشان ایستاده اند و پافشاری میکنند و ایضا دانشی هم از متغیرات سیاست های دنیا ندارند و گویا قسم خوردند ایران را نابود و اثری از ملت ایران نباشد این افراد ایران پرستی را جرم میدانند رفاه و اسایش ملت ایران را گناه میدانند وتنها کاری که ضرف این چهل و اندی سال از انقلاب انجام داده اند چپاول منابع مالی و اقتصادی ایران بوده ودر اثر همین ثروتهای باد اورده ودروغ و دبل هایی که از سیاست و شریعت مقدس اسلام برای مردم ساده لو بازگو و میبافند برای خودشان وزنه های سنگینی در عرصه سیاست های ایران شده اند وتا قلع و قمع شدن و محو این افراد مطمئنا هیچگونه گشایشی در صحنه سیاست خارجی و حتی داخلی ایران رخ نمیدهد.

  • ناشناس
    0

    کو گوش شنوا

  • حسین
    0

    اقای کارشناس پس برجام چی بود؟امریکا یک طرفه برجام را نابود کرد.اول امریکا تعهدات برجام را انحام دهد بعد مسائل دیگر مطرح شود.در برجام همه تعهدات ایران انجام شد ولی طرف غربی حای تحریمها را چند برابر کرد.بازی ترامپ،بایدن هم نخ نما شده چون بایدن دقیقا در مورد ایران راه ترامپ را ادامه میدهد

  • مرکل
    0

    اینان اگر این کار را نکنند ،،،از شغلشان برکنار میشوند ،،،،نان آنها .....مخالفت با امریکا است ،،

  • ناشناس
    0

    خوی امپریالیستی آمریکا بر کسی پوشیده نیست واکثر کسانی که موافق رابطه با آمریکا هستند از این منش آمریکا مطلع هستند ومیدانند که قدرت کافی هم برای تقابل ندارند ،ولی چرا دم از رابطه میزنند شاید به دلیل منش ضد دینی است که در رابطه با آمریکا کم رنگتر به نظر میرسد وراحت تر میتوانند فعالیت داشته باشند ولی مشخصأ کد خدای جهان آمریکا نیست این ضعف این گونه افراد است که به دنبال قوی تر میروند وخود باروری را قبول ندارند وخود باوری هم هزینه دارد که در شرایط کنونی باید پذیرفت

  • سید
    0

    بنده ۶۰ سال سن دارم صبح ها به سختی از خواب بیدار می شوم ، عوارض پیری زانو درد ، کمر درد ، فشار خون ، قند بالا ، کم حوصلگی ، ضعف سلولی ، کم حواسی ، رگه هایی از آلزایمر ، احساساتی شدن ، بزرگی پروستات ، پرحرفی ، گوشه گیری ، خود شیفتگی ، خودبرتری ، خودخواهی ، یک کلام بودن و....بعضی مواقع هم که از پله ها بالا می روم وچون بایدن می خواهم ژست جوانی به خود بگیرم چندین مرتبه به زمین می خورم .

    نظرات شما -
    • بینام.
      0

      سید جان شما جوانی. 60 سال که سنی نیی. چطور 90 ساله ها تو مملکت همه کارن؟

  • علیرضا
    0

    خبر فوری لطف کنید همیشه مثل این خبراز ادمای تحصیلکرده وکسانی که بیطرف وواقع بینانه کارشناسی و تحلیل میکنند استفاده و مصاحبه کنید نه مثل علم الهدا و پناهیان باور کنید مردم ما خوب و بد باسواد و بی سوادرو میتونن هنوز تشخیص بدهند.

  • سرمد
    0

    ایران باید بداند دیپلماسی را باید بر اساس شرایط موجود و واقعیت‌های پیرامونی مدیریت کرد؟؟؟؟؟ آخه پز روشنفكري يك به زور و تزوير به خانه ات وارد مي شود كدام عقل سليم مي گويد داخل خانه ام غاصب در شرايط برابر با من وارد مذاكره شود شما فكر مي كنيد يا ديكته مي نويسيد بايد كور و خفيف شوند و به غلط كردن بيفتند به تعهدات خودشان تمام و كمال عمل كنند و پس از راستي آزمايي با تصميم ما وارد مذاكره مجدد شوند

  • ساداتی
    0

    اقای سرمد بی شک کشوهای فریزر خانه ات پر از مرغ وبوقلمون وقرقاوله که این قدر با اعتماد به نفس حرف مفت می زنی اصلا می دانی له شدن یعنی چه ، بابای این اول تو بعد من دقیقا به نفع غربی هاست که مسئله حل نشود وما تا سال ها در این رکود انتظاری بمانیم ، رکود انتظاری یعنی تا نامعلوم منتظر بمانیم که فرداوفرداها چه می شود .

  • دن کیشوت
    0

    چرا دانشجویان سفارت آمریکا را اشغال کردند؟ چرا دانشجویان و چرا سفارت آمریکا؟ عاقبت آنها که از دیوار سفارت بالا رفتند چه شد؟ فرزندان بالا روندگان از دیوار سفارت اکنون ساکن و تبعه کجا هستند؟ اگر دشمن خارجی نتراشیده بودند، اکنون برای ناکامی ها و خلف وعده هایشان، چه دستاویزی داشتند؟ پاسخ این پرسش ها را بیابید تا بفهمید که همگیتان را سر کار گذاشته اند.

  • ی د
    0

    از زنار فرنگت معلوم است که راست می گویی اولا هیچ ایرانی با غیرت منتظر فرج از سوی شیطان نیست مگر برادران شیطان ثانیا این امریکا است که امیدهایش را در منطقه از دست رفته می بیند مگر در بعضی ایرانی های غربرا

  • تابش
    0

    کاسبان تحریم هیچ وقت حاضر به مذاکره و حل مشکل با آمریکا وجهان نیستن ....زورشان هم زیاد است و تعدادشان اندک ...

  • مهدی
    0

    همه چیز دست رهبری هست تا اجازه ندهد کسی جرات گفتگو با کشورهای دیگر را ندارد .

  • ناشناس
    0

    خیلی وقته بلاتکلیفیم

  • ناشناس
    0

    وقتی یه چیزی وارد میکنن بعدش به دو یاسه برابر میفروشن توقع همه چی خوب باشه میگن پولمون خوابیده بعدش به نرخ هرچی دلشون میخان میفروشن میخایین ایران گل وبلبل بشه نمونه ماشین بعد هرچی ماشین از رده خارج و ماشین بدرد نجور چینی رو میندازن به مردم توقع سریه میز بشینن

  • ن.ک
    0

    این آقای غرب زده چرند وپرند میگوید از درک انقلاب اسلامی بوئی نبرده

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    تمامی اخبار این باکس توسط پلتفرم پلیکان به صورت خودکار در این سایت قرار گرفته و سایت خبرفوری هیچگونه مسئولیتی در خصوص محتوای آن به عهده ندارد

    سایر رسانه ها

      تمامی اخبار این باکس توسط پلتفرم پلیکان به صورت خودکار در این سایت قرار گرفته و سایت خبرفوری هیچگونه مسئولیتی در خصوص محتوای آن به عهده ندارد