نامه مشترک ایران و روسیه به شورای امنیت درباره پهپادهای ایرانی

روزنامه‌ی «جوان» نوشت: یک جنگ سیاسی درباره ادعای استفاده از پهپاد‌های ایران در جنگ اوکراین در حال شکل گرفتن است؛ جنگ سیاسی‌ای که یک طرف آن ایران و روسیه‌اند و طرف دیگرش، امریکا و اروپا. وزیر خارجه ایران، همکاری دفاعی ایران و روسیه را رد نکرده، ولی ادعای استفاده از پهپاد‌های ایرانی در جنگ اوکراین را نمی‌پذیرد. در مقابل، اوکراین، امریکا و اروپا «اصرار پشت اصرار» که پهپاد‌ها ایرانی‌اند. تهران به کی‌یف پیشنهاد کرده که برای بررسی موضوع، کمیته مشترک تشکیل شود، ولی اروپاییان مخالف تشکیل این کمیته‌اند و اصرار دارند که مسئله به شورای امنیت برود.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه دیروز یک بار دیگر گفت که قویاً مخالف جنگ اوکراین و تسلیح هر یک از طرفین بوده‌ایم و لذا هیچ سلاحی را به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین نداده‌ایم. امیرعبداللهیان گفته که «اگر برای ما مشخص شود که روسیه از پهپاد ایرانی استفاده کرده، بی‌تفاوت نخواهیم بود» و تأکید کرده که آمادگی داریم تیمی از نظامیان و متخصصان ایرانی و اوکراینی نشست مشترکی داشته باشند تا در مورد استفاده از پهپاد‌های ایرانی در جنگ اوکراین تحقیق کنند.

وزیر خارجه همچنین گفته که آمادگی داریم از طرف اوکراین هرگونه مدرکی که دارند، ارائه کنند. مقابل حرف‌های وزیر خارجه ایران، موضع اوکراین و دولت‌های غربی است که از یک طرف اصرار دارند پهپاد‌هایی که امان ناتو را در جنگ اوکراین بریده‌اند، ایرانی هستند و از طرف دیگر، به گفته منابع مطلع، به اوکراین فشار می‌آورند که تشکیل کمیته مشترک با ایران را قبول نکند.

پذیرفتن تشکیل کمیته مشترک در واقع دست اروپا را برای ادامه جنجال پهپاد‌ها و امتیازگیری از ایران در مذاکرات می‌بندد و حتی بهانه‌ها برای ادامه حمایت از آشوبگران را از اروپا می‌گیرد. حرف‌های دیروز ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین هم نشان داد که او هم در همان پازلی بازی می‌کند که اروپاییان آن را چیده‌اند.

زلنسکی دیروز ادعا کرد بر اساس گزارش سرویس‌های اطلاعاتی اوکراین، روسیه ۲ هزار پهپاد انتحاری شاهد-۱۳۶ به ایران سفارش داده و همچنین خواستار دریافت موشک‌های بالستیک و انواع دیگر پهپاد هم شده است. زلنسکی که در سخنرانی ترتیب یافته روزنامه اسرائیلی هاآرتص صحبت می‌کرد، پا از این هم فراتر گذاشت و گفت مربیان ایرانی برای آموزش چگونگی استفاده از پهپاد‌ها به نیرو‌های روسی به آن کشور رفته‌اند.

علاوه بر مقام‌های اروپایی که اتهام پهپاد‌ها را تکرار می‌کنند، دو شنبه شب نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان امریکا هم گفت که ایران با تحویل پهپاد به روسیه برای حمله به اهداف اوکراین، مرتکب اشتباه بزرگی شده و از امنیت جهان کاسته است. او این را به مذاکرات احیای برجام با ایران گره زده و گفته ما مدتی برای دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران تلاش می‌کردیم، ولی به گفته پلوسی، حالا «نخست باید بتوانیم با این پهپاد‌ها مقابله کنیم، زیرا فناوری خطرناکی است که باید متوقف شود.»

ربطی به شورا ندارد

جنگ لفظی بر سر پهپاد‌های ایرانی، باعث شکل‌گیری یک جنگ سیاسی شده؛ جنگی که اروپاییان و امریکا مایلند میدان آن را به شورای امنیت سازمان ملل در نیویورک بکشند که ظرفیت پمپاژ تبلیغاتی گسترده علیه ایران و روسیه دارد، ولی تهران و مسکو، چنین سناریویی را غیرقانونی می‌دانند. اواخر هفته قبل، اوکراین در نامه‌ای به سازمان ملل فروش پهپاد‌های ایران را به روسیه ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت اعلام کرد و خواستار آن شد که مسئله در نشست شورای امنیت طرح شود. نامه‌ای که اروپاییان و امریکا هم از آن حمایت کرده‌اند.

قطعنامه ۲۲۳۱، همان قطعنامه‌ای است که بعد از توافق برجام در سال ۲۰۱۵ صادر شد و به آن در سازمان ملل اعتبار قانونی می‌داد. در مقابل، ایران و روسیه هم با راه انداختن یک کمپین سیاسی- حقوقی، می‌خواهند از طرح مسئله در شورای امنیت جلوگیری کنند.

یک منبع مطلع دیروز  خبر داد که تهران و مسکو به طور مشترک، نامه‌ای به شورای امنیت داده‌اند که در آن بحث پهپاد‌ها انکار و طرح مسئله در شورای امنیت نیز غیرقانونی اعلام می‌شود؛ موضعی که ایران رسماً هم آن را اعلام کرده و گفته است که تحریم‌های تسلیحاتی ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱، مدتی است که منقضی شده و اساساً پهپادها، ربطی به آن ندارد.

امیرسعید ایروانی، سفیر دائم ایران در سازمان ملل، در نامه‌ای به دبیرکل سازمان، ضمن تکذیب استفاده از پهپاد‌های ایرانی در جنگ اوکراین، گفته که «تحقیقات سازمان ملل در مورد ادعا‌های بی‌اساس مربوط به استفاده از پهپاد‌ها در جنگ اوکراین در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ غیر قانونی است و این سازمان نباید براساس منویات کشور‌های غربی عمل کند.»

«کنستانتین ورونتسوف» معاون بخش منع اشاعه و کنترل تسلیحات در وزارت امور خارجه روسیه نیز طی سخنرانی در جلسه کمیته نخست هفتادوهفتمین مجمع عمومی سازمان ملل گفت، داستان‌هایی که درباره فروش ادعایی پهپاد‌های ایرانی به روسیه مطرح می‌شود، برای نابودی نهایی برنامه اقدام جامع مشترک (برجام) است.

زلنسکی: تل‌آویو می‌ترسد

اینکه مسئله پهپاد‌ها به شورای امنیت خواهد رسید یا نه، مشخص نیست، ولی با حق وتویی که روس‌ها دارند، بعید است که حتی در صورت رسیدن مسئله به شورا، به نتیجه خاصی مانند شکل‌گیری کمیته تحقیق منجر شود. با این حال، ظاهراً مناقشه همچنان ادامه دارد و اسرائیلی‌ها سخت مشغول صحنه‌گردانی آن هستند. هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی که شامگاه دو شنبه به واشنگتن رفته، گفت در این سفر به بررسی موضوع «تهدید ایران» خواهد پرداخت. وی در این بیانیه مدعی شد: «تهدید ایران نه تنها باعث بی‌ثباتی در خاورمیانه بلکه در تمام جهان شده و این موضوع نیازمند موضعی یکپارچه و قاطعانه در برابر آن است.»