پیوستن به «بریکس» به اندازه عضویت در «سازمان همکاری شانگهای» برای ایران مهم است؟

 لوئو لایی آن، تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگار چین در ادامه نوشت: سال گذشته در نشست سران بریکس چین کشورهای بریکس موافقت کردند که روند افزایش اعضا را آغاز کنند. «شی جین پینگ» رئیس جمهوری خلق چین در سخنرانی خود در این نشست تاکید کرد که کشورهای بریکس باید درهای خود را برای توسعه و آغوش خود را برای ارتقای همکاری‌ها باز کنند. چین گفت‌وگوی سطح بالا درباره توسعه جهانی را برگزار کرد. رهبران 13 کشور بازارهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه از سراسر جهان در این نشست شرکت کردند و «سید ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهور ایران نیز بنا به دعوت رهبر چین برای اولین بار در نشست بریکس پلاس شرکت کرد.

در حال حاضر 23 کشور به طور رسمی درخواست پیوستن به کشورهای بریکس را ارائه کرده‌اند که از جمله آنها می‌توان به ایران، آرژانتین، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بنگلادش، اندونزی، قزاقستان، مصر، نیجریه و اتیوپی اشاره کرد. اکثر این کشورها قدرت‌های اقتصادی منطقه‌ای هستند و بدون شک اگر این کشورها به بریکس ملحق شوند، اندازه کشورهای بریکس به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد و صدای کشورهای بریکس در صحنه بین‌المللی نیز بلندتر می‌شود.

ایران یکی از اولین کشورهایی است که درخواست پیوستن به بریکس را مطرح کرده است.

«حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه ایران چندی پیش گفت که تهران به دنبال حمایت قوی از آفریقای جنوبی و سایر کشورهای عضو برای پیوستن هر چه سریعتر به سازوکار همکاری بریکس است. ایران تیرماه امسال به عضویت رسمی سازمان همکاری شانگهای درآمد و دیپلماسی ایران صفحه جدیدی را باز کرد. رئیس جمهور رئیسی تاکید کرد که پیوستن به سازمان همکاری شانگهای بستر همکاری را برای ایران فراهم می‌کند و پیوستن به بریکس امکانات جدیدی را به همراه می‌آورد.

در حال حاضر مساحت پنج کشور بریکس 26.46 درصد از کل مساحت جهان و جمعیت آن 41.93 درصد از کل جمعیت دنیا را به خود اختصاص داده است. در سال 2021، حجم کل اقتصاد پنج کشور بریکس حدود 25.24 درصد از کل جهان و حجم کل تجارت آن 17.9 درصد از کل جهان را تشکیل داد. بر اساس آمار منتشر شده توسط سازمان تحقیقات اقتصادی بریتانیا Acorn Macro Consulting در ماه مارس سال جاری، طی سال 2022 که بر حسب برابری قدرت خرید محاسبه شده است، سهم کشورهای بریکس در میزان کل اقتصاد جهان، بیش از گروه 7 غربی است. این نشان دهنده تغییرات ساختار اقتصادی جهان و همچنین دستاوردهای توسعه کشورهای بریکس است.

در حال حاضر ایران رابطه خوبی با پنج کشور بریکس دارد و حجم تجارت بین دو طرف از 30 میلیارد دلار فراتر رفته است. پیوستن به سازوکار همکاری بریکس بدون شک سطح همکاری ایران و کشورهای بریکس را بیش از پیش ارتقا خواهد داد. همانند سازمان همکاری شانگهای، کشورهای بریکس متشکل از اقتصادهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه هستند که بر گشایش، فراگیری، همکاری و نتایج برد-برد تأکید دارند. بدون مشارکت ایالات متحده که مشتاق «دیپلماسی ارزشی» و تقابل اردوگاهی است، همکاری بریکس عملی، کارآمد و ثمربخش بوده است. به عنوان مثال، «بانک توسعه جدید» بریکس که در سال 2015 افتتاح شد، تاکنون نزدیک به 100 پروژه وام به مبلغ بیش از 33 میلیارد دلار را تصویب کرده که حمایت مالی برای کشورهای بریکس و برخی از کشورهای در حال توسعه در زمینه‌هایی مانند زیرساخت را فراهم کرده است. عضویت در بانک توسعه جدید و پیوستن به سازوکار همکاری بریکس برای ایران برای حل مشکلات فایناس فعلی اهمیت زیادی دارد.

مدت‌هاست که یکی از عوامل کلیدی محدود کننده توسعه اقتصادی ایران، تحریم‌های آمریکا بوده است. به دلیل «مدیریت مداخله‌جویانه» که توسط آمریکا اجرا می‌شود، سایر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی نیز در همکاری با ایران شک و تردید دارند. مهم‌ترین سلاح تحریم‌های آمریکا، دلار است. آمریکا از جایگاه دلار به عنوان یک ارز ذخیره بین‌المللی برای سرکوب دیگر کشورها سوءاستفاده می‌کند. بسیاری از کشورها از باج‌گیری مالی آمریکا خسته شده‌اند. در حدود یک سال گذشته، موج «دلارزدایی» در سراسر جهان به راه افتاده است. «لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا»، رئیس‌جمهور برزیل بارها از کشورهای بریکس خواسته برای کاهش وابستگی خود به دلار آمریکا، ایجاد یک ارز مشترک بریکس را در نظر بگیرند. روسیه که توسط ایالات متحده از سیستم پرداخت سوئیفت اخراج شده، تسویه ارز محلی را برای تجارت جهانی انجام داده است. بر اساس گزارش‌ها، در نشست آفریقای جنوبی  موضوعاتی مانند ترویج تسویه حساب با ارزهای کشورهای بریکس و ایجاد واحد پول مشترک بریکس مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد موضوعی که بدون شک خبری خوب برای ایران است که از قلدری مالی آمریکا رنج می‌برد.

پیش‌بینی جدول زمانی برای افزایش اعضای بریکس هنوز دشوار است و اعضای کنونی برای بحث درباره این موضوع و دسترسی به تفاهم به زمان نیاز دارند. ایران 15 سال از ارائه درخواست خود تا عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای صبر کرده است، اما برای پیوستن به بریکس نباید این قدر منتظر بماند. ایران جزو اولین کشورهایی بود که درخواست ارسال کرد و همچنین مزایای منحصر به‌فرد خود را دارد. بزرگترین مانع برای مشارکت ایران در همکاری های بین المللی تحریم های آمریکا است، اما در حال حاضر اوضاع بین‌المللی تغییر کرده و پذیرش ایران به عنوان یک عضو کامل سازمان همکاری شانگهای  ثابت نمود که قدرت تحریم‌های آمریکا و «مدیریت مداخله‌جویانه» آن دیگر آنقدر تاثیرگذار نیست.