خبرفوری بررسی کرده است:
تزلزل ستونهای استراتژی ترامپ در برابر ایران /دموکرات ها مقابل مردِ جنجالی کاخ سفید قدعلم میکنند/زوال قدرت مثلثِ ضد ایرانی بن سلمان - کوشنر - نتانیاهو
با گذشت بیش از یک ماه از تحریمهای ضدایرانی آمریکا، امروز ستونهای استراتژی دولت ترامپ درقبال ایران بیش از پیش به لرزه افتاده است.

پوریا فیروزنژاد - با خروج دونالد ترامپ از برجام و اعلام بازگرداندن تحریمهای ایران بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران به او هشدار دادند که این تحریم ها بنابر دلایلی مختلفی همچون نبود یک ائتلاف جهانی برای تحریم ایران و پایبندی تهران به تعهدات هستهای خود، کارآمد نخواهد بود. اما بهنظر میرسید که ترامپ و مشاورانش برنامهای را ترتیب دادهاند تا این کمبودها را جبران کنند.
راهبردی که ستون اصلی آن همکاری نزدیک با عربستان سعودی برای تامین کسری نفت ناشی از تحریمهای ایران بود تا بهای نفت حتی پس از کاهش صادرات ایران نیز با ثبات بماند. از سوی دیگر نتانیاهو که اذعان کرده است وی فردی بوده که ترامپ را به خروج سریعتر از توافق هستهای ایران تشویق کرده است؛ اکنون دولتش در آستانه فروپاشی قرار گرفته و بدین تریب او ممکن است همکاری با آمریکا و عربستان علیه ایران را برای مدتی کوتاهی کاهش دهد. موضوع دیگری که باز هم در راستای تضعیف اعتبار راهبرد ترامپ در برابر ایران خواهد بود کسب اکثریت مجلس نمایندگان توسط دموکراتها است. از این رو عرصه سیاستخارجی آمریکا میتواند برای جولان دادن ترامپ محدودتر شود.
*عربستان درگیر پس لرزه های رسوایی قتل خاشقجی
به دنبال رسوایی قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار منتقد سعودی به دست عوامل محمدبن سلمان، ولیعهد جوان و جاهطلب این کشور،روابط آمریکا و عربستانسعودی اکنون یکی از بحرانیترین برههها در طول تاریخ را سپری میکند. با افشا شدن ابعاد تازه از قتل دلخراش این روزنامهنگار در ترکیه بسیاری انتظار داشتند تا ترامپ نیزبا کنگره همراه شود و اقدامات تنبیهی را علیه ریاض در نظر بگیرد اما او و مقاماتش تاکید کردهاند که واشنگتن در راستای مقابله با ایران باید اتحاد خود را با ریاض حفظ کند. آمریکا برای مدتها است که چشم خود را بر مشارکت عربستان در اشاعه تروریسم بسته است، اما دفاع خجالتآور دونالد ترامپ از ولیعهد عربستان- فردی که بر اساس گزارش سازمان سیا مسئول مستقیم به قتل رسیدن خاشقچی است- میتواند یک رسوایی فاحش درنظر گرفته شود. لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه و از متحدان ترامپ بهعنوان یکی از افرادی که بهطور مستقیم از سوی جینا هاسپل، رئیس سیا در جریان جزئیات پرونده خاشقچی قرار گرفته است میگوید: « باید کور بود تا به این نتیجه نرسید که این قتل از سوی عوامل محمدبن سلمان انجام شده است.»
ولی نصر، استاد دانشگاه جان هاپکینز در مطلبی که روزنامه نیویورک تایمز آن را منتشر کرد با اشاره به پیامدهای منفی قتل روزنامهنگار سعودی برای همکاری واشنگتن و ریاض در مقابله با ایران نوشت: بهنظر میرسد که دولت ترامپ هنوز آمادگی پذیرفتن این واقعیت را ندارد که استراتژی آن در خاورمیانه با مشکلات و چالشهای عدیدهای مواجه است و اکنون نیز این سیاست با مساله قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار منتقد سعودی که در کنسولگری عربستان در ترکیه انجام شد عجین شده است. فشارهای اخیر دولت ترامپ بر سعودیها برای آتشبس در یمن یک سیگنال آشکار از تزلزل وجهه عربستان سعودی حتی در چشمان ترامپ است. استراتژی کاخسفید همکاری حداکثری با عربستان سعودی برای محدود ساختن نفوذ ایران در منطقه بود که به نظر می رسد با اتفاقات اخیر حداقل برای مدتی به کما خواهد رفت.
از سوی دیگر عربستان به وعده خود مبنی بر افزایش میزان تولید نفت در راستای تثبیت قیمتها عمل نکرده است. ترامپ درنظر داشت تا با افزایش تولید نفت عربستان بتواند کمبود نفتی حاصل از تحریم نفتی ایران را جبران کند اما آنچه عملا در اجلاس اخیر اوپک اتفاق افتاد همراهی عربستان با معافیت ایران از کاهش تولید نفت بود تا شاید اینگونه فضای سنگینی که بعد از قتل خاشقجی حتی بر اجلاس اوپک هم سایه انداخته بود تا حدودی تلطیف شود. این موضوع نیز موجب نگرانی و ناخشنودی ترامپ شده است.
*زوال مثلث ضد ایرانی
اما موضوع مهم دیگر آن است که اسرائیل نقش حیاتی را در پشتپرده برای پیشبرد سیاست ترامپ در قبال ایران ایفا کرده است. نتانیاهو بهطور ویژه رابط اصلی برای همکاریهای محمد بن سلمان و جرد کوشنر، مشاور و داماد ترامپ بوده است. کوشنر نیز به برقراری روابط تنگاتنگ میان عربستان و اسرائیل کمک کرد. این سه فرد در افزایش خصومت دولت ترامپ علیه ایران نقش بسزایی داشتهاند. اما اکنون نتانیاهو در حال مبارزه برای ادامه بقای سیاسی خود است. این هفته دادستانهای اسرائیلی بار دیگر او را به فساد مالی متهم کردهاند و از سوی دیگر او ممکن است در آینده نزدیک با احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام به دلیل فروپاشی دولتش مواجه شود. اگرچه نخستوزیر آتی اسرائیل نیز سیاست متفاوتی را در برابر ایران اتخاذ نخواهد کرد اما ممکن است با روی کار آمدن فرد جدید اسرائیل دیگر بدون هیچ شرطی مواضع ترامپ و محمد بن سلمان را قبول نکند. بر این اساس با اتمام دوره نتانیاهو، یکی از سه ضلع مثلث محمد بن سلمان، کوشنر و نتانیاهو از بین میرود. و این موضوع میتواند شکاف خطرناکی را برای اتحاد آمریکا، عربستان و اسرائیل در برابر ایران ایجاد کند.
پیروز مجتهدزاده، کارشناس روابط بینالملل در این باره معتقد است که برکناری نتانیاهو می تواند در کوتاه مدت علاوه بر نرمتر شدن فشارهای ترامپ علیه ایران به کاهش تنش میان ایران و اسرائیل ختم شود. البته این شرایط تنها برای زمان کوتاهی تداوم مییابد.
*تقابل با دموکراتها بر سر ایران
امروز قدرت مانور سیاسی ترامپ در خود آمریکا نیز در معرض خطر جدی قرار گرفته و انتظار میرود ترامپ در ادامه مسیر خود با موانع سیاسی جدیتری مواجه شود. پس از برگزاری انتخابات میاندورهای نوامبر دموکراتها توانستند اکثریت مجلس نمایندگان را در اختیار بگیرند. بدین ترتیب تحلیلگران پیشبینی میکنند که دموکراتها همه اقدامات او از طرحهای مالیاتی تا روابط با عربستان سعودی و سیاست وی در برابر ایران را موشکافانه بررسی کنند. با قرار گرفتن ترامپ در جایگاه دفاعی، ممکن است که او دیگر نتواند ایران را بهعنوان یک اولویت در برنامه خود قرار دهد.
نشریه فارین پالیسی در مطلبی با پرداختن به جوانب و پیامدهای پیروزی دموکراتها در کنگره گزارش کرده: انتظار میرود دموکرات ها جلسات استماعی درخصوص خروج ناگهانی ترامپ از پیمانهای بینالمللی مانند توافق هستهای ایران و توافق اقلیمی پاریس برگزار کنند.
انبیسی هم در گزارشی مینویسد: اما مهمترین موضوعاتی که نشان میدهد سیاست ترامپ در برابر ایران با شکست مواجه می شود عدم توانایی تحریمهای کنونی دراجرایی ساختن اهداف ترامپ است.ترامپ وعده داد که ارزش واحد پول ایران به سقوط خود ادامه می دهد و صادرات نفت ایران نیز به صفر میرسد با این حالی بهرغم آنکه اقتصاد ایران تحت فشار قرار دارد ارزش ریال تثیبت شده است و ترامپ نیز وادار شد تا برای هست کشور خریدار نفت ایران معافیتهای تحریمی صادر کند .
اما الجزیره در گزارش دیگری پیرامون کسب اکثریت کرسیهای مجلس نمایندگان توسط دموکراتها نوشته است: بسیاری با به دست گرفتن سکان هدایت مجلس نمایندگان از سوی دموکراتها، امیدوار شدهاند تا قانونگذاران بتوانند سیاست ترامپ در برابر ایران تلطیف کرده و جنگ تجاری واشنگتن-پکن را متوقف سازند.
منبع: خبر فوری
42
دور بعدی هم ترامپ رای می اورد شک نکنید