ترامپ از جان برجام چه می خواهد؟

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا یک سال پیش در چنین روزهایی وقتی که در اوج کارزار رقابت های انتخاباتی بود و کسی گمان نمی کرد رئیس جمهور آمریکا شود، علیه برجام زیاد سخن می گفت و ادعا می کرد که در جریان مذاکرات هسته ای، ایران سر کشورهای موسوم به 1+5 را کلاه گذاشته است.

در آن زمان، حامیان توافق هسته ای که سرمست از امضای توافق، به پیروزی های انتخاباتی بعدی فکر می کردند، با استناد به این صحبت ها تاکید داشتند که صحبت های ترامپ سند موفقیت ایران در دفاع از حقوق هسته ای در جریان مذاکرات با کشورهای 1+5 است.

یک سال پس از این اما حالا آن بازرگان موطلایی که برجام را بدترین توافق در طول تاریخ لقب می داد، باید درباره توافق هسته ای و تایید یا رد آن تصمیم گیری کند. یک ضعف جدی در سند هسته ای که باید پرسید اصولا چرا این توافق باید در بند تایید یا رد هر شش ماه یک بار رئیس جمهور ایالات متحده باشد؟

کم نیستند آنها که باور دارند ترامپ نه تنها با برجام مخالف نیست، بلکه به دنبال تکرار آن در عرصه های دیگری نظیر مسائل موشکی، حقوق بشری و منطقه است. با این حال او می پندارد که با سروصدا و تهدید و ارعاب می تواند امتیاز بیشتری بگیرد.

این تاکتیک همان اشتباهی است که بارها مشاوران ترامپ به او یادآوری کرده اند. ایران، کشوری کوچک و حاشیه ای نیست که با داد و فریاد های یک کابوی بی تجربه در عرصه سیاست، پا عقب بگذارد. آنها که به دونالد ترامپ چنین راهنمایی رسانده اند که با تهدید سپاه و پا گذاشتن بر گلوی برجام می تواند دوقطبی سیاسی در تهران ایجاد کند، بهتر است صحبت های اخیر حسن روحانی و سردار جعفری را بشنوند؛ وقتی هر دو از نزدیک بودن دولت و سپاه پاسداران سخن گفتند.

ترامپ در این ساعات باقی مانده تا اعلام تصمیم نهایی درباره برجام باید متوجه این واقعیت باشد که فشار دوباره بر تهران برای امتیازگیری، نتیجه عکس می دهد. دوران مذاکره تمام شده و حالا وقت عمل است

چه باور کنیم چه نکنیم، ترامپ موافق برجام است. اما برجامی که امتیازات بیشتری به آمریکا و متحدانش در خاورمیانه بدهد. تهران با ایستادگی نشان خواهد داد که این مطالبه ترامپ غیرقابل دسترس است. اروپایی ها هم که نه فقط در جریان مذاکرات هسته ای اخیر، بلکه ده سال پیش از آن در چارچوب مذاکرات سه دولت اروپایی با تهران به این نتیجه رسیده اند که فشار بر کشورمان تاثیری ندارد، به واشنگتن توصیه می کنند به راهی نرود که جرج بوش پسر رفت و توافق هسته ای را ده سال به عقب انداخت.

چه امثال ترامپ قبول داشته باشند چه نداشته باشند، دیپلماسی بهترین راه برای حل مسائل بین المللی است. از رد برجام هیچ تنوری برای ترامپ گرم نخواهد شد. این ربطی به دولت روحانی یا احمدی نژاد هم ندارد. در سال 83 که حسن روحانی مسئول پرونده هسته ای ایران بود و دولت اصلاحات بر سر کار بود، پافشاری احمقانه رئیس جمهور آمریکا بر سیاست فشار بر تهران، ایران را از پروتکل الحاقی آژانس بین المللی انرژی هسته ای خارج کرد و نشان داد ایرانی ها در برابر هر نوع فشاری موضعی سرسختانه دارند.

اکنون نیز پس از 13 سال بار دیگر همان مسیر در حال اجراست. مسیری که اروپایی ها اگر جلوی طی شدن آن را نگیرند، باز هم دچار خسارت های ناشی از تقابل با تهران خواهند شد.

ترامپ در این ساعات باقی مانده تا اعلام تصمیم نهایی درباره برجام باید متوجه این واقعیت باشد که فشار دوباره بر تهران برای امتیازگیری، نتیجه عکس می دهد. دوران مذاکره تمام شده و حالا وقت عمل است. بهترین راهبرد برای واشنگتن، جلب اعتماد ایران و ورود به فرآیند «بازی های تکرار شونده تعامل و گفتگو» است. ترامپ درست در مسیری خلاف در حال حرکت است و برنده این لجبازی های دولت تازه کار ایالات متحده، پیروزی اخلاقی ایران در سطح بین الملل و شکست دیپلماسی خواهد بود. شکستی که صدای آن در گوش کشورهایی چون کره شمالی به خوبی خواهد پیچید.

17