ایده های عبدالملکی؛ از ساخت لامبورگینی و شغل سازی با یک میلیون تومان تا سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری امارات!/ این وزیر دولت رئیسی و داور یک برنامه تلویزیونی چطور با دست خالی می خواست ایده های عجیبش را به انجام برساند؟

«متاسفانه بعضی از مقامات دولتی مکرراً این را مطرح می‌کنند که ما، چون سرمایه کافی نداریم رشد ۸ درصدی منتفی است. برآورد‌هایی را مطرح می‌کنند که به نظر من تله در مسیر رشد اقتصادی کشور است. می‌گویند ما سالانه ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه احتیاج داریم که رشد ۸ درصد اتفاق بیافتد. یک سوال بسیار مهم به وجود می‌آید. ما در دوره دولت شهید رئیسی در سه سال گذشته به نرخ رشد اقتصادی ۵ درصد رسیدیم. اگر نفت را هم از این عدد کم کنیم، به ۴ تا ۴.۵ درصد می‌رسد. آیا برای این رشد ۴ تا ۵ درصد، سالانه ۱۱۰ تا ۱۲۰ میلیارد دلار سرمایه وارد کشور شد که بگوییم برای رشد ۸ درصد ۲۰۰ میلیارد سرمایه نیاز است؟» این آخرین صحبت‌هایی است که حجت‌الله عبدالملکی استاد دانشگاه امام صادق، وزیر اسبق کار و دبیر شورایعالی مناطق آزاد در دولت سیزدهم مطرح کرد. 

 عبدالملکی پیش از این که به عنوان کارشناس اقتصادی و سپس دولتمرد شناخته شود، به عنوان داور یک برنامه تلویزیونی به نام میدان شناخته می‌شد. سپس با نظرات عجیبش مطرح شد که حتی وقتی از جایگاه کارشناسی به عرصه اجرا رسید، بار دیگر همان نظرات را در قالبی دیگر مطرح کرد. نظراتی که همواره در هر بزنگاهی به او یادآوری می‌شود.

سایه‌روشن کارنامه اقتصادی دولت سیزدهم

نگاه به کارنامه دولت سیزدهم در عرصه‌های مختلف، به دلایل مختلف مبتلا به سیاست‌زدگی است. نگاه کارشناسی به مسئله به خصوص در حوزه اقتصاد کمتر دیده می‌شود. نگاه مثبت و منفی در این مورد وجود دارد. یک گروه معتقد به وقوع معجزه در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ هستند و عده‌ای دیگر این کارنامه اقتصادی را مطلقاً سیاه می‌دانند. در حالی که بحث‌های کارشناسی در این حوزه زیر این بار سیاست‌زدگی گم می‌شود، جریان هوادار سعید جلیلی تلاش می‌کند با بحث‌های سیاسی از وضعیت اقتصادی استفاده ابزاری کند. جان کلام این تحلیل‌ها مبتنی بر این ادعاست که «می‌شود، اما اینها نمی‌خواهند.»، اما بیش از این که بخواهیم به حوزه اقتصادی بپردازیم، باید به سوابق و تحلیل‌های گوینده توجه کنیم که تحلیل اخیر او را نیز زیر سوال می‌برد. حجت‌الله عبدالملکی از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ وزیر کار بود و از این زمان تا مهر ۱۴۰۳ نیز دبیری شورایعالی مناطق آزاد تجاری – صنعتی را بر عهده داشت. 

دلار ۱۵هزار تومانی

عبدالملکی پیش از این که وزیر شود، از دریچه نظراتش شناخته می‌شد. یکی از شناخته‌شده‌ترین نظرات، ماجرای دلار است. 

او ۲۱ فروردین ۱۴۰۰ در توئیتر نوشت: «مردم شریف و بصیر ایران با سلام و احترام؛ دولت با ارزپاشی به میزان ۳۰۰ میلیون دلار می‌تواند قیمت دلار را به کمتر از ۱۵ هزار تومان رسانده و دو ماه در همان سطح نگه دارد. تامین این مبلغ برای بانک مرکزی از آب خوردن آسان‌تر است.» 

او سپس دو روز بعد در توئیت دیگری اضافه کرد. «توجه بفرمایید. این «پیشنهادی» برای یک سیاست ارزی نیست، بلکه «هشداری» ست برای یک اقدام «اقتصادی-انتخاباتی»! ساده‌ش میشه اینکه: نزدیک انتخابات فریب کاهش قیمت دلار رو نخورید! دولت میتونه با ۳۰۰ تا ارزپاشی، قیمت دلار رو تصنعی بیاره پایین به نشانه اثربخشی مذاکره که گزینه‌ش رای بیاره! البته نمی‌گم دولت حتما این کارو میکنه، اما هشدار و انذار شرط عقله.» 

مردم شریف و بصیر ایران با سلام و احترام؛ دولت با ارزپاشی به میزان ۳۰۰ میلیون دلار می‌تواند قیمت دلار را به کمتر از ۱۵ هزار تومان رسانده و دو ماه در همان سطح نگه دارد. تامین این مبلغ برای بانک مرکزی از آب خوردن آسان‌تر است

جوانانی که لامبورگینی ساختند

تا کنون دو بار در ایران کپی از لامبورگینی ساخته شده است. یک بار سال ۱۳۹۴ در مشهد دیده و دیگری سال ۱۳۹۷ در تبریز رونمایی شد. سال ۱۴۰۰ عبدالملکی در یک برنامه اینترنتی این موضوع را دستمایه حمله به دولت وقت قرار داد و گفت پنج جوان لامبورگینی در ابعاد استاندارد در کارگاه خود ساختند و تنها آرزویشان این است که این خودرو پلاک شود و بتواند تردد کند. اما به خاطر این که خودروسازان نمی‌خواهند انحصار خود را از دست بدهند، این جوان‌ها تحویل گرفته نشدند. اشاره او به لامبورگینی تبریزی بود و بازتاب زیادی در آن دوران پیدا کرد. 

عبدالملکی تا سال ۱۴۰۳ در دولت مسئولیت داشت، اما یک سال وزیر کار بود. او زمانی که استعفا داد، رسانه‌ها با این مضمون از رفتنش استقبال کردند: عبدالملکی رفت، اما نه لامبورگینی ساخت، نه با یک میلیون شغل ایجاد کرد.

ایجاد شغل با یک میلیون تومان

دیگر تئوری خاص عبدالملکی، ماجرای ایجاد شغل با یک میلیون تومان است. او این نظر را ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ در توئیتر مطرح کرد و در واقع پاسخی بود به جواب یکی از کاربران به صحبت دیگر او. عبدالملکی نوشته بود: «می‌گویند: چرا مردم را از بورس می‌ترسانید؟! این پول‌های انبوه برود سمت پراید و دلار خوب است؟! راست می‌گویند. وقتی مردم‌مان را کارآفرین و فضای اقتصاد کشور را مناسب تولید بار نیاورده‌ایم، همین می‌شود! پول در پی سوداگری یا به بورس می‌رود، یا طلا، یا ملک، یا دلار، یا پراید!» کاربری در پاسخ به او نوشته بود: «با ده میلیون می‌تونن بورس سرمایه گذاری کنن، اما کار دیگه‌ای نمی‌شه کرد. شما اقتصاددان حزب الهی کمی بیشتر مردم رو درک کن مردم نگران ارزش سرمایه خودشون هستن.» و عبدالملکی اینگونه پاسخ داد: «با یک میلیون تومن هم می‌شود کار تولیدی کرد. حتما می‌پرسید چگونه؟! حق دارید! آموزش نداده‌ایم!» او در این دوران معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد بود. 

زمانی که عبدالملکی وزیر کار شد، فعالان سیاسی و رسانه‌ای به او یادآوری کردند که در حال حاضر زمان مناسبی برای آغاز کار آموزش برای ایجاد شغل با یک میلیون تومان است. او ۱۳ دی ۱۴۰۰ به عنوان وزیر کار، در حاشیه بازدید از یک نمایشگاه بار دیگر ادعای پیشین را تکرار کرد: «سه سال پیش مطرح کردیم که با یک میلیون تومان هم می‌شود شغلی ایجاد کرد و اکنون با وجود گذشت چند سال و گرانی مواد اولیه هنوز هم می‌توان با یک میلیون تومان شغلی را ایجاد کرد اگر چه با سرمایه بیشتر می‌توان کار‌های بهتری انجام داد.» این موضوع نیز فراموش نمی‌شود.

ساخت و ساز در زمین‌های کشاورزی

او فروردین ۱۴۰۰ اظهارنظر دیگری نیز داشت. او در توئیتر نوشت: «در انقلاب اقتصادی ۱۴۰۰ تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی آزاد و در اختیار مالک خواهد بود. یعنی مالک زمین کشاورزی می‌تواند روی زمینش فعالیت صنعتی، دامپروری، پرورش طیور و ماهی و حتی ساخت و ساز کند. به ازای هر یک درصد تغییر زمین کشاورزی به صنعت، دامپروری یا ساخت و ساز، ۱۲ میلیون شغل جدید ایجاد خواهد شد.» 

او در پی‌نوشت توئیت‌های خود نیز ذکر کرد: «ایران حدود ۵ میلیون نفر بیکار (+شبهه [شبه صحیح است، اما در متن توئیت این کلمه غلط آمده است] بیکار) دارد. مهم‌ترین نیازمندی برای انقلاب اقتصادی ۱۴۰۰، تغییر نگرش‌ها و خارج شدن از کلیشه‌های فکری معیوب است. کل سرمایه کشور رو جمع کنیم هم نمیشه بیش از یک درصد از زمین‌های کشاورزی رو ساخت و ساز کرد. یک درصد زمین در ازای چند میلیون اشتغال کاملا به صرفه س. سرمایه وهنگفتی که به بخش کشاورزی از این طریق تزریق میشه، کشاورزی رو مکانیزه و متحول می‌کنه. کشاورزا هم به نوایی میرسن.»

سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری امارات

مرداد ۱۴۰۲، عبدالملکی دبیر مناطق آزاد بود. او با دو ادعا در این دوران خبرساز شد. در آن زمان دولت این خط را دنبال می‌کرد که به رغم بر هم خوردن مذاکرات احیای برجام و تیرگی روابط با کشور‌های اروپایی به خاطر تئوری زمستان سخت، کشور‌های خارجی استقبال چشم‌گیری از سرمایه‌گذاری در ایران انجام دادند. 

عبدالملکی در مرداد ۱۴۰۲، در جزیره کیش بود و این دو ادعا را مطرح کرد: «رایزن اقتصادی چین کل بسته‌های (سرمایه گذاری) ما را که ۳۷۰ عدد بود، اردیبهشت ماه یک جا برداشت و برد و گفت من این را به سرمایه گذاران چینی معرفی می‌کنم و فکر می‌کنم خیلی استقبال می‌کنند. اماراتی‌ها هم آمدند و اتاق سرمایه گذاری خارجی امارات گفتند که ما تا ۱۰۰ میلیارد دلار حاضریم سرمایه گذاری کنیم، طرح هایتان را بدهید آنها هم تمام طرح‌ها را یک جا برده‌اند دارند بررسی می‌کنند. در حال رفت و برگشت هستیم.» هنوز مشخص نیست که نتیجه این اشتیاق‌ها به کجا ختم شد.