نگاهی به شرایط برد-برد عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای
سازمان همکاری شانگهای به مناسبت بیستمین سالگرد تاسیس خود، بار دیگر حلقه دوستانش را گسترش داد و به یکی از کانون های توجه رسانه های بین المللی در روزهای اخیر تبدیل شد.
در جریان برگزاری نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در «دوشنبه» پایتخت تاجیکستان، اعلام شد که این سازمان اجرای پروسه پذیرش ایران به عنوان یکی از اعضای خود را آغاز خواهد کرد و در عین حال ابتکاراتی برای اعطای موقعیت شریک گفتگو به مصر، قطر و عربستان سعودی را نیز ارائه می کند.
مزایای ملحق شدن ایران به سازمان همکاری شانگهای واضح و روشن است؛ ایران مدت هاست که یک استراتژی دیپلماتیک را با نگاه به شرق تدوین کرده است اما اجرای این استراتژی به دلایل مختلف ایده آل نیست. بعد از روی کار آمدن «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهوری ایران، دولت این کشور بار دیگر سیاست خارجی خود با محوریت آسیا را تائید کرد. از ابتدای دوره ریاست رئیسی، اخبار خوبی در ارتباط با عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای منتشر شده است؛ بدون شک عضویت در این سازمان یک پیروزی عظیم برای دیپلماسی ایران محسوب می شود.
سازمان همکاری شانگهای یکی از معدود سازمان های بین المللی است که می تواند در برابر سیاست یکجانبه آمریکا مقاومت کند؛ ملحق شدن به این سازمان، فرصت فوق العاده ای برای ایران فراهم می آورد تا تحریم ها و محاصره آمریکا را بشکند و تعاملات بین المللی خوب خود را توسعه بخشد.
کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای شامل بزرگ ترین تولید کننده و مصرف کننده انرژی هستند که حدود یک چهارم مساحت جهان و حدود نیمی از جمعیت دنیا را به خود اختصاص داده اند. این کشورهای عضو پتانسیل عظیمی در برقراری موازنه قدرت در جهان چند قطبی دارند. اگر ایران به عنوان یکی از صادر کنندگان عمده نفت و گاز طبیعی، عضو سازمان همکاری شانگهای شود، در این صورت یک بازار ثابت و قابل اعتماد صادرات انرژی در این سازمان پیدا خواهد کرد.
از سوی دیگر، مشارکت ایران نفوذ سازمان همکاری شانگهای را تقویت می کند. این سازمان یک سازمان آزاد منطقه ای محسوب می شود که پیشتر روی مقابله با تروریسم متمرکز بوده است و در حال حاضر محتوایی غنی تر دارد که شامل همکاری های اقتصادی و سیاسی نیز می شود اما وظیفه اصلی این سازمان همچنان مبارزه با تروریسم است. ایران به عنوان یک کشور مهم در خاورمیانه نقشی حیاتی در حفظ امنیت منطقه ای ایفا می کند و نقش این کشور در مقابله با تروریسم منطقه ای، چه در عراق و سوریه و چه در شرایط فعلی افغانستان، نقشی صرف نظر ناکردنی و ضروری است.
«هوا لی مین» سفیر سابق چین در ایران، بر این باور است که تغییر ناگهانی شرایط در افغانستان، پروسه معرفی ایران در فهرست کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای را تسریع کرده است و بیشتر کشورهای عضو این سازمان به ضرورت موضوع مقابله با تروریسم واقف هستند و مشارکت ایران در این سازمان می تواند قدرت ضد تروریسم آن را تقویت کند.
«لی گوفو» کارشناس مسائل خاورمیانه در چین نیز می گوید که وضعیت فعلی حاکم در افغانستان باعث ایجاد بلاتکلیفی های زیادی درباره امنیت منطقه ای شده است و در این بین، ایران به عنوان یک کشور مهم منطقه و همسایه افغانستان و کشوری که نفوذ مهمی در تحول شرایط افغانستان دارد، با ملحق شدن به سازمان همکاری شانگهای نقش مهمی در تقویت همکاری های ضد تروریسم و امنیت منطقه ای ایفا خواهد کرد.
پس از پیوستن هند،پاکستان و ایران،پوشش سازمان همکاری شانگهای از شرق آسیا و آسیای میانه به جنوب و غرب آسیا گسترش یافته است و به این ترتیب، محیط به مراتب مطلوب تری برای کشورهای منطقه در مسیر رسیدن به امنیت و توسعه فراهم می گردد. علاوه بر این، اجلاس همکاری شانگهای شامل مصر، قطر و عربستان سعودی به عنوان کشورهای شریک گفتگو در سازمان همکاری شانگهای بود که این روند نیز یک پلتفرم بسیار خوبی برای ایران در مسیر ارتقاء و بهبود روابطش با کشورهای مربوطه ایجاد می کند.
مشارکت تعداد کشورهای بیشتر در سازمان همکاری شانگهای نشان دهنده گسترش ادامه دار نفوذ این سازمان و منعکس کننده این موضوع است که هر روز کشورهای بیشتر و بیشتری به این سازمان علاقه مند می شوند که این نیز خود نمادی از جذابیت این سازمان و نفوذ رو به گسترش آن به حساب می آید.
البته ورود ایران به سازمان همکاری شانگهای به این معنا نیست که همه چیز عالی پیش خواهد رفت چرا که با توجه به تروریسم اقتصادی آمریکا، این احتمال وجود دارد که برخی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای از ترس تحریم های ثانویه آمریکا، از برقراری روابط گسترده اقتصادی با ایران اجتناب کنند.
حقیقت این است که مقابله با هژمونیسم و یکجانبه گرایی، وظیفه ای دشوار و طولانی مدت برای مردم سراسر جهان خواهد بود.
منبع: رادیو بین المللی چین
66
