همه تنش‌های لندن و پاریس/ بحران دیرینه در روابط ۲ متحد اروپایی

بحران زیردریایی میان پاریس و کشورهای امضا کننده توافق امنیتی «اوکوس» (آمریکا، استرالیا و انگلیس) عمق تنش‌ها میان فرانسه و انگلیس و حساسیت شدید میان این دو کشور که در هر بحرانی دوباره بروز می‌کند را نشان می‌دهد. این بحران در واقع حاصل میراث تاریخی و سیاسی طولانی مدت در قاره اروپا است.

شبکه خبری الجزیره در گزارشی با اشاره به بحران اخیر میان لندن وپاریس در گزارشی در این باره نوشت: وزارت خارجه فرانسه اقدام لندن در وارد شدن به این توافق را «فرصت طلبی دائمی بریتانیا» توصیف کرد. نخست وزیر انگلیس نیز در واکنش به خشم و عصبانیت فرانسه از این توافق، با خونسردی و با لحنی تمسخر آمیز گفته است «عشق انگلیس به فرانسه پایان ناپذیر است»، عبارتی که بسیاری از گزارش‌های رسانه‌ای انگلیس آن را تمسخرآمیز توصیف کردند. اما تاریخ روابط میان لندن و پاریس مملو از بحران‌ها و سوء تفاهم‌هایی در برحه‌های حساسی از تاریخ دو کشور و به خصوص پس از جنگ جهانی دوم بوده است.

چرچیل و شارل‌دوگل بنیانگذاران تاریخ مدرن انگلیس و فرانسه

«وینستون چرچیل» نخست وزیر اسبق بریتانیا و «شارل دوگل» رئیس جمهور اسبق فرانسه، با توجه به آنکه هر دو از قهرمانان جنگ جهانی دوم در مقابله با نازی‌ها به شمار می‌آیند، بنیانگذاران بریتانیا و فرانسه نوین بودند.

پس از آنکه جنگ جهانی دوم به پایان رسید، چرچیل این دیدگاه را داشت که انگلیس و فرانسه رهبری اروپا را در دست بگیرند و آمریکا و شوروی سابق نیز از این پروژه حمایت کنند.

اما مدتی بعد چرچیل این تفکر را پیدا کرد که بریتانیا میراث دار امپراطوری بزرگی بوده و در سطح یکسانی با آمریکا است و جایگاه این کشور از فرانسه و حتی از اروپا بالاتر است. به همین دلیل بود که چرچیل در سخنرانی معروف خود گفته بود «ما با اروپا هستیم اما داخل اروپا نیستیم. ما با اروپا مرتبط هستیم اما ضمن اروپا نیستیم» و این سخنان به معنای گذاشتن فاصله میان انگلیس و اروپا بود.

این دیدگاه چرچیل چندان به مذاق ژنرال دوگل خوش نیامد. وی همواره از هوس بریتانیایی‌ها برای ارتباط بهتر با آمریکا و پشت کردن به اروپا انتقاد می‌کرد و این موضوع به خصوص پس از مخالفت انگلیس با پیوستن به توافق رم در سال 1957 تشدید شد. البته لندن دیدگاه خود را در سال 1963 تغییر داد و خواستار پیوستن به این توافق شد. موضوعی که ژنرال دوگل آن را رد کرد و از حق وتوی خود برای جلوگیری از پیوستن انگلیس به این توافق استفاده کرد تا پیوستن انگلیس به این توافق را با مانع همراه کند. این موضوع تا سال 1973 معلق ماند.

دوگل هرگز این موضوع را قبول نمی‌کرد که بریتانیا در اروپا مستثنی است بلکه انگلیس را جزیره‌ای منزوی می‌دانست که با آب محاصره شده است. اما نخست وزیران پس از چرچیل به خصوص «مارگارت تاچر» رویکرد پیشینیان خود را حفظ کردند.

جنگ عراق

در جریان اشغال عراق از سوی آمریکا در سال 2003، فرانسه و انگلیس بار دیگر مواضع متضادی با یکدیگر اتخاذ کردند. در حالی که «تونی بلر» نخست وزیر وقت انگلیس به ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا برای این اشغالگری پیوست و انگلیس در صف مقدم این تهاجم قرار داشت اما فرانسه در اردوگاه مخالف این حمله قرار داشت و ضمن آنکه در شورای امنیت سازمان ملل مخالفت خود را ابراز داشت، از نظر دیپلماتیک نیز مسیر مخالفت را طی کرد.

تاریخ جملات «ژاک شیراک» رئیس جمهور وقت فرانسه را به یاد خواهد داشت که گفت بود: « فرانسه همانطور که هر دوستی باید به آمریکا بگوید حقیقت را می گوید». در مقابل تونی بلر پاسخ داد که این جنگ برای مقابله با تهدید واقعی که ارزش‌های غرب با آن مواجه است، ضروری است.

ژاک شیراک (سمت راست) رئیس جمهور اسبق فرانسه

شیراک در آن دوره، همانند فردی دانا، اروپا را به دوری از این جنگ فرا می‌خواند و در نامه‌ای به شرکت کنندگان در این حمله بر ضرورت احتیاط و ضرورت تفکر جدی در اتخاذ هر گام غیر ضروری که ممکن است خطراتی به همراه داشته باشند تاکید می‌کرد.

برگزیت

اما ایستگاه برگزیت نقطه ایجاد فاصله در روابط میان انگلیس و اتحادیه اروپا بوده و بار دیگر اختلافات زیاد میان لندن وپاریس را آشکار ساخت. «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه همواره یکی از سرسخت‌ترین مخالفان ارائه هرگونه امتیازاتی به انگلیس بوده و همواره بر خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بدون هرگونه توافقی تاکید می‌کرد. دیپلماسی فرانسه همواره لندن را متهم می‌کرد که به دنبال استفاده تنهایی از وضعیت بوده و شرایطی را که می‌خواهد تعیین می‌کند. فرانسه همچنان با تغییر هر پروتکل خاص در خصوص جزیره ایرلند مخالفت می‌کرد این در حالی است که ایرلند پرونده‌ای حساس برای انگلیس به شمار می‌آید و حتی تهدید کرده در صورت حل نشدن این موضوع بحرانی امنیتی حاصل خواهد شد، این در حالی است که فرانسه همچنان بر سخت گیری در تعامل با این پرونده اصرار می‌کند.

جنگ آب

تنش میان فرانسه و انگلیس به دلیل جزیره جرسی که وابسته به انگلیس بوده اما تنها 14 مایل با سواحل فرانسه داشته، یکی دیگر از نقاط بحرانی میان این دو کشور به شمار می‌اید. اما تنش‌ها زمانی افزایش یافت که لندن تصمیم گرفت که کشتی‌های جنگی خود را به اطراف جزیره به حرکت در آورده تا بر اساس توافق برگزیت مانع از آن شود که بیش از 60 کشتی صیادی فرانسه به این جزیره نزدیک شده و به صید بپردازند. تهدید انگلیس بسیار جدی بوده و خواستار نزدیک نشدن به آب‌های اقلیمی انگلیس شده بود حتی اگر این موضوع نیازمند مداخله نظامی باشد. فرانسه نیز اقدام به حرکت در آوردن کشتی‌های خود به نزدیکی جزیره کرد و تهدید کرد که برق این جزیره را قطع خواهد کرد. دیپلمات‌های انگلیسی در واکنش به این تهدید فرانسه گفتند که حتی زمانی که ارتش آلمان نازی این جزیره را به اشغال خود در آورد، برق آن را قطع نکرد.

امانوئل ماکرون (سمت راست) رئیس جمهور فرانسه و «بوریس جانسون» نخست وزیر انگلیس

جنگ واکسن‌ها

روزگار همه‌گیری کرونا نیز از ضربه‌ها و تنش‌ها میان فرانسه و انگلیس خالی نبود. رئیس جمهور فرانسه نخست تصمیم گرفته بود که با هدف جلوگیری از شیوع کرونا، مانع از ورود یا خروج هر گونه خودروی حمل به انگلیس شود، اقدامی که باعث کمبود تعدادی از مواد غذایی در انگلیس شد. انگلیسی ها این اقدام فرانسه را توهین به خود دانسته اما پس از آنکه لندن در زمینه واکسیناسیون از فرانسه پیشی گرفت به این اقدام پاریس پاسخی نداد. انگلیس در حالی اقدام به واکسیناسیون مردم خود می‌کرد که اروپا هنوز از فراهم کردن هرگونه واکسن برای شهروندان خود عاجز بود این در حالی بود که انگلیس این موضوع را ترویج می‌داد که موفقیت فرایند واکسیناسیون به دلیل خروج از اروپا است.

پس از آن کمیسیون اروپا تهدید کرد که مانع از آن خواهد شد که هرگونه واکسنی که در اروپا تولید می‌شود روانه انگلیس شود اما لندن گفت که این تصمیم اروپا نقض قوانین بین‌المللی به شمار می‌آید تا سرانجام اتحادیه اروپا از تصمیم خود عقب نشینی کند. اما روزنامه‌های اروپایی این تنش را «بزرگترین اهانتی توصیف کردند که اتحادیه اروپا از سوی انگلیس با آن مواجه شده است».

منبع: فارس

70