مسیر همکاری ایران و آژانس به کدام سو می رود؟
نزدیک بودن زمان گفتگوهای ایران با 1+4 برای رفع تحریم های غیر قانونی به طور قطع فرصت مناسبی برای آژانس است تا با اتخاذ رویکرد سازنده، به عنوان مولفه‌ای منفی در این روند جدید معرفی نشود.
روز سه‌شنبه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از گذشت تنها دو ماه و نیم از سفر پیشین خود به کشورمان در شهریورماه، مجددا به تهران آمد و این بار علاوه بر «محمد اسلامی» معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی با «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه نیز دیدار و گفتگو کرد.
گروسی در فاصله سفر قبل تا این سفر با وجود بیانیه مشترک توافق شده میان او و اسلامی، در چند نوبت اظهاراتی علیه کشورمان داشت و در عین حال خواستار سفر مجدد به تهران شده بود که موافقت ایران با این سفر نشان از عزم جدی ایران برای تداوم همکاری با آژانس داشت.
طی سفر فشرده روز گذشته گروسی به تهران، همان‌گونه که «بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرده؛ با توجه به فشردگی این سفر که در آستانه نشست شورای حکام صورت گرفته بود ایران و آژانس درباره چگونگی پیگیری موضوعات مورد علاقه به توافقات کلی رسیدند و توافق کردند که به رایزنی‌های خود برای تکمیل چارچوب و جزییات تداوم همکاری‌ها ادامه دهند.
گروسی اما امروز چهارشنبه در وین بعد از آغاز نشست شورای حکام آژانس در جمع خبرنگاران گفت: مذاکرات با مقام‌های ایرانی سازنده، صحیح و حرفه‌ای بود اما ما نتوانستیم به توافق برسیم. ما باید به توافق برسیم و باید این کار را انجام بدهیم.
مجموع اتفاقات روز سه‌شنبه در تهران با توجه به اذعان گروسی نشان می‌دهد که گرچه ایران به دلیل برخی مواضع سیاسی و غیر حقوقی گروسی دلخوری‌هایی از او دارد اما اجازه نداده این موارد به همکاری مستمر ایران با آژانس لطمه بزند.
بر این اساس، بهره‌گیری هوشمندانه آژانس از حسن نیت ایران و فراهم کردن زمینه مناسب برای دستیابی به توافق پیرامون موضوعات مطرح میان دو طرف می‌تواند از شکل‌گیری بن‌بست احتمالی در مناسبات ایران و آژانس جلوگیری کند.
از آن سو، گرچه روابط روان و رو به جلو می‌تواند دستاوردهای مثبتی را برای طرفین به دنبال داشته باشد اما ایجاد هزینه سیاسی از سوی آژانس برای ایران به طور قطع به عنوان واکنشی غیر سازنده از سوی ایران تلقی شده و نمی‌تواند کمکی به پیش‌برد مناسبات دوجانبه داشته باشد.
ایران همواره بر نگاه غیر تبعیض‌آمیز آژانس به کلیه اعضاء تاکید داشته و نشان داده که استانداردهای دوگانه‌ای که عمدتا ناشی از فشار و دخالت کشورهای دیگر اعمال می‌شود را در روابط خود با آژانس بر نمی‌تابد.
بر این اساس نزدیک بودن زمان گفتگوهای ایران با 1+4 برای رفع تحریم‌های غیر قانونی به طور قطع فرصت مناسبی برای آژانس است تا با اتخاذ رویکرد سازنده، به عنوان مولفه‌ای منفی در این روند جدید معرفی نشود.
محتوای مصاحبه امروز بعدازظهر مدیرکل آژانس و توضیحاتی که کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در خصوص گفتگوهای روز گذشته گروسی با مقامات عالی ایران داشت، نشان می‌دهد که طرفین با نگاه مثبت و رو به جلو به مناسبات دوجانبه نگاه می‌کنند.
می‌شود انتظار داشت که طی روزهای آینده ابعاد جدیدی از ماهیت گفتگوهای انجام شده میان ایران و آژانس اعلام شود و ارزیابی‌ها در مورد چشم‌انداز دستیابی دو طرف به توافق پیرامون موضوعات جاری را دقیق‌تر نماید.
