روابط ایران و روسیه عمیق‌تر می‌شود؟

روسای امنیتی روسیه و ایران روز چهارشنبه متعهد شدند که همکاری نظامی بین دو کشور را تعمیق بخشند. «نیکلای پاتروشف» دبیر شورای امنیت ملی روسیه و «علی شمخانی» همتای ایرانی او در جریان نشستی در تهران اعلام کردند که به طور مشترک با آن چه مداخله غرب در کشورهای‌شان قلمداد می‌کنند مبارزه خواهند کرد و روابط اقتصادی را در تلاشی متقابل برای دور زدن تحریم‌ها گسترش خواهند داد.

شمخانی در این باره گفت: «گسترش همکاری‌های دو جانبه و منطقه‌ای به ویژه با کشور‌های همسایه در حوزه اقتصادی جزء اولویت‌های راهبردی کشورمان است».

در بیانیه خبرگزاری دولتی روسی «تاس» آمده است که شمخانی و پاتروشف در دیدار با «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران در مورد «راه‌های مبارزه با تلاش‌های آژانس‌های اطلاعاتی غربی برای مداخله در امور داخلی دو کشور» گفتگو کردند.

ایران کشور‌های غربی به ویژه ایالات متحده را به سازماندهی اعتراضات هفته‌های اخیر در آن کشور متهم کرده است. کاخ سفید در ماه اکتبر اعلام کرد که مسکو ممکن است به تهران در مورد چگونگی برخورد با اعتراضات توصیه‌هایی را با تکیه بر تجربه گسترده مقابله با تظاهرات در شهر‌های مختلف روسیه ارائه کند.

روابط ایران و روسیه از یک مشارکت عمدتا تجاری و نظامی به یک ائتلاف ضد غربی با ریشه ایدئولوژیک‌تر تبدیل شده است. به گفته کارشناسان انزوای بین المللی مسکو در پی حمله این کشور به اوکراین و فروپاشی روابط دیپلماتیک بین ایران و غرب و توقف مذاکرات برای احیای برجام روابط میان دو کشور را تعمیق بخشیده است.

«نیکول گراجوسکی» کارشناس روابط ایران و روسیه در مرکز بلفر مدرسه هاروارد کندی می‌گوید: «ایران از نظر روس‌ها به کشوری بزرگ تبدیل شده است. روسیه و ایران دیدگاه‌های آرمانی مشابهی در جهان دارند. آن دو کشور خواستار انتقال قدرت به کشور‌های غیر غربی جهان هستند».

پاتروشف در تهران اظهار داشت که دوران تسلط ایالات متحده بر امور جهانی در حال نزدیک شدن به مراحل پایانی خود است. به گزارش روزنامه دولتی روسیه «روسیسکایا گازتا» پاتروشف در ادامه افزود: «جهان در حال عبور از یک نقطه عطف است. روسیه و ایران امروز در خط مقدم مبارزه برای استقرار نظم جهانی چند قطبی قرار دارند».

دولت ایران و سوریه همکاری‌ای نظامی در سوریه ایجاد کردند جایی که تهران از همان روز‌های اولیه جنگ از «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه حمایت می‌کرد. مسکو در سال ۲۰۱۵ میلادی به جنگ پیوست و به تغییر جنگ به نفع اسد کمک کرد.

مقام‌های اوکراینی می‌گویند که روسیه در هفته‌های اخیر بیش از ۳۰۰ پهپاد ایرانی به پرواز درآورده است که واحد‌های نظامی، نیروگاه‌ها و ساختمان‌های غیرنظامی در کی یف را هدف قرار داده اند. ایالات متحده می‌گوید تهران پرسنلی را برای آموزش نیرو‌های روس به منظور استفاده از پهپاد‌های ساخت ایران به کریمه اعزام کرده است. ایران روز شنبه برای اولین بار به طور علنی پذیرفت که پهپاد‌های خود را به روسیه تحویل داده است، اما اعلام کرد که این انتقال پیش از حمله مسکو به اوکراین انجام شده است. مقام‌های امریکایی این ادعا را رد می‌کنند.

ماه گذشته «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین اعلام کرد که ارتش روسیه تنها از تجهیزات تولید داخل آن کشور استفاده می‌کند. اتحادیه اروپا ماه گذشته با اعمال تحریم‌ها علیه سه مقام ارشد نظامی ایران و یک سازنده پهپاد‌های ایرانی موافقت کرد، زیرا آن نهاد به این نتیجه رسیده که انکار ایران در مورد حمایت از جنگ روسیه صحت ندارد.

هم چنین، مسکو و تهران به دنبال ایجاد یک اتحاد تجاری و اقتصادی هستند که بتواند به هر دو کشور در مقاومت در برابر فشار مالی آمریکا کمک کند. «جواد اوجی» وزیر نفت ایران هفته گذشته گفته بود که تحریم‌های دو کشور فرصت‌های اقتصادی ایجاد کرده که امیدوار است به زودی شامل بانک ها، کانال‌های پرداخت و سرمایه‌گذاری روسیه در صنعت نفت ایران شود. ایران ماه گذشته اعلام کرد که ۴۰ توربین برای کمک به بخش گاز تحریم شده روسیه عرضه خواهد کرد.

به گزارش «ریانووستی» خبرگزاری دولتی روسیه در در پایان سال ۲۰۲۱ میلادی تجارت بین دو کشور با ۸۱ درصد افزایش به حداکثر ۴ میلیارد دلار رسید که صادرات روسیه بیش از ۳ میلیارد دلار بود.