نکاح اجباری، بلای جان دختران افغانستان

بازگشت زنان به عقب

از زمان سقوط کابل و بازگشت طالبان به قدرت در سال 2021 محدودیت های زنان و دختران در افغانستان ماه به ماه، افزایش پیدا می کند.  اخیرا سازمان ملل در بیانیه‌ای اعلام کرد که از زمان روی کار آمدن طالبان، افغانستان به بدترین کشور جهان برای زنان و دختران تبدیل شده  است.

زنان و دختران این کشور، ده‌ها سال است که با هر تغییر در حکومت دچار چالش های جدید می شوند. در طول آخرین رژیم طالبان، زنان از آزادی کمی برخوردار بودند. هرچند  در جمهوری قبلی که در سال 2004 قدرت را به دست گرفت، حضور زنان در عرصه عمومی افزایش یافت، اما حقوق زنان به‌ویژه در مناطق روستایی همچنان متزلزل بود و  خشونت خانگی نیز اغلب با فرهنگ محافظه کار توجیه می شد. اما با قدرت گرفتن دوباره طالبان این محدودیت ها هر روز پر رنگ تر می شود.

هر ماه یک محدودیت جدید

حق تحصیل دختران در افغانستان ممنوع و محدود است. اجازه کار کردن از زنان سلب شده و حتی اجازه ندارند بدون حضور یکی از مردان خانواده از خانه خارج شوند. کارمندان زن سازمان ملل، از کار در افغانستان منع شده اند و دسترسی امدداگران برای کمک به زنان روزبه روز سخت تر می شود. در این میان یکی از هولناک‌ترین رفتار طالبان، اجبار زنان و دختران زیر سن قانونی به ازدواج با اعضای گروه است.

نکاح اجباری، اتفاقی که طالبان زیر بارش نمی‌رود/ داستان الهه دلاورزی

در حالی که در رسانه های رسمی، گزارش های متعددی در مورد ازدواج اجباری برخی اعضای طالبان با زنان و دختران منتشر کرده است، طالبان این اتفاقات را تکذیب می‌کند.

الهه دلاورزی، دانشجوی پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی کابل بود و پدرش از یکی ژنرال‌های پیشین امنیت ملی افغانستان است. الهه  تابستان   1401در ویدیویی از ازدواج اجباری با سعید خوستی، یک مقام طالبان پرده برداشت. سعید خوستی سخنگوی سابق وزارت داخله طالبان است.

پس از انتشار ویدیو، الهه دلاورزی به همراه خانواده‌اش به اسلام‌آباد رفت اما به گفته خانواده توسط طالبان ربوده شده و به زندانی در کابل منتقل شده است. خوستی، از افراد نزدیک به سراج‌الدین حقانی، سرپرست وزارت داخله طالبان ، او در توییتی گفته بود که با رضایت الهه، با او ازدواج کرده اما بعدتر به دلیل مشکلات عقیدتی او را طلاق داده است.

رواج ازدواج کودکان

به گفته فعالان حقوق بشر از زمان سقوط کابل و روی کار آمدن طالبان، ازدواج کودکان در افغانستان به شدت رواج پیدا کرده است و یکی از دلایلی که والدین به ازدواج کودکان دختر خود رضایت می‌دهند، ترس از ازدواج اجباری این کودکان با اعضای طالبان است.

در واقع والدین باور دارند ازدواج دخترانشان در سنین کم، بهتر از نکاح اجباری آن‌ها با اعضای طالبان است. منع تحصیل و بحران اقتصادی در افغانستان هم به افزایش روند ازدواج در سنین پایین دامن زده است.

بحران اقتصادی و زنان

یکی دیگر از دلایل شایع ازدواج کودکان در افغانستان بحران اقتصادی و انسانی و فقدان چشم‌انداز روشن برای آینده دختران است. زنانی که از تحصیل و کار محروم شده‌اند راهی جز ازدواج اجباری ندارند.

در عین حال برای بسیاری از این زنان ازدواج با اعضای طالبان تنها راه پیش روست که به آن‌ها تحمیل شده است. بسیاری از خانواده‌ها زنان و دختران را مجبور به ازدواج با اعضای طالبان می‌کنند و اعضای طالبان نیز زنان و دختران را مجبور به ازدواج با خود می‌کنند.

هرچند طالبان نکاج اجباری برخی اعضای خود با زنان را تکذیب می‌کند اما گزارش‌های بسیاری مبنی بر شایع بودن چنین ازدواج‌ها وجود دارد. همچنین گزارش شده که شماری از فرماندهان طالبان دو یا سه بار ازدواج کرده‌اند.

افزایش چشمگیر خشونت خانگی

زنان افغانستان از تمامی حقوق انسانی خود به واسطه تبعیض جنسیتی محروم هستند و به نظر می‌رسد موضوع ازدواج اجباری به یکی از بزرگترین معضلات این زنان بدل شده است.

 بر اساس آمارها ازدواج اجباری و ازدواج کودکان موجب بروز خشونت خانگی و بحران در خانواده‌ها می‌شود. اما قوانین جدید که عملا زندگی را بر زنان سخت‌تر از همیشه کرده‌اند، راهی برای عبور از این بحران‌ها باقی نگذاشته‌اند.

 قطعنامه‌ای شورای امنیت / زنان محو می شوند

 ماه اخیر قطعنامه‌ای در محکومیت افزایش محدودیت‌ها علیه زنان افغانستان با رای مثبت ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل به تصویب رسید.  لانا زکی نصیبه، نماینده امارات متحده عربی در سازمان ملل پس از صدور این قطعنامه گفته است که "جهان ساکت نخواهد نشست که زنان در افغانستان از جامعه محو شوند."

در حالی که دختران افغانستانی از تحصیل منع شده‌اند و در خطر آزار و اذیت هستند. خانواده‌ها با ازدواج آن‌ها احساس امنیت می‌کنند و با وجود فقر ویران‌کننده در افغانستان ازدواج کودکان برای برخی‌ خانواده‌ها سود مالی هم دارد.

اما به گفته فعالان حقوق بشر و زنان، حتی اگر علت بالا رفتن آمار ازدواج کودکان در افغانستان ممانعت از نکاح اجباری با اعضای طالبان باشد، این نوع ازدواج‌ها ضربه جبران ناپذیری به زندگی این کودکان و همچنین ساختار خانواده می‌زند.