بلوف یا حقیقت؛ آیا پوتین تسلیحات هسته‌ای در بلاروس مستقر کرده است؟
اگر قرار باشد ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه را باور کرد، باید گفت که تابستان امسال، مسکو تعدادی از سلاح‌های هسته‌ای کوتاه‌برد خود را به بلاروس، مکانی نزدیک‌تر به اوکراین و قلمروی ناتو منتقل کرده است. اما غرب معتقد است که روسیه بلوف می‌زند و چنین اقدامی انجام نشده است.
استقرار تسلیحات روسیه در قلمرو کشور همسایه و متحد وفادار ولادیمیر پوتین، مرحله جدیدی از تهدید نظامی اتمی کرملین بر سر تهاجم این کشور به اوکراین و تلاش دیگر برای منصرف کردن غرب از افزایش حمایت نظامی از کی‌یف را نشان می‌دهد.
نه پوتین و نه همتای بلاروسی او الکساندر لوکاشنکو، اعلام نکردند که چه تعداد از این سلاح‌ها جا به جا شده است. اما گفته می‌شود که تاسیسات دوران شوروی پیشین در بلاروس برای پذیرش این تسلیحات آماده شده و خلبانان و خدمه موشکی این کشور نیز برای استفاده از آنها آموزش دیده‌اند.
با این حال آمریکا و ناتو این اقدام را تایید نکرده‌اند. ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو سخنان مسکو را «خطرناک و بی‌پروا» خواند اما این را هم اضافه کرد که ناتو هیچ تغییری را در موضع هسته‌ای روسیه مشاهده نکرده است.
در اوایل ماه جاری، شبکه خبری «سی‌ان‌ان» به نقل از مقامات اطلاعاتی آمریکا گفت که آنها هیچ دلیلی برای شک نسبت ادعای پوتین در مورد تحویل اولین دسته از این تسلیحات به بلاروس ندارند و خاطرنشان کردند که ردیابی آنها برای آمریکا می‌تواند چالش برانگیز باشد.
برخلاف موشک‌های بالستیک قاره پیما با کلاهک هسته‌ای که می‌توانند کل شهرها را نابود کنند، سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی برای استفاده در برابر نیروها در میدان نبرد، بازدهی کمتری در حدود یک کیلوتن دارند.
برای اینکه تاثیر این سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی مشخص شود، باید گفت که بمب ایالات متحده در هیروشیما در جنگ جهانی دوم ۱۵ کیلوتن بود.
این سلاح‌ها، جمع و جور و فشرده هستند. در بمب‌ها، موشک‌ها و گلوله‌های توپخانه استفاده می‌شوند و می‌توان آنها را با احتیاط با کامیون و هواپیما حمل کرد.
الیکساندر آلسین، تحلیلگر مستقل نظامی در مینسک گفت برای حمل این سلاح‌ها از کانتینرهایی استفاده می‌شود که هیچ تشعشعی از خود ساطع نمی‌کنند و می‌توانند بدون اینکه سازمان‌های اطلاعاتی غرب آنها را ردیابی کنند به بلاروس فرستاده شوند.
به گفته او این تسلیحات به راحتی در یک هواپیمای ترابری معمولی ایلیوشین ایل-۷۶ روسی جا می‌شوند. او ادامه داد: «در روز ده‌ها پرواز انجام می‌شود و پیگیری این پروازها بسیار دشوار است. آمریکایی‌ها ممکن است در نظارت بر این ماجرا موفق نباشند.»
آلسین همچنین گفت که بلاروس دارای ۲۵ تاسیسات زیرزمینی است که در طول جنگ سرد برای موشک‌های میان برد با کلاهک هسته‌ای ساخته شده و می‌توانند در برابر حملات موشکی مقاومت کنند.
او اضافه کرد که فقط پنج یا شش انبار از این دست می‌توانند سلاح‌های هسته تاکتیکی را ذخیره کنند؛ اما ارتش در همه آنها برای فریب دادن سازمان اطلاعاتی غرب عمل می‌کند.
در اوایل جنگ، پوتین به زرادخانه تسلیحاتی خود اشاره کرد و بارها وعده داد که از «همه ابزارهای» لازم برای محافظت از روسیه استفاده کند. او اخیرا اظهارات خود را در این باره کنار گذاشته، اما دیگر فرماندهانش همچنان بر این ماجرا پافشاری می‌کنند.
از جمله دیمیتری مدودف، معاون فعلی رئیس شورای امنیت روسیه که بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ میلادی رئیس جمهوری این کشور بود، تقریبا هرروز تهدید می‌کند که مسکو در استفاده از سلاح هسته‌ای تردید نخواهد کرد.
مدودف اخیرا در مقاله‌ای نوشت: «آخرالزمان نه‌تنها ممکن بلکه کاملا محتمل است» و تنها راه برای جلوگیری از آن تعظیم کردن در برابر خواسته‌های روسیه است. او همچنین نوشت که جهان با رویارویی «به مراتب بدتر از زمان بحران موشکی کوبا» مواجه است، زیرا دشمنان ما تصمیم گرفته‌اند روسیه، بزرگترین قدرت هسته‌ای را شکست دهند.
بسیاری از ناظران غربی این موضوع را رد می‌کنند. کی‌یر گیلز، کارشناس مسایل روسیه در موسسه چتم هاوس گفت که به نظر می‌رسد پوتین پس از دریافت سیگنال‌هایی از سوی چین، لفاظی‌هایش درباره استفاده از سلاح هسته‌ای را کاهش داده است.
گیلز به آسوشیتدپرس گفت: «نارضایتی آشکار چینی‌ها روی این موضوع تاثیر داشت و ممکن است با پیام خصوصی به روسیه همراه بوده باشد.»
اما در حالی که تحلیلگران سناریو‌های مختلفی را مطرح می‌کنند، لوکاشنکو رئیس جمهور بلاروس می‌گوید میزبانی از سلاح‌های هسته‌ای روسیه در کشورش به منظور جلوگیری از تجاوز لهستان است.
او مدعی شد که تا کنون تعدادی از سلاح‌های هسته‌ای به بلاروس فرستاده شده و بقیه در اواخر سال جاری منتقل خواهد شد.
مقامات مسکو و مینسک می‌گویند که این کلاهک‌ها قابل حمل هستند و می‌توان آنها را روی جت‌های سوخو یا موشک‌های کوتاه برد اسکندر نصب کرد.
مخالفان سیاسی لوکاشنکو هشدار داده‌اند که استقرار این تسلیحات، بلاروس را به گروگان کرملین تبدیل می‌کند.
