نیمه دوم جنگ حماس و اسرائیل چگونه خواهد بود؟
در حال حاضر اسرائیل سعی کرده نشان دهد که توانایی مقابله با حماس را دارد و نیازی به کمک دیگر کشورها ندارد. البته تا همین امروز، وزن فشار حماس بر اسرائیل سنگین‌تر و خسارات حماس علیه اسرائیل نیز چشمگیرتر بود، اما باید ببینیم از امروز به بعد، اسرائیلی‌ها چگونه واکنش نشان خواهند داد. یک نکته مهم این است که ببینیم آیا اسرائیل، صرفا به بمباران غزه ادامه خواهد داد یا نیروی زمینی نیز وارد خاک غزه می‌کند.
لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، یکشنبه ۱۶ مهرماه، اعلام کرد که ایالات متحده مجموعه‌ای از کشتی‌های جنگی از جمله ناو هواپیمابر «جرالد فورد»، حامل انواع جنگنده را با هدف حمایت از اسرائیل به آب‌های مدیترانه اعزام کرده است. آستین تاکید کرد که آمریکا از امروز کمک‌های نظامی و امنیتی از جمله ارسال مهمات مورد نیاز را به اسرائیل آغاز کرد.
جوبایدن رئیس جمهور ایالات متحده به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل گفت که کمک‌های نظامی آمریکا به اسرائیل ارسال شده است و کمک‌های بیشتر طی روز‌های آینده به این کشور فرستاده خواهد شد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا نیز گفت: «واشنگتن در حال بررسی خواسته‌های نظامی اسرائیل است و به‌زودی لیست این خواسته‌ها اعلام خواهد شد.»
حازم قاسم، سخنگوی حماس در این باره گفت: «اعلام آمریکا مبنی بر ارسال ناو هواپیمابر به منطقه برای حمایت از اشغالگران در تجاوز به مردم ما، مشارکت واقعی در تجاوز به مردم ما و تلاش برای بازگرداندن روحیه فروپاشیده ارتش رژیم اشغالگر پس از حمله گردان‌های القسام است.»
صبح روز شنبه ۱۵ مهرماه، عملیاتی گسترده به نام «طوفان الاقصی» از غزه علیه مواضع اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی آغاز شد، در همین رابطه، کابینه امنیتی اسرائیل یکشنبه به طور رسمی اعلام کرد اسرائیل در «وضعیت جنگی» قرار دارد. این، نخستین بار پس از جنگ شش روزه اکتبر سال ۱۹۷۳ است که اسرائیل وضعیت جنگی اعلام می‌کند.
این وضعیت پرسش‌هایی را ایجاد می‌کند، از جمله این که ایالات متحده، تا چه درجه‌ای از اسرائیل حمایت خواهد کرد و آیا امکان ورود کشور‌های ثالث به جنگ حماس و اسرائیل وجود دارد؟ قاسم محبعلی، دیپلمات پیشین ایران در یونان و مالزی و تحلیلگر سیاسی به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
صف آرایی متحدان اسرائیل و حماس در برابر هم
قاسم محبعلی گفت: «طبیعیست که اگر قرار باشد ایالات متحده برای یک کشور در منطقه وارد جنگ شود، آن کشور اسرائیل باشد. در این موضوع جای تردیدی وجود ندارد. کافیست نگاهی به تاریخچه رفتار آمریکا در قبال جنگ اوکراین داشته باشیم، تا متوجه شویم که آمریکا حاضر نبود برای اوکراین به شکل مستقیم وارد جنگ شود، اما قطعا شرایط برای اسرائیل متفاوت خواهد بود و آمریکا حاضر است برای اسرائیل مستقیما وارد نبرد شود.»
درخصوص علل ارسال ناو‌های آمریکایی به شرق مدیترانه، می‌توان گفت که آمریکا با این حرکت تلاش دارد، منطقه را تحت کنترل بگیرد تا عامل ثالث وارد جنگ نشود
وی افزود: «درخصوص علل ارسال ناو‌های آمریکایی به شرق مدیترانه، می‌توان گفت که آمریکا با این حرکت تلاش دارد، منطقه را تحت کنترل بگیرد تا عامل ثالث وارد جنگ نشود و سایر کشورها متوجه باشند که اسرائیل حامی سرسختی مثل ایالات متحده دارد. در نتیجه اسرائیل با دست باز و بدون هیچ مزاحمتی، اقدامات خود را علیه فلسطینیان انجام دهد. منظور از کشور ثالث می‌تواند ایران یا کشور‌های عربی باشد. گرچه کشور‌های عربی، اساسا وارد عمل فیزیکی نخواهند شد و بیانیه‌های مقامات کشور‌های عربی بیشتر بر تنش زدایی استوار بود تا میل به دخالت. حزب الله لبنان و سوریه نیز آمادگی کافی برای ورود به میدان نبرد را ندارند. البته حزب الله، شلیک‌های خمپاره و موشک را در مزارع «شبعا» انجام داد، ولی نیروهای حزب الله وارد خاک اسرائیل نشده اند.»
سفیر پیشین ایران در مالزی و یونان گفت: «شرایط لبنان به خصوص با توجه به مسائل اقتصادی به شکلی نیست که این کشور آماده حضور در جنگی بزرگ باشد. درواقع لبنان با توجه به تجربه تلخی که از جنگ ۳۳ روزه (جنگ ۲۰۰۶ اسرائیل و لبنان) دارد و تخریب‌هایی که در بخش‌های زیرساختی خود تجربه کرده است، ترجیح می‌دهد به عنوان حامی فلسطین ایفای نقش کند، اما تا حد امکان وارد نبرد مستقیم نشود. حزب الله با جنگ فلسطین همنوایی نشان داد و تلاش کرد بخشی از توجه اسرائیل را به سمت مرز‌های شمالی منحرف کند، اما با توجه به شرایطی که اشاره کردم، برای ورود بیشتر به جنگ، توجیه قابل قبولی ندارد.»
وی افزود: «اگر قرار باشد نام یک کشور را به عنوان کشوری که بیشترین توجیه را برای ورود به این جنگ دارد ببریم، بدون شک «سوریه» است. سوریه در بلندی‌های جولان برای خود سهمی قائل است و این منطقه نیز در اشغال اسرائیل است. در نتیجه برای حضور در این جنگ توجیهی قابل توجه دارد. اگر سوریه به این جنگ ورود کند، بهانه آزاد کردن سرزمین‌های اشغالی را دارد. اما سوریه تا این لحظه تمایل خاصی را برای ورود مستقیم در این جنگ، نشان نداده است. اگر سوریه قصد ورود مستقیم به جنگ را داشت تا این لحظه می‌توانست اقدام به ارسال موشک‌های مستقیم به سمت اسرائیل و به طور مشخص، اورشلیم کند.»
آمریکا وارد جنگ نخواهد شد مگر این که...
مدیرکل اسبق خاورمیانه و شمال آفریقا در وزارت امور خارجه کشور، گفت: «هر زمان که ایالات متحده احساس کند «امنیت» و «موجودیت» اسرائیل به خطر افتاده، به شکل مستقیم وارد عمل می‌شود. یکی از گزینه‌هایی که موجودیت و امنیت اسرائیل را به خطر می‌اندازد، این است که ایران وارد جنگ شده و اقدام به پرتاب موشک یا ارسال نیروی نظامی به سمت اسرائیل کند. البته تنها ایران نیست. این موضوع درباره کشور‌های دیگر از جمله کشور‌های عربی نیز صدق می‌کند، هرچند همانطور که اشاره کردم بعید است این کشورها مایل به دخالت مستقیم باشند.»
وی افزود: «با توجه به فشار‌های گسترده‌ای که در روز‌های گذشته از سوی جمهوری‌خواهان، علیه دولت بایدن مطرح شده است، اگر بایدن تصمیم بگیرد وارد جنگ شده و مستقیما در حمایت از اسرائیل دخالت کند، چه بسا محبوبیت وی افزایش پیدا کند. حقیقت این است که هیچ رئیس جمهوری در آمریکا بدون حمایت یهودیان انتخاب نمی‌شود؛ بنابراین اگر بایدن به دنبال افزایش محبوبیت باشد، اتفاقا باید نشان دهد از نتانیاهو حمایت می‌کند. این کار را هم انجام داده و با این که آشکارا، می‌دانیم نتانیاهو و بایدن همفکر نیستند، اما از آغاز جنگ تا کنون، دو بار در یک روز با یکدیگر صحبت کرده اند. موقعیت بایدن در داخل خاک آمریکا به طور کامل به این بستگی دارد که با اسرائیل چگونه رفتار می‌کند و آیا از اسرائیل حمایت تمام قد می‌کند یا خیر.»
محبعلی تاکید کرد: «در حال حاضر اسرائیل سعی کرده نشان دهد که توانایی مقابله با حماس را دارد و نیازی به کمک دیگر کشورها ندارد. البته تا همین امروز، وزن فشار حماس بر اسرائیل سنگین‌تر و خسارات حماس علیه اسرائیل نیز چشمگیرتر بود، اما باید ببینیم از امروز به بعد، اسرائیلی‌ها چگونه واکنش نشان خواهند داد. یک نکته مهم این است که ببینیم آیا اسرائیل، صرفا به بمباران غزه ادامه خواهد داد یا نیروی زمینی نیز وارد خاک غزه می‌کند. اگر اعراب موفق می‌شدند در همان ۴۸ ساعت نخست جنگ، با رایزنی‌های دیپلماتیک، آتش بس اعلام کند، پیروزی قاطعانه از آن حماس بود، اما با طولانی‌تر شدن روند جنگ، سرنوشت جنگ عوض خواهد شد. معتقدم از این لحظه به بعد، جنگ طولانی‌تر و حساس‌تر خواهد بود. در خصوص چگونگی واکنش کشور‌های غربی و اروپایی به جنگ اسرائیل و حماس، می‌توان گفت که این کشورها تا حد زیادی تابع آمریکا هستند. هر رفتاری که ایالات متحده انجام دهد، توسط دیگر کشورها نیز دنبال خواهد شد. گرچه در حال حاضر نیز اغلب کشور‌های اروپایی حمایت خود را از اسرائیل، آشکارا مطرح کرده اند.»
نیمه دومش اسرائیل غزه را بعد از بمباران شدید و تبدیل کردن آن به تلی از خاکستر اشغال می کند و فلسطینیان ساکن آنجا به خاطر قطع برق و نبود امکانات مجبورند به مناطق دیگر مهاجرت کنند.