رقابت درون گروهی؛ انتخاباتی بدون اصلاح‌طلبان

دو طیف اصولگرا که رؤسای آنها یکی در مجلس نشسته است و دیگری در کاخ ریاست‌جمهوری، مانند انتخابات چهار سال پیش مجلس و نیز انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ با هم رقابت می‌کنند اما اگر در دوره‌های قبلی رقابت آن‌ها صوری بود و برای هم‌پوشان هم آمده بودند، این بار هر دو از ترس حذف هم به میدان آمده‌اند.

سیدحسین مرعشی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران در آخرین اظهار نظر خود تاکید کرد:‌ رئیسی با جبهه پایداری برای حذف قالیباف هم‌پیمان شده و قالیباف نیز برای ادامه حیات سیاسی خود ناچار است این بار با مثلث رئیسی، زاکانی و پایداری رقابت کند. رقابتی که ممکن است ریاست مجلس آینده را از دست او درآورد و حتی محتمل است که نتواند به مجلس راه یابد.

اکنون با نزدیک شدن به موعد برگزاری انتخابات اسفند ماه ۱۴۰۲ برای تعیین ترکیب مجلس دوازدهم پیش از همه ردصلاحیت و عدم احراز صلاحیت کاندیداهای نمایندگی توسط وزارت کشور بسیاری را شوکه کرد. از ردصلاحیت پزشکیان و علی مطهری تا رد نشدن موسوی لارگانی و نوری‌قزلجه از جمله خبرهایی بود که طی یک هفته گذشته منتشر شد و نگاه‌ها را به سمت دولت چرخاند.

بدین ترتیب ردصلاحیت طیف گسترده‌ای از اصلاح‌طلبان باعث شد تا نه تنها دیگر رقابتی در کار نباشد بلکه فضا را برای انتخابات پیش‌رو سردتر کند. آنچه دیروز دیبرکل حزب سازندگی ایران خبر داد، نکته مهمی داشت. مرعشی با انتقاد از رد‌صلاحیت‌ها گفته بود: که نظام سیاسی ایران از استراتژی مشارکت حداکثری به مشارکت حداقلی با نتیجه مطلوب تغییر جهت داده است. بنابراین آنطور که سیدحسین مرعشی، دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی ایران می‌گوید، انتخابات پیش‌رو در تهران رقابت آقایان قالیباف و رئیسی است. آقای قالیباف برای حیات سیاسی خود در این انتخابات مبارزه می‌کند و اگر نتواند انتخابات پیش رو را در تهران ببرد، حیات سیاسی‌اش افول می‌کند.

او معتقد است: "آقای رئیسی هم می‌خواهد دور بعد رئیس‌جمهور شود و تصور می‌کند با ضعف‌هایی که شخص او و دولتش داشته‌اند، آقای قالیباف رقیبش در ریاست جمهوری شود. آقای رئیسی قطعاً به دنبال پیروزی در دور انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی برای دولت چهاردهم است و تصمیم دارد همین حالا آقای قالیباف را کنار بزند و زمین‌گیر کند".

تنها رقیب به جا مانده در زمین رئیسی

در عین حال، روند پیش گرفته شده از سمت طیف رئیسی و پایدار‌ی‌ها در عمل هم مشخص است. آن‌ها پس از اینکه سعی کردند تمام جریان‌های اصلاح‌طلب را به گوشه رینگ بفرستند، حال فقط با طیف محمدباقر قالیباف و اصولگرایانی که با او بیعت کرده‌اند، طرف هستند. در این باره مرعشی می‌گوید: "تا امروز حاکمیت یکدست برخلاف انتظاری که جمعی از مردم به آن امید داشتند، هم سیاسیون اصلاح‌طلبان بر آن تاکید می‌کردند و هم خود حاکمیت بر آن تاکید داشت هیچ مشکلی را حل نکرده است. امروز دیگر خودشان نیز متوجه وخامت اوضاع شدند؛ دو سال زمان از دست رفته است. ما که منتقد اصولگرایان و جبهه پایداری بودیم و هستیم، تصور می‌کردیم که با یکپارچه شدن نهادهای حاکمیتی اعم از مجلس، دولت و قوه قضائیه آنقدر برای ایران و مردم خوب کار خواهند کرد و شرایط را مطلوب می‌کنند که پایگاه‌های اجتماعی ما را از بین می‌برند". طرفداران رئیسی اما زمان زیادی است که سعی دارند تا تنها جریان رقیبشان را از زمین بیرون کنند. از بی‌محلی به همایش انتخاباتی قالیباف در آبان امسال تا به حاشیه راندن مجلس توسط افرادی همچون الیاس نادران که از شناخته شده‌ترین افراد اصولگرایی و نزدیک به طیف رئیسی است. همچنین حمله مجلسی‌های اصولگرا به قالیباف و متهم کردن آن به دیکتاتوری که از آغاز ریاست قالیباف بر صندلی مجلس شروع شد.

فراموش نکنیم که حتی در آستانه دومین اجلاسیه مجلس و انتخابات هیات‌رئیسه در بهار ۱۴۰۰ و مهم‌تر از آن، انتخابات ریاست جمهوری یکی از اعضای جبهه پایداری در مجلس مدعی دستکاری بودجه پس از تصویب از سوی قالیباف و نزدیکانش شد. این ماجرا در رسانه‌ها بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد و تا چند روز به یک رسوایی تبدیل شد. نهایتاً پس از چند هفته و با گذشتن از زمان ثبت‌نام برای انتخابات ریاست جمهوری، نماینده‌ای که مدعی دستکاری بودجه شده بود، اعلام کرد که با قالیباف جلسه‌ای داشته و مساله حل‌و‌فصل شده است. این اعلام چند روز بعد از انتخابات هیات رئیسه مجلس و مدتی بعد از پایان ثبت‌نام نامزدهای ریاست جمهوری بود. نهایتاً قالیباف رئیس ماند و جبهه پایداری سهم خود از هیات رئیسه را گرفت

یکی دیگر از مواردی که سروصدای زیادی کرد ماجرای سفر خانواده قالیباف به ترکیه برای خرید سیسمونی نوه در راهشان بود. چندی بعد از این ماجرا، مهدی طائب، رئیس قرارگاه عمار و از چهره‌های اصولگرایان در یک فایل صوتی که از او درز پیدا کرد، مدعی شد که در پس افشای سفر خانواده قالیباف به استانبول، برادر داماد ابراهیم رئیسی قرار داشته است. درست است که موضوع سیسمونی نوه رئیس‌ مجلس الان دیگر صدر اخبار نیست اما از آنجایی که جبهه پایداری و اصولگراها از جمله کسانی بودند که آن زمان بیشترین واکنش را نشان دادند و مجلسی‌ها دلخوری‌شان از دولت بیشتر شد،حال که به انتخابات مجلس نزدیک می‌شویم احتمالاً باید منتظر طعنه‌های کلامی بیشتری از این دو قوه باشیم.

به هر شکل خالص‌سازی در انتخابات ۱۴۰۲ کار خودش را کرد. اگر پایداری‌ها سال ۹۸ مجبور شدند که به فهرست مشترک با قالیباف رضایت دهند امروز با حضور دولت رئیسی و قوی‌تر شدن جبهه پایداری، دیگر نیازی به چنین ائتلافی ندارند. بنابراین اکنون که در آستانه انتخابات مجلس هستیم، انتخابات اسفند امسال در حالی برگزار می‌شود که پیش‌بینی‌ها و نظرسنجی‌ها دست کم تاکنون چشم‌انداز مشارکت مورد قبول را نشان نمی‌دهد.